Kufelilerin tabakaları

Kufeye yerleşen Sahabiler ve Sahabilerden sonra tabiin ile diğer fıkıh ve ilim sahipleri Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Habib b. Ebu Sabitten, o da Nafi b. Cübeyrden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab, “Kufede insanların liderleri vardır.” dedi. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi; dedi ki: Yunus b. Ebu İshak, eş-Şabiden şunu söylediğini işittiğini ekledi: Ömer b. el-Hattab, Kufelilere “İslamın önderleri” diye mektup yazdı. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi. O İsrailden, o Cabirden, o da amirden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab, Kufelilere “Arapların liderleri” diye bir mektup yazdı. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi. O Kaystan, o Şimr b. Atıyyeden, o da Beni amirden olan yaşlı bir adamdan şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab Kufelilerden söz ederken şöyle dedi: “Kufeliler, Allahın mızrağı, imanın hazinesi, Arapların efendileridir. Suğurlarını korurlar ve serhattaki şehirleri askerlerle takviye ederler.” Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan haber verdi. O el-Ameşten, o Şimr b. Atıyyeden, o da Ömer b. el-Hattabdan şöyle dediğini rivayet etti: “Irakta imanın hazineleri vardır. Iraklılar Allahın mızrakıdırlar. Suğurlarını korurlar, emsarı takviye ederler.” Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize Sad b. Tarif haber verdi. O el-Asbağ b. Nübateden, o da Aliden şöyle dediğini rivayet etti: Kufe İslamın başıdır, imanın hazinesidir, Allahın kılıcıdır ve Allahın kalkanıdır. Allaha yemin ederim ki, Allah dünyanın batısını ve doğusunu Kufelilerle fethedecektir. İslamın Hicazda zafere ulaştığı gibi… Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Şerik anlattı. O Ammar ed-Dühniden o Salimden, o da Selmandan şöyle dediğini rivayet etti: Kufe İslamın kubbesidir. Kufeliler İslamın sahipleridir. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Musa b. Kays el-Hadrami anlattı. O Seleme b. İbn Küheylden, o da Selmandan şöyle dediğini rivayet etti: Muhammedin mevzileri nasıl korunduysa Kufe mevzileri da öyle korunacaktır. Kufenin kötülüğünü isteyen kişiyi Allah helak eder. Kufe muhakkak muzaffer olacaktır. Allah, müminleri Kufelilerle ve Kufeyi sevenlerle muzaffer kılacaktır. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi. O Misarden, o er-Rükeyn el-Fezariden, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Bedirde Resulallah  ile beraber olan çadırları Allah nasıl koruduysa bu Kufenin çadırları da öyle korunacaktır. Bize Ebu Muaviye ve Abdullah b. Nümeyr haber verdiler. Onlar el-Ameşten, o Amr b. Mürreden o Salimden, o da Huzeyfeden şöyle dediğini rivayet etti: Bu dünyada Muhammedin  mevzileri nasıl korunduysa bu Kufenin mevzileri de öyle korunacaktır. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Simaktan, o Muğis el-Bekriden, o da Huzeyfeden şöyle dediğini rivayet etti: Bu Kufenin evlerini Muhammedin ashabı ve onun izinde olan insanlar koruyacaktır. Bize Muhammed b. Ubeyd et-Tanafisi haber verdi; dedi ki: Bize Yusuf b. Suheyb anlattı. O Musa b. Ebül-Muhtardan, o Beni Abstan olan Biladen şöyle dediğini rivayet etti: Huzeyfe dedi ki: “Bedirde Resulallahın  obalarını koruyan, Kufenin obalarını da koruyacaktır. Kufelilerin kötülüğünü düşünen kavme Allah onları meşgul eden bir bela verecektir.” Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan haber verdi. O Seleme b. Küheylden, o da Ebu Sadıktan şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah, “Deccalin kapılarını çalacağı ilk evleri biliyorum.” dedi. “Ey Ebu Abdurrahman! Onlar kimdir?” diye sordular. “Sizlersiniz ey Kufeliler!” dedi. Bize Süfyan b. Uyeyne haber verdi. O Beyandan, O eş-Şabiden, o da Karaza b. Kab el- Ensariden şöyle dediğini rivayet etti: Kufeye gitmek istediğimizde Ömer bizi Sırara kadar yolcu etti. Abdest aldı; uzuvlarını ikişer kere yıkadı ve şöyle dedi: “Sizleri niye yolcu ettim biliyor musunuz?” Biz, “Evet! Biz Resulallahın ashabıyız.” dedik. Ömer, “Öyle bir yere gideceksiniz ki, bu yerin halkı arı gibi Kuran-ı Kerimi okumaktadırlar. Onları hadislerle meşgul etmeyin. Orada Kuran-ı Kerimi bolca okuyun ve Resulallahtan rivayetleri azaltın. Şimdilik gidin. Ben sizinle beraberim.” dedi. Bize Süleyman b. Davud et-Tayalisi haber verdi; dedi ki: Bize Şube haber verdi. O Seleme b. Küheylden, o da Habbe el-Ureniden şöyle dediğini duyduğunu rivayet etti: Ömer b. el-Hattab Kufelilere şöyle yazdı: “Ey Kufe halkı siz Arapların liderleri ve efendilerisiniz. Bana herhangi bir taraftan gelecek tehlikelere karşı benim oklarımsınız. Abdullahı size gönderdim. Sizleri kendi nefsime bile tercih ettim.” Bize Vehb b. Cerir b. Hazim ve Yahya b. Abbad haber verdiler; dediler ki: Bize Şube haber verdi. O Ebu İshaktan, o Harise b. el-Mudarribden şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin Kufe halkına yazdığı mektubu okudum. Mektupta şöyle yazıyordu:“Ben size Ammarı emir, Abdullahı da öğretmen ve vezir olarak gönderdim. Bu ikisi Resulallahın seçkin sahabilerindendir. Onlara kulak verin ve onları rehber edinin. Abdullahı size göndermekle sizi nefsime bile tercih ettim.” Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Ebu İshaktan, o da Hariseden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer mektubunda şöyle diyordu: “Ammar b. Yasiri emir olarak, Abdullah b. Mesudu da öğretmen ve vezir olarak size gönderdim. Bu ikisi Resulallahın  mümtaz ve Bedir savaşına katılan sahabilerindendir. Abdullah b. Mesudu beytülmalınıza atadım. İslamı bu iki sahabiden öğrenin ve onları rehber edinin. Abdullahı size göndermekle sizi nefsime bile tercih ettim.” Harise şöyle dedi: Huzeyfeyi Medaine gönderdi. Onlara günlük bir koyun maaş tayin etti. Koyunun yarısı Ammara diğer yarısı ise İbn Mesud ve Huzeyfeye verilecekti. Bize Veki b. el-Cerrah, el-Fadl b. Dükeyn ve Kabisa b. Ukbe haber verdiler; dediler ki: Bize Süfyan anlattı. O Ebu İshaktan, o da Harise b. el-Mudarribden şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin mektubu okundu. Ömer Kufelilere yazdığı mektubunda, “Ben size Ammar b. Yasiri Emir ve İbn Mesudu gönderdim.” dedi. Veki dedi ki: “…muallim ve vezir olarak gönderdim.” dedi. Ebu Nuaym ve Kabisa şöyle dediler: “…muallim ve vezir olarak gönderdim. Bu ikisi Resulallahın  seçkin sahabileridir. Onları rehber edinin ve sözlerine uyun. Abdullahı size göndererek sizi kendi nefsime bile tercih ettim.” Veki şunu ekledi: “İbn Mesudu beytülmalınıza atadım. Osman b. Huneyfi Sevada atadım. Hergün onlara bir koyun verilecek. Yarısı ve iç organları Ammara, diğer yarısı diğerlerine verilecek.” Bize Kabisa b. Ukbe haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O el-Eclahtan veya başkasından, o da Abdullah b. Ebu Hüzeylden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer; Ammar, Abdullah b. Mesud ve Osman b. Huneyfe bir koyun maaş takdir etti. Koyunun yarısı ve iç organları Ammara diğer yarısı Abdullah b. Mesud ve Osmana verilecekti. Bize Affan b. Müslim ve Musa b. İsmail haber verdiler; dediler ki: Bize Vüheyb anlattı. O Davuddan, o da amirden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Mesud ilk önce Hımsa hicret etti. Sonra Ömer onu Kufeye gönderdi ve Kufelilere, “Tek olan Allaha yemin ederim ki Abdullahı size göndermekle sizleri kendi nefsime tercih ettim. Abdullaha uyun ve ondan öğrenin.” diye yazdı. Bize Kabisa b. Ukbe haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Ebu Hamzadan, o İbrahimden, o da Alkameden şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin, “Abdullahı Kufelilere göndermekle onları kendi nefsime tercih ettim.” dediğini duydum. Bize Muhammed b. Ubeydullah et-Tanafisi haber verdi. O Cüveybirden, o da ed-Dahhaktan şöyle dediğini rivayet etti: Ömer, “İbn Ümmü Abdı Kufelilere göndermekle onları nefsime tercih ettim. O hepimizden daha çok faziletli ve ilim dolu bir torbadır.” dedi. Bize Man b. İsa haber verdi; dedi ki: Bize Muaviye b. Salih anlattı. O da Esed b. Vedaadan şöyle dediğini rivayet etti: Ömer, Abdullah b. Mesudu zikrederek, “O ilim ile dolu bir torbadır. Onu göndermekle Kadisiyye ehlini kendi nefsime tercih ettim.” dedi. Bize Veki haber verdi; dedi ki: Bize el-Ameş anlattı. O Malik b. el-Haristen, o Ömerin arkadaşı olan Ebu Halidden şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin yanına gittik. Bizlere hediyeler verdi; fakat Şam ehline daha fazlasını verdi. Biz “Şam ehlini bize tercih mi ettin?” dedik. Ömer, “Ey Kufe halkı rahatsız mı oldunuz? Suriyeliler uzak yerden gelmişler diye onlara daha fazla verdim. Ben size İbn Ümmü Abdı gönderdim.” dedi. Bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus haber verdi; dedi ki: Bize el-Hasan b. Salih anlattı. O Ubeydeden, o da İbrahimden şöyle dediğini rivayet etti: Ashabüş-Şecereden 300, Bedir ehlinden yetmiş kişi Kufeye yerleşti. Bunlardan namazı kısaltanı ya da akşamdan önceki iki rekat kılanı görmedik. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O da Osman b. el- Muğireden şöyle dediğini rivayet etti: Salim ile beraber oturuyorduk. Ondan fetva almak için yanına bir kadın geldi ve şöyle dedi: “Bir gün Ayşenin yanında idim. Saçlarını temizlemek için başını kucağıma koymuştu. Ayşe keşke Kufenin mescidinde dört rekat kılabilseydim çok mutlu olurdum.” dedi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O el-Ameşten, o Heysemeden, o da Abdullah b. Amrdan şöyle dediğini rivayet etti: Hergün bu sizin Fıratnıza Cennetin bereketinden miskaller akmaktadır. