Anadolu Alevileri hemen her işe bir gülbang (dua) ile başlar. Yanlız bu dualar Türkçedir. Gülbang içinde 12 Imam, 14 Masum-u Pak, 17 Kemerbestlerin isimleri ile Kurandan bazı terimler geçebilir. Gülbangların dili zaman içinde sadeleşerek gündelik dil haline gelmiştir. Bu duaların en eski yazılı biçimini 16. yüzyılda Bisati tarafından yazıldığı öne sürülen ve Aleviler arasında Şeyh Safi Buyruğu diye bilinen Menakıbül Esrar Behçetül Ahrar adlı Alevi kaynağında görmekteyiz. Bu dualar zamana ve bölgeye göre değişiklikler gösterebilmektedir. Bunda, her dede ocağının gülbanga kendi ocağı ile ilgili bir cümle katması da etkili olmuştur. Elbette; doğaçlama özelliği olan bu dularda, okuyan dedenin bilgisi, görgüsü, yeteneği de etkilidir. Yani; belli bir kalıbı bulunsa da cümleleri kuruluşunda ve içeriğinde yer yer eğiklikler gözlemektedir. Gülbang (Gülsesi) veya terceman denilen bu dualar Anadolu Aleviliğinin Türk kültürü ile sıkı ilişkisini gösterir. İslam öncesinde hayır dua anlamına gelen “alkış” okunurdu. Bunun karşıtı ise kargış (beddua) idi. Anadolu Aleviliğindeki dualar (gülbang) olduğu gibi eski “alkış”lamanın sürdürülmesidir. Günümüzde alkış sözcüğü artık bu anlamını yitirmiş olsa da eskiden hayır/dua idi. Alkışın temel özelliği, Türkçe olmasıydı. Aynı gelenek Alevilikte sürmektedir. Bazı dualardan aktaracağımız alıntılar bunu kanıtlamaya yetecektir:
Cem başlatma gülbangından baş kısım:
“Bism-i Şah, Allah Allah! (Şahın (Hz.Ali) adıyla Allah Allah)
Akşamlar hayırola, hayırlar fethola (kazanıla),
Meydan abad ola, sırlar mestar ola, gönüller mesrur ola,
Fakir fukara mamur ola,
Er Hak Muhammed Ali yardımcımız, gözcümüz, bekçimiz ola…”
Talibin cemde görgüsü sırasında okunan dar gülbangı:
“Bism-i Şah, Allah Allah!
Erenler, yüzüm yerde, özüm darda;
Erenler meydanında, Muhammed Ali divanında, pir huzurunda,
Canım kurban, tenim tercüman.
Bu fakirden ağrınmış, incinmiş, gücenmiş can karındaşlarından var ise,
Dile gelsin, bile gelsin; hakkını talep eylesin.
Allah eyvallah, gerçekler demine hü dost!
Sofra duası:
“Evvel Allah diyelim, kadim Allah diyelim,
geldi Ali sofrası, hak versin biz yiyelim;
gerçekler demine hü dost!”
Bir başka sofra duası:
Bism-i Şah Allah Allah!
Nimet-i Celil, bereket-i Halil (Allahın verdiği Halil Ibrahim bereketli nimet).
Bu gitti yenisi gele, Hak bin bin bereketini vere.
Yiyenlere nur-ü iman ola.
Yiyip yedirenlerin alıp getirenlerin, pişirip kotaranların,
Sofra hizmetinde bulunan can kardeşlerimizin hizmetleri kabul ve Hak erenler yardımcıları ola.
(…..)
lokma hakkına, sofra hürmetine, evliyalar keremine, cömertler cemine, Hızır ve gaib gerçeklere Hü!”
Akşam duası:
“Bism-i Şah Allah Allah!
Erenler, akşamlar hayir ola; hayırlar fethola, şerler def ola.
Münkir münafık yuf ve mat ola.
12 İmam efendilerimiz yardımcımız ola.
Nur-i Nebi, kerem-i Ali (Peygamberin nuru, Alinin iyiliği),
Pirimiz hünkarımız Hacı Bektaş Veli.
Yuf, lanet Yezide rahmet mümine…
Gerçekler demine, keremine Hü!”
Alevi yoluna girmiş kişiye talip denilir. Ona şu telkin duası okunur:
“Ey talip yalan söyleme, gıybet etme, şehvetperest olma.
Kibr ü kin tutma, kimseye hacet etme.
Gördüğün ört, görmediğin söyleme.
Elinle komadığın şeye yapışma.
Elinin ermediği yere elini uzatma.
Sözünün geçmediği yere söz söyleme.
İbretle bak, ilim ile (yumuşak) söyle.
Küçüğe izzet, büyüğe hizmet eyle.
İkrarını saf eyle (verdiğin sözü tut).
Hakkıözünde mevcut bil.
Erenlerin sırlarını anla.
Özünü tarikatte sabit kadem (kararlı) eyle.
Mürşidin Muhammed, rehberin Alidir.
Mezhebin İmam Cafer-i Sadık;
Güruhun naci; pirin Hünkar Hacı Bektaş Velidir.”
Semahçılara verilen dua:
“Allah Allah!
Hayır hizmetleriniz kabul ola, muradınız hasıl ola,
İsteğinizi Hak Muhammed Ali vere.
Döndüğünüz semahlardan hayır hasanet göresiniz.
Ebu zer Gıfarinin, Fatıma Ananın hüsün ü himmeti üzerinizde ola.
Aliyyel Murtaza Kırklar semahına kaydede.
Gerçeğe Hü!”
Göçen (ruhunu teslim eden) kişinin arkasında okunan duadan bir bölüm:
“Hak Taala hazretleri o göçen merhumun kabrini cennet,
Sorgu sualini kolay getire.
Azabı var ise yarlıgaya.
Ve cümle günahını bağışlaya.
Rahmet ve magfiret üzere ise rahmet ve mağfiretini günden güne artıra.
Allah diyelim; Allah Allah!”
Şeyh Safi Buyruğunda öbür aleme göçen kişinin arkasından beş veya üç erkek ile iki Müslim bacı, dara dururlar. Onlar göçen kişi niyetine ayakta iken bu duadan başka Hatayınin şiir biçimli bir duası okunur ki onun başlangıç beyti şudur:
“Hata kıldım Huda için bağışla
Muhammed Mustafa içün bağışla”