Kim kime aldanıyor ve buradaki aldanma neyi ifade ediyor?
Şahı Merdan Ali; “Dünya değildir seni aldatan, sensin Dünyaya aldanan” buyurmuştur.
Aldanmak Dünyanın görünümüne, şekline, biçimine, hayat tarzına, sunulan imkanlarına, nimetlerine, türlü türlü süsüne, zevklerine, vs. kanmaktır.
Konuyla ilgili halk arasında bazı deyimler vardır…
Dünya hayatı sakın seni aldatmasın! veya Dünyanın süsüne püsüne aldanma! veya Aldanma gönül aldanma! vs. Demek ki Dünya hayatı, aldatıcı menfaati zevklerden ve Dünyevi çilvelerden başka bir şey değilmiş.
Aldatıcı zevkler, istekler insanın kendi nefsi emareleriyle alakalıdır. Dolayısıyla zevk ve istekler, aşırı doyumsuzluluktur. Yani biri ikiye, üçe dörde katlama arzusu ön plandadır. Oysa doğru olan, ihtiyacı kadarına razı olmaktır. Akıl, doğru düşünerek razı olur ancak nefs doymayı kabullenmeyen bir doyumsuzluluk hissidir.
Işin gerçeği, Dünyada ki yani zahiri alemdeki yaşam bir oyundan ibarettir. Yaşamın kendisi bir oyun ve yaratıklar ise, bu oyunun figüranlarıdır. Oyunun kuralına uymayanlar kaybeder, uyanlar kazanır.
Batıni alem ise, oyunu bulan, kuran ve yöneten ilahi gücün kendisidir. O zaman yaratılan tüm figüranlar tekrardan geldikleri özle bütünleşmesi veya bütünleşmemesi kendi ellerindedir.
Sonuçta Oyunun kendisi insanlara değil, insanlar oyuna aldanıyor yani ona uyuyorlar. Demek ki Dünya insanlara değil, insanlar Dünyaya aldanıyor. Aldanan yaratıkların kendileridir.
Kimilerine göre Dünya hayatı sadece bir oyundan, oyalanmadan, nefsani zevklerden ibaret iken ve kimilerine göre de nefse hakim olup hayata mana kazandırmak amacı sözkonusudur.
Diğer bir deyimle birileri duygu ile hislerine ve birileri de aklına uyarak Dünya hayatını yaşarlar. Böylece birileri kazanır başarılı olur ve birileri de kaybeder tarumar olur.
Ne mutlu, hayatın manasına varabilenlere