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Ammar ed-Dühniden, o Salim İbn Ebül-Caddan, o da Abdullah b. Amrdan şöyle dediğini rivayet etti: Mehdiyle en çok mutlu olacak halk Kufe halkıdır. Bize el-Fadl b. Dükeyn ve İshak b. Yusuf el-Ezrak haber verdiler. Onlar Malik b. Miğvelden, o da el-Kasımdan şöyle dediğini rivayet etti: Ali b. Ebu Talib, “Abdullahın arkadaşları bu köyün (Kufenin) kandilleridir.” dedi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Malik b. Miğvel anlattı. O Zübeydden, o da Said b. Cübeyrden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullahın arkadaşları bu köyün kandilleriydi. Bize Şihab b. Abbad el-Abdi haber verdi; dedi ki: Bize İbrahim b. Humeyd er-Revasi anlattı. O İsmail b. Ebu Halidden, o da amirden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  ashabından hiçbir kimse arkadaşımız Abdullah b. Mesuddan daha fakih değildir. Bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus haber verdi; dedi ki: Bize Ebu Bekir b. Ayyaş anlattı. O da el-Muğireden şöyle dediğini rivayet etti: İnsanlara göre, Aliye karşı insanların en dürüstleri Abdullah b. Mesudun arkadaşlarıdır. Bize Kabisa b. Ukbe haber verdi. O Süfyandan, o el-Ameşten, o da İbrahim et-Teymiden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullahın arkadaşlarından altmış şeyhimiz vardı. Bize Kabisa haber verdi. O Süfyandan, o el-Ala b. el-Müseyyebden, o da Ebu Yaladan şöyle dediğini rivayet etti: Beni Sevr ailesinde 30 adam vardı. Bunların hiçbiri er-Rebi b. Huseymden aşağı derecede değildir. Bize İshak b. Yusuf el-Ezrak ve Kabisa b. Ukbe haber verdiler; dediler ki: Bize Süfyan es-Sevri anlattı. O Mansurdan, o da İbrahimden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullahın okuyan ve fetva veren altı arkadaşı vardı. Bunlar; Alkame, el-Esved, Mesruk, Ubeyde, el-Haris b. Kays ve Amr b. Şürahbil idi. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme anlattı. O Eyyubdan, o da Muhammedden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Mesudun arkadaşları beş kişiydi. Bazı kimseler Ubeydeyi, bazı kimseler ise Alkameyi başta gösterirdi. Şüreyhi ise herkes sonuncu olarak gösterirdi. Hammada Abdullahın arkadaşlarını say denildi. Hammad, “Abdullahın arkadaşları; Ubeyde, Alkame, Mesruk, el- Hemdani ve Şüreyh.” diyerek saydı. Hammad şöyle dedi: “el-Hemdani ile mi yoksa Şüreyh ile mi başladı bilmiyorum.” Bize Ravh b. Ubade haber verdi. O Hişamdan, o da Muhammedden şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Mesudun hadisini ezberleyen arkadaşları beş kişiydi. Bu arkadaşlarının hepsi Şüreyhi sonuncu olarak gösterirler. Bazıları el-Haris ile başlar sonra Ubeydenin ismini zikreder. Bazıları ise Ubeyde ile başlar sonra el-Harisi daha sonra Alkame b. Mesruku zikreder. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize Abdülcebbar b. Abbas haber verdi. O da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Ata ile beraber sohbet etmeye ve ona bazı sorular sormaya başladım. Bir defasında “Sen kimlerdensin?” dedi. Ben, “Kufe ehlindenim.” dedim. Ata, “İlim bize ancak sizden gelmiştir.” dedi. Bize Muhammed b. Abdullah el-Esedi haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Umare b. el-Kakadan şöyle dediğini rivayet etti: Umare, “Şübremenin şöyle dediğini duydum.” dedi: Beni Sevrden daha ibadetkar, daha fakih bir canlı görmedim. Bize arim b. el-Fadl haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Zeyd haber verdi. O İbn Avndan, o da Muhammedden şöyle dediğini rivayet etti: Kufede bıraktığım bu siyah saçlı insanlardan daha bilgili ve daha cesur bir kavim görmedim. Muhammed b. Sad dedi ki: Bana Süfyan b. Uyeynenin şöyle dediği haber verildi: Bir adam el-Hasana, “Ey Ebu Said! Basralılar mı, yoksa Kufeliler mi?” diye sordu. el-Hasan, “Ömer Kufelilerle söze başlıyordu. Arapların, liderlik yapabilecek aileleriBasrada değil Kufededir.” dedi. İbn Sad dedi ki: Bana İbn İdristen rivayetle haber verildi. O Malik b. Miğvelin şöyle dediğini rivayet etti: Muhammedin ashabından İbn Mesuddan daha alim ve daha fakih kimse Kufeye gelmemiştir. Muhammed b. Sad dedi ki: Süfyan b. Uyeyne dedi ki: eş-Şabi dedi ki: Resulallahın ashabı hariç, Abdullah b. Mesudun arkadaşlarından daha alim ve halim, kan akmasından daha çok sakınan kimse görmedim. Muhammed b. Sad dedi ki: Süfyan b. Uyeyne dedi ki: O Miserden şunu rivayet etti: Habib b. Ebu Sabite “Resulallahın  ashabı mı yoksa Abdullah b. Mesudun arkadaşları mı daha bilgili?” diye sordum. “Resulallahın  ashabı daha alim.” dedi.

