Hz.Muhammed Mustafa, Şahı Merdan Aliyi tanımlamak için: Aliden üstün Veliullah, Zülfikardan üstün ilahi adalet yoktur” buyurmuştur.
Gafil kaldır şu gönlünden gümanı
Bu mülkün sahibi Ali değil mi
Yaratmıştır on sekiz bin alemi
Rızıkların veren Ali değil mi
Gelin vazgeçelim böyle gümandan
Vallahi çıkarız dinden imandan
Şefaat umarız Onki İmamdan
Anların atası Ali değil mi
Yaratıldı Mülcem ol oldu düşman
Kasd etti Aliye oldu peşiman
Kangı kitapta var ol Ömer Osman
Kuranda okunan Ali değil mi
Bin bir adı vardır bir adı Hızır
Her nerde çağırsan orada hazır
Ali padişahtır Muhammed vezir
Bu fermanı yazan Ali değil mi
Pir Sultan Abdalım ben bir fukara
Acep bulunur mu derdime çare
Yüzü kara nasıl varam huzura
Divanda oturan Ali değil mi
Pir Sultan Abdal
Ulu Ozan Pir Sultan Abdal, “Ali padişahtır Muhammed vezir” ifadesiyle; Evren, yaradılış ve Tanrı ilişkilerini ele almaktadır. Dolayısıyla iki aleme yani zahir ve batın, alemine gönderme yapmaktadır.
Zahiri alem, ilminde yaratıçılık ve rızık verme gibi özeliklerin yanlız Allaha mahsus olduğu inancı hakimdir. Ancak Pir Sultan Abdal, Şahı Merdan Aliyi; Mülkin sahibi, on sekiz bin alemin yaratıcı ve onların rızkını veren olarak vurgulamıştır. “Kaldır şu gönlünden gümanı” diyerek de bundan şüphe olmadığının altını çizmiştir.
Tanrıya mahsus olan bir takım insan üstü özelliklerin Şahı Merdan Aliye atfedilmiştir.
Bu durum, zahir ve batın alemlerinden sorumlu olma halidir.
Çünkü Evren ve içindeki mahlukatlar yaratılmadan önce Yeşil Kubede, Muhammed Ali varedilmişlerdir.
Özünde Şahı Merdan Ali, Uhliyet makamında olduğu vurgulanmıştır. Tasavvufta, Uhliyet; Allahtan sonra, ilahi sıfat ve isimleriyle zuhur ettiği ilk tecelli mertebesidir. Yani insan üstü, tüm ilahi kudrete sahip olma anlamındadır.
Şahı Merdan Alinin, Uhliyet-i faziletlerinden bazıları…
* Muhammed Mustafanın, Allah ile görüşmesinde; Allahın, Şahı Merdan Ali sıfatında görünmesi ve Onun sesiyle Muhamm Mustafaya seslenmiştir,
* Kırklar meclisinde, Güruh-u Naci topluluğunun serdarı olması,
* Muhammed Mustafa: “Ey Ali, anandan doğduğunu görmeseydim sana Tanrı diyecektim, fakat ulaştım ancak sırrına varamadım“ buyurmuştur.
* Muhammed Mustafa, “Ben ilmin Şehriyim, Ali de o şehrin kapısıdır” demiştir.
* Muhammed Mustafa, islam dinini tamama yani kemalete erdirendir. Şahı Merdan Ali ise, onu koruyan ve yayandır.
* Allah katında, 90 bin kelam konuşulmuştur; 30 bin kelam Muhammed Mustafaya bağışlanmış ve 60 kelam ise, Şahı Merdan Aliye bağışlanmıştır.
* Dört Kapıdan ilk Şeriat ve Tarikat kapılarının sahibi Muhammed Mustafa ve Marifet ile Sırr-ı Hakikat kapısı sahibi Şahı Merdan Alidir.
Ulu ozanlar, yazarlar, araştırmacılar Şahı Merdan Aliyi adıyla ya da kendisine yüklenen övücü sıfatlarla deyiş ile nefeslerinde ve yazılarında zikredilmektedir.
Tanrının aslanı, yiğitlerin en üstünü manasında Şahı Merdan Ali, tekrar tekrar düşmanın üstüne yürüyen anlamında Haydar-ı Kerrar veya beğenilmiş, seçilmiş, seçkin kişi manasında Murteza sıfatıyla sembolize edilmiştir.