2649. Ali b. Ebu Talib Ali b. Ebu Talib b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf b. Kusay. Künyesi Ebül-Hasandır. Annesi Esed b. Haşim b. Abdümenaf b. Kusayın kızı Fatıma idi. Bedir savaşına katıldı. Daha sonraları Kufeye yerleşti. Rahbetu Ali(Ali meydanı) denilen yere yerleşti. Kendisinden önce valilerin oturduğu saraya yerleşmedi. Allah ona rahmet eylesin 63 yaşında iken 40 yılının Ramazan ayının 17. günü Cuma gecesinin sabahında şehid edildi. Kufede emirlik sarayının mescidinde defnedildi. Aliyi Abdurrahman b. Mülcem el-Muradi öldürmüştü. Abdurrahman Harici idi. Allah ona ve ebeveynine lanet etsin. Ali, Ebu Bekirden hadis rivayet etti. Bedir savaşına katılanlar listesinde hakkında yeterince bilgi verdik.

2650. Sad b. Ebu Vakkas Vakkasın ismi Malik b. Üheyb b. Abdümenaf b. Zühre b. Kilabdır. Künyesi Ebu İshak idi. Annesi Süfyan b. Ümeyye b. Abdüşems b. Abdümenaf b. Kusayın kızı Hamnedir. Bedir savaşına katıldı. Kadisiyye savaşının komutanı idi. Kufeye yerleşti; Kufeyi Arap kabilelerine göre planladı ve kendisine bir ev yaptı. Sad b. Ebu Vakkas, Ömer b. el-Hattab ve Osman b. Affannın Kufe valiliğini yaptı. Daha sonra bu görevinden alındı. Kufeye el-Velid b. Ukbe b. Ebu Muayt vali olarak atandı. Sad, Medineye geri döndü. Medinenin on mil yakınında olan el-Akikteki sarayında 55 yılında vefat etti. Cenazesi insanların omuzlarında taşınarak Medinedeki el-Baki kabristanına defnedildi. Cenaze namazını o zaman Medinenin valisi olan Mervan b. el-Hakem kıldırdı. Sad vefat ettiğinde 70 yaşının üzerinde idi. Hayatının son yıllarında gözlerini kaybetti. Muhammed b. Ömer, Sadın vefat zamanıyla ilgili bu bilgileri verdi. Başkaları ise Sadın 50 yılında vefat ettiğini söylediler. Bedire katılanlar listesinde hakkında bilgi vermiştik.

2651. Said b. Zeyd Said b. Zeyd b. Amr b. Nüfeyl b. Abdüluzza b. Riyah b. Abdullah b. Kurt b. Rezah b. Adi b. Kab. Saidin künyesi Ebül-Aver idi. Annesi, Bace b. Ümeyye b. Huveylid b. Halid b. el-Mamur b. Hayyan b. Ganm b. Müleyhın kızı Fatımadır. Fatıma Huzaa kabilesindendir. Said, Bedir savaşına katıldı. Bir ara Kufeye yerleşti; sonra Medineye geri döndü. el-Akikte vefat etti. Cenazesi omuzlar üzerinde taşındı ve Medineye defnedildi. 50 yılında vefat etti. Sad b. Ebu Vakkas ve İbn Ömer onun mezarına indiler. Said, vefat ettiğinde yetmiş yaşının üzerinde idi. Muhammed b. Ömer bunları söyledi. Başkaları ise Saidin Muaviyenin hilafeti zamanında Kufede vefat ettiğini Kufe valisi el-Muğire b. Şubenin cenaze namazını kıldırdığını söylediler. Bedire katılanlar tabakasında hakkında bilgi vermiştik.

2652. Abdullah b. Mesud Abdullah b. Mesud el-Hüzeli. Beni Zühre b. Kilabın müttefikidir. Künyesi Ebu Abdurrahman idi. Bedir savaşına katıldı. Önce Hıms şehrine göç etmişti. Ömer b. el-Hattab onu Kufeye gönderip Kufe ahalisine şöyle bir mektup yazdı: “Size Abdullah b. Mesudu öğretmen ve vezir olarak gönderdim. Onu size göndermekle sizleri kendi nefsime bile tercih ettim. Onun söylediklerini alın.” Abdullah, Kufeye geldi ve Mescidin yanında kendisine bir ev yaptı. Abdullah, Osman b. Affanın hilafeti zamanında Medineye geri geldi. 32 yılında 60 yaşlarında iken Medinede vefat etti ve el- Baki kabristanında defnedildi. Bedire katılanlar tabakasında hakkında bilgi vermiştik.

2653. Ammar b. Yasir Yemen asıllı olup Ans kabilesindendir. Ammar Beni Mahzumun müttefikidir. Künyesi Ebül- Yakzan idi. Kufeye geldi ve Alinin yanından hiç ayrılmadı. 37 yılında Sıffinde şehid edildi. Şehit olduğunda 93 yaşındaydı. Bedir savaşına katıldı. Bedire katılanlar tabakasında hakkında bilgi vermiştik.

2654. Habbab b. el-Eret Siba b. Abdüluzzanın kızı Ümmü Enmar el-Huzaiyyenin mevlasıdır. Ümmü Enmarın ailesi Beni Zühre b. Kilabın müttefiki idiler. Habbabın künyesi Ebu Abdullah idi. Bedir savaşına katıldı. Muhammed b. Sad dedi ki: Bazı kimselerin Habbab hakkında şöyle dediklerini duydum: Habbab, Arap asıllı olup Beni Sad b. Zeyd Menat b. Temimdendir. Ailesi tarafından satılınca Ümmü Enmar onu satın almıştı. Ümmü Enmar daha sonra onu serbest bıraktı. Habbab Kufeye yerleşip Cehar SucHuneys çarşısı yakınında kendisine bir ev yaptı. Alinin Sıffin dönüşünde 37 yılında Kufede vefat etti. Cenaze namazını Ali kıldırdı ve onu Kufenin yamacında defnetti. Habbab vefat ettiğinde 73 yaşındaydı. Bedire katılanlar tabakasında hakkında bilgi vermiştik.

2655. Sehl b. Huneyf Sehl b. Huneyf b. Vahib b. Ukeym. Beni Haneş b. Avf b. Amr b. Avf. Sehl, Evs kabilesindendir. Künyesi Ebu Adidir. Bedir savaşına katılmıştı. Ali b. Ebu Talib Medineden çıkınca onu Medineye vali tayin etti. Sonra ona bir mektup yazarak yanına gelmesini istedi. Sehl, Ali ile beraber Sıffin savaşına katıldıktan sonra Kufeye geldi. 38 yılında ölünceye kadar Kufede kaldı. Cenaze namazını Ali kıldırarak üzerinde altı defa tekbir getirdi. Sehl, Bedire katılanlardandır. Bedire katılanlar tabakasında hakkında bilgi verdik.

2656. Huzeyfe b. el-Yeman el-Yemanın ismi Huseyl b. Cabirdir. Huzeyfe, Beni Abdüleşhelin müttefiki olan Beni Abs kabilesindendir. Huzeyfenin künyesi Ebu Abdullah idi. Uhud ve sonrası savaşlara katıldı. 36 yılında Medainde vefat etti. Kendisine Osmanın öldürüldüğü haberi gelmişti. Kufe ve Medaine yerleşti. Medainde zürriyeti bulunmaktadır. Uhuda katılanlar tabakasında hakkında bilgi verdik.

2657. Ebu Katade b. Ribi Ebu Katade b. Ribi el-Ensari. Hazrec kabilesinin Beni Selime kolundandır. Uhud savaşına katıldı. Muhammed b. İshakın dediğine göre adı el-Haris b. Ribi idi. Abdullah b. Muhammed b. Umare el-Ensari ve Muhammed b. Ömer şöyle dediler: Ebu Katadenin ismi en-Numan b. Ribi idi. Başkaları ise “İsmi Amr b. Ribidir.” dediler. Kufeye geldi. Ali Kufede iken Ebu Katade burada vefat etti. Cenaze namazını Ali kıldırdı. Muhammed b. Ömer bu bilgileri kabul etmeyerek şöyle dedi: Bana Yahya b. Abdullah b. Ebu Katade şunu anlattı: Ebu Katade, 54 yılında 70 yaşında iken Medinede vefat etti.

2658. Ebu Mesud el-Ensari İsmi Ukbe b. Amr idi. Hazrec kabilesinin Beni Hudare b. Avf b. el-Haris kolundandır. Küçük yaşta Akabe biatine katılmıştı. Bedir savaşına katılmadı; ama Uhud savaşına katıldı. Kufeye yerleşti. Ali Sıffine giderken Ebu Mesudu Kufeye vekil bıraktı. Daha sonra Ali onu bu görevinden aldı. Ebu Mesud Medineye geri dödü. Muaviye b. Ebu Süfyanın hilafeti zamanında Medinede vefat etti. Onun soyundan kimse kalmadı.

2659. Ebu Musa el-Eşari Mezhic kabilesindendir. Asıl İsmi Abdullah b. Kaystır. Muhammed b. Sad dedi ki: Şöyle diyenleri duydum: Ebu Musa el-Eşari Mekkede Müslüman oldu. Habeşistana hicret etti. İlk olarak Hayber savaşına katıldı. Ömer b. el-Hattab, Ebu Musayı Basraya vali tayin etti; sonra onu bu görevden azletti. Bunun üzerine Kufeye yerleşti ve burada bir ev yaptı. Kufede zürriyeti bulunmaktadır. Osman b. Affan onu Kufeye vali tayin etti. Osman şehid edilince Ebu Musa Kufenin valisi idi. Ali Kufeye geldiğinde Ebu Musa Kufenin valisi idi ve Ali ile beraber hareket etmeye başladı. İki hakemden birisi idi. 42 yılında Kufede vefat etti. Muhammed b. Ömer ise Halid b. İlyastan, o da Ebu Bekir b. Abdullah b. Ebu Cehmden şöyle haber verdi: Ebu Musa el-Eşari Habeşistana hicret etmedi. 52 yılında vefat etti.

2660. Selman el-Farisi Künyesi Ebu Abdullah idi. Peygamber Medineye geldiğinde Selman Müslüman oldu. Daha önce kitaplar okumuş ve din arayışı içinde idi. Beni Kurayzanın bir kolunun kölesi idi. Selman onlarla mükatebe sözleşme yaptı. Resulallah  mükatebe borcunu ödedi. Hürriyetine kavuştu. Böylece Haşimoğullarının azatlısı oldu. Katıldığı ilk savaş Hendek savaşıdır. Kufeye yerleşti. Osman b. Affannın hilafeti zamanında Medainde vefat etti.

2661. el-Bera b. azib el-Bera b. azib b. el-Haris el-Ensari. Evs kabilesinin Beni Harise b. el-Haris kolundandır. Künyesi Ebu Umare idi. Kufeye yerleşti ve burada bir ev yaptı. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: el-Bera Medineye döndü ve burada vefat etti. Başkaları şöyle dedi: el-Bera, Musab b. ez-Zübeyr zamanında vefat etti. Kufede zürriyeti bulunmaktadır. Ebu Bekir es-Sıddıkten rivayet etti.

2662. Kardeşi Ubeyd b. azib Ömer b. el-Hattabın Ammar b. Yasir ile Kufeye gönderdiği on Ensariden biriydi. Kufede zürriyeti ve bakiyesi bulunmaktadır.

2663. Karaza b. Kab Karaza b. Kab el-Ensari. Evs kabilesinin bir kolu olan Beni Abdüleşhelin müttefiki olan Beni el-Haris b. el-Hazrecdendir. Künyesi Ebu Amr idi. Ömer b. el-Hattabın Ammar b. Yasir ile Kufeye gönderdiği on Ensariden biriydi. Karaza, Kufeye yerleşip Ensar mahallesinde bir ev yaptı. Karaza, Ali b. Ebu Talibin hilafeti zamanında Kufede vefat etti. Cenaze namazını Ali kıldırdı.

2664. Zeyd b. Erkam Zeyd b. Erkam el-Ensari. Beni el-Haris b. el-Hazrecdendir. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Künyesi Ebu Sad idi. Başkaları ise künyesi “Ebu Üneysedir.” dedi. Katıldığı ilk savaş el-Müreysi savaşıydı. Kufeye yerleşti ve Kinde mahallesinde bir ev yaptı. Zeyd, el-Muhtar zamanında 68 yılında Kufede vefat etti.

2665. el-Haris b. Ziyad el-Haris b. Ziyad el-Ensari. Beni Saidedendir. Kufeye yerleşti ve el-Ensar mahallesinde bir ev yaptı.

2666. Abdullah b. Yezid Abdullah b. Yezid b. Zeyd el-Hatmi. Ensardandır. Kufeye yerleşti ve burada bir ev yaptı. Abdullah b. ez-Zübeyrin hilafeti zamanında Kufede vefat etti. Abdullah b. ez-Zübeyr Abdullah b. Yezidi Kufeye vali tayin etti.

2667. en-Numan b. Amr en-Numan b. Amr b. Mukarrin b. aiz b. Mica b. Hüceyr b. Nasr b. Hubşiyye İbn Kab b. Abd b. Sevr b. Hüzme b. Latım b. Osman b. Müzeyne. Künyesi Ebu Amr idi. Katıldığı ilk savaş Hendek savaşıydı. Kufeye yerleşti. Ömer b. el-Hattab onu Keskere vali tayin etti; sonra azletti. Nihavend savaşında Ömer onu insanlara emir tayin etti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Kesir b. Abdullah el-Müzeni anlattı. O babasından, o da -Nihavend savaşına katılan- dedesinden şöyle dediğini rivayet etti: Nihavendde insanların emiri en-Numan b. Amr b. Mukarrin idi. Allah onları hezimete uğratınca ilk öldürülen kişi en-Numan b. Mukarrin oldu. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Nihavend savaşı 21 yılında oldu. Bize Süleyman Ebu Davud et-Tayalisi haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O da İyas b. Muaviyeden şöyle dediğini rivayet etti: Said b. el-Müseyyeb “Sen kimlerdensin?” dedi. Ben, “Müzeyne kabilesindenim.” dedim. Said b. el-Müseyyeb, “Ömer b. el-Hattabın minberde en-Numan b. Mukarrini övdüğünü hatırladım.” dedi.

2668. Kardeşi Makıl b. Mukarrin Mukarrinin ismi Ebu Abdullah b. Makıldir. Kufede bakiyeleri vardır.

2669. Kardeşleri Sinan b. Mukarrin Hendek savaşına katıldı.

2670. Kardeşleri Süveyd b. Mukarrin Künyesi Ebu Ali idi.

2671. Kardeşleri Abdurrahman b. Mukarrin

2672. Kardeşleri Akil b. Mukarrin Künyesi Ebu Hakim idi.

2673. Abdurrahman b. Akil Abdurrahman b. Akil b. Mukarrin. Muhammed b. Ömer haber verdi verdi; dedi ki: Bize İshak b. Yahya b. Talha anlattı. O da Mücahidden şöyle dediğini rivayet etti: el-Bekkaun, Mukarrinin çocukları olup yedi kişiydiler. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Bu kardeşlerin Hendek savaşına katıldıklarını duydum.

2674. el-Muğire b. Şube el-Muğire b. Şube b. Ebu amir b. Mesud b. Muattib b. Malik b. Kab b. Amr b. Sad b. Avf b. Sakif. Künyesi Ebu Abdullah idi. Katıldığı ilk olay el-Hudeybiye olayı idi. Ömer b. el-Hattab onu Basraya vali tayin etti; sonra azletti. Daha sonra onu Kufeye vali tayin etti. Ömer şehid edildiğinde el-Muğire Kufe valisi idi. Osman b. Affan onu azledip Sad b. Ebu Vakkası tayin etti. Muaviye halife olunca el-Muğire b. Şubeyi Kufeye vali tayin etti. el-Muğire Kufede vefat etti. Bize Vehb b. Cerir b. Hazim haber verdi; dedi ki: Bize Şube haber verdi. O Muğireden, o da Simak b. Selemeden şöyle dediğini rivayet etti: Emir olarak ilk selamlanan kişi el-Muğire b. Şube idi. Bize Abdurrahman b. Muhammed el-Muharibi haber verdi; dedi ki: Abdülmelik b. Umeyrden şöyle dediğini duydum: el-Muğire b. Şubeyi bayram gününde bir devenin üstünde hutbe verirken ve sakalını sarıya boyarken gördüm. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Ebu Musa es-Sekafi anlattı. O da babasından şöyle dediğini rivayet etti: el-Muğire b. Şube 70 yaşındayken 50 yılının Şaban ayında Kufede öldü. Uzun boylu bir adamdı. Bir gözü kördü. Yermuk savaşında gözünden isabet almıştı. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi; dedi ki: Bize Misar anlattı. O da Ziyad b. İlakadan şöyle dediğini rivayet etti: el-Muğire b. Şube öldüğünde Cerir b. Abdullahın şöyle dediğini duydum: “Emirinize afiyet dileyin; çünkü bunu seviyordu.”

2675. Halid b. Urfuta Halid b. Urfuta b. Ebrehe b. Sinan el-Uzri. Kudaa kabilesinden olup Beni Zühre b. Kilabın müttefiki idi. Peygamberin  sahabisi oldu ve Peygamberden rivayet etti. Kadisiyye savaşında Sad b. Ebu Vakkas onu savaş emiri tayin etti. en-Nuhayle hadisesinde Haricileri öldüren kendisidir. Bu olaydan sonra Kufeye yerleşti ve bir ev yaptı. Kufede zürriyeti ve bakiyeleri hala bulunmaktadır.

2676. Abdullah b. Ebu Evfa Ebu Evfanın ismi Alkame b. Halid b. el-Haris b. Ebu Esid b. Rifaa b. Salebe b. Hevazin b. Eslem b. Efsa. Huzaa kabilesindendir. Künyesi Ebu Muaviye idi. Bize Hişam b. Abdülmelik Ebül-Velid et-Tayalisi haber verdi. O Şubeden, o da Amrdan şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Ebu Evfanın ağaç altında Resulallaha  biat edenlerden olduğunu duydum. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Abdullah b. Evfa Resulallah  vefat edinceye kadar Medinede kalmaya devam etti. Daha sonra Kufeye yerleşti ve Eslem kabilesinin mahallesinde bir ev yaptı. 86 yılında Kufede vefat etti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Huleyd b. Dalec anlattı. O Katadeden, o da el-Hasandan şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Evfa hayatının son yıllarında gözlerini kaybetti. 86 yılında Kufede vefat etti.

2677. Adi b. Hatim Adi b. Hatim et-Tai. Beni Sualdendir. Künyesi Ebu Tarif idi. Kufeye yerleşti ve Tay mahallesinde bir ev yaptı. Ali b. Ebu Talibin yanından ayrılmadı. Onunla beraber Cemel ve Sıffin savaşlarına katıldı. Cemel vakasında bir gözünü kaybetti. el-Muhtar zamanında 68 yılında Kufede vefat etti.

2678. Cerir b. Abdullah Cerir b. Abdullah el-Beceli. Künyesi Ebu Amr idi. Resulallahın  vefat ettiği yılda Müslüman oldu. Resulallah  onu Zülhalasaya gönderdi ve Zülhalasayı yıktı. Bu olaydan sonra Kufeye yerleşti. Becile mahallesinde bir ev yaptı. ed-Dahhak b. Kays, Kufe valisi iken es- Seratta vefat etti. ed-Dahhak b. Kays, Ziyad b. Ebu Süfyandan sonra Kufeyi iki yıl idare etti.

2679. el-Eşas b. Kays el-Eşas b. Kays b. Madikerib el-Kindi. Beni el-Haris b. Muaviyedendir. Künyesi Ebu Muhammed idi. Peygamberin  yanına geldi; sonra Yemene geri döndü. Resulallah  vefat ettikten sonra irtidat etti. Ziyad b. Lebid el-Beyadi onu en-Nüceyrde muhasara edip yakaladı ve Ebu Bekire yolladı. Ebu Bekir ona iyilik yapıp bağışladı ve kızkardeşiyle evlendirdi. Müslümanlar Iraka göç edince o da Kufeye yerleşti ve Kinde mahallesinde bir ev yaptı. el-Eşas Kufede vefat etti. el-Hasan b. Ali b. Ebu Talib, Muaviye ile anlaştığı sırada el-Eşas Kufede idi. el-Eşasın cenaze namazını Hasan kıldırdı. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi. O İsmail b. Ebu Halidden, o da Hakim b. Cabirden şöyle dediğini rivayet etti: el-Eşas b. Kays vefat ettiği zaman kızı Hasanın hanımı idi. el-Hasan, “Onu yıkadığınız zaman kefenlemeden önce bana haber verin.” dedi. el- Eşası yıkadıktan sonra Hasana haber verdiler. Hasan, el-Eşası Hunut (kefene sürülen koku) ile abdest aldırdı.

2680. Said b. Hureys Said b. Hureys b. Amr b. Osman b. Abdullah b. Amr b. Mahzum. Amr b. Hureysin kardeşidir. O, kardeşi Amrdan daha önce Müslüman olmuştur. Onbeş yaşında iken Resulallah  ile Mekkenin fethine katıldığını söylüyorlar. Daha sonra kardeşi Amr ile beraber Kufeye göçtü ve buraya yerleşti.

2681. Kardeşi Amr b. Hureys Amr b. Hureys b. Amr b. Osman b. Abdullah b. Amr b. Mahzum. Künyesi Ebu Said idi. Muhammed b. Amr şöyle dedi: Resulallah  vefat ettiğinde Amr on iki yaşındaydı. el-Fadl b. Dükeyn Ebu Nuaym dedi ki: Amr b. Hureys Kufeye yerleşti ve Kufede Mescidin yanında büyük bir ev yaptı. Bu ev, büyüklüğü ile meşhurdu. Bugün ipekçi esnafı burada oturmaktadır. Muhammed b. Sad dedi ki: Ziyad b. Ebu Süfyan Basraya gittiği zaman Kufenin vekaletini Amr b. Hureyse bırakırdı. el-Fadl b. Dükeyn dedi ki: Amr b. Hureys, Abdülmelik b. Mervanın hilafeti zamanında 85 yılında Kufede vefat etti. Kufede zürriyeti bulunmaktadır.

2682. Semüre b. Cünade Semüre b. Cünade b. Cündüb b. Huceyr b. Zebbab b. Habib b. Süvae b. amir b. Sasaa. Peygamberin  sahabisi oldu ve peygamberden rivayet etti.

2683. Oğlu Cabir b. Semüre Cabir b. Semüre es-Süvai. es-Süvai ailesi Beni Zühre b. Kilabın müttefiki idiler. Cabirin künyesi Ebu Abdullah idi. Kufeye yerleşti ve Beni Süvae mahallesinde bir ev yaptı. Abdülmelik b. Mervanın halifeliği ve Bişr b. Mervanın valiliği zamanında Kufede vefat etti.

2684. Huzeyfe b. Esid Huzeyfe b. Esid el-Gıfari. Künyesi Ebu Süreyha idi. Resulallah  ile katıldığı ilk olay el- Hudeybiye musalahasıdır. Ebu Bekir es-Sıddıkten rivayet etti. Son zamanlarında Kufeye yerleşti.

2685. el-Velid b. Ukbe el-Velid b. Ukbe b. Ebu Muayt b. Ebu Amr b. Ümeyye b. Abdüşems. Künyesi Ebu Vehb idi. Annesi Küreyz b. Habib b. Abdüşemsin kızı Ervadır. el-Velid, Osman b. Affanın anne tarafından kardeşidir. Osman b. Affan onu Kufeye vali tayin etti. el-Velid Kufede Mescidin yakınında büyük bir ev yaptı. Daha sonra Osman onu azletti ve Said b. el-ası Kufeye vali tayin etti. el-Velid, Medineye geri döndü. Osman şehid edilinceye kadar Medinede kaldı. Ali ile Muaviye arasındaki anlaşmazlık sırasında el-Velid, inzivaya çekilmek amacıyla Rakkaya gitti. Durum netleşene kadar kimsenin tarafını tutmamıştı. el-Velid, Rakkada vefat etti. Burada zürriyeti bulunmaktadır. Bazı çocukları ise Kufededir. Kufedeki evi bugün çamaşırcıların evi olarak bilinen büyük evdir.

2686. Amr b. el-Hamık Amr b. el-Hamık b. el-Kahin b. Habib b. Amr b. el-Kayn b. Rizah b. Amr b. Sad b. Kab b. Amr. Huzaa kabilesindendir. Peygamberin  sahabisi oldu. Kufeye yerleşti ve Alinin bütün savaşlarına ve seferlerine katıldı. Osmanın üzerine giden ve onu şehid edenler arasında idi. Amrı Abdurrahman b. Ümmül-Hakem el-Cezirede öldürdü. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O İsa b. Abdurrahmandan, o da eş-Şabiden şöyle dediğini rivayet etti: İslam tarihinde başı kesilerek kılıca takılan ilk kişi Amr b. el-Hamık idi.

2687. Süleyman b. Surad Süleyman b. Surad b. el-Cevn b. Ebül-Cevn. Ebül-Cevnnin ismi ise Abdüluzza b. Münkız b. Rebia b. Asram b. Dabis b. Haram b. Hubşiyye b. Selul b. Kab idi. Huzaa kabilesindendir. Süleyman b. Suradın künyesi Ebu Mutarrif idi. İsmi Yesar iken Müslüman olunca Resulallah  ona Süleyman ismini verdi. Çok yaşlı idi. Kufeye yerleşti ve Huzaa kabilesi mahallesinde bir ev yaptı. Ali ile beraber Sıffin savaşına katıldı. Hüseyne mektup yazıp Kufeye gelmesini istiyen kişiler arasındaydı. Hüseyn Kufeye geldiğinde onun yanından ayrıldı. Hüseyn şehit edilince onu aldatanlar pişman oldular. Kufeden çıkıp en-Nuhaylede kamp kurup Hüseynin intikamını almaya karar verdiler. Bundan dolayı bunlara Tevvabun (Pişman olanlar) ismi verildi. Tevvabun grubu başlarına Süleyman b. Suradı getirdiler ve Şama yürümek istediler. el-Cezire bölgesindeki Aynülverdeye vardıklarında el-Husayn b. Nümeyr komutasındaki Şam ordusuyla karşılaştılar. Burada Şamlılarla savaştılar; ancak Süleyman b. Surad başta olmak üzere çoğu öldürüldü. Bu olay 65 yılının Rebiülahir ayında meydana geldi. Süleyman b. Surad öldürüldüğünde 93 yaşındaydı.

2688. Hani b. Evs Hani b. Evs el-Eslemi. Kufeye yerleşti ve Eslem mahallesinde ev kurdu. Muaviye b. Ebu Süfyanın hilafeti ve el-Muğire b. Şubenin Kufe valiliği zamanında vefat etti. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail anlattı. O Meczeeden, o da -eşŞecere  olayına şahit olanlardan olan- Hani b. Evsten şöyle dediğini rivayet etti: Dizinde ağrısı vardı. Secde ettiğinde dizinin altına bir yastık koyuyordu.

2689. Harise b. Vehb Harise b. Vehb el-Huzai.

2690. Vail b. Hucr Vail b. Hucr el-Hadrami. Bize Musa b. Mesud Ebu Huzeyfe haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan b. Said es-Sevri anlattı. O asım b. Küleybden, o babasından, o da Vail İbn Hucrdan şöyle dediğini rivayet etti: Peygamberin  yanına vardım. O sıra saçlarım uzundu. Resulallah  “Zübab! Sinek!” dedi. Bunu duyunca gittim saçlarımı kısalttım ve Resulallahın  yanına geri geldim. Resulallah , “Saçlarını neden kısalttın?” diye sordu. “Senin “zübab” dediğini duydum beni kasdettiğini sandım.” diye cevap verdim. Resulallah  “Seni kasdetmemiştim. Fakat böylesi daha iyi oldu.” dedi. Zübab sinek, Yemen kökenli bir kelimedir.

2691. Safvan b. Assal Safvan b. Assal el-Muradi. Beni er-Rabad b. Zahir b. amir b. Avbesan b. Zahir b. Murad. Cemel kabilesinden sayılır. Bize Amr b. asım el-Kilabi haber verdi; dedi ki: Bize Hemmam b. Yahya anlattı; dedi ki: Bize asım anlattı. O da Zir b. Hubeyşten şöyle dediğini rivayet etti: Safvan b. Assal el-Muradi ile karşılaştım ve ona “Resulallahı gördün mü?” dedim. O, “Evet onu gördüm ve onunla beraber oniki gazveye katıldım.” dedi. Muhammed b. Sad dedi ki: Abdüssamed b. Abdülvaris bu olayı Hemmamdan naklediyor ve senette “Zirden şöyle dediğini rivayet etti” diyordu: Osmanın halifeliği zamanında Übey b. Kabı ve Resulallahın  diğer sahabilerini görmek amacıyla ziyarete gittim. Safvan b. Assal el-Muradiyi orada gördüm.

2692. Üsame b. Şerik Üsame b. Şerik es-Salebi. Kaysü Aylan kabilesindendir. Hadisi şudur: Bedeviler soru sormak için Peygamberin  yanına geldiklerinde Peygamberin  yanındaydım.

2693. Malik b. Avf Malik b. Avf b. Nadle b. Hadic b. Habib b. Hadid b. Ganm b. Kab b. Usayme b. Cüşem b. Muaviye b. Bekir b. Hevazin. Kaysü Aylandandır. O Abdullah b. Mesudun arkadaşı Ebül- Ahvasın babasıdır. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Şube haber verdi; dedi ki: Bize Ebu İshak haber verdi; dedi ki: Ebül-Ahvasın babasından rivayet ederek şöyle dediğini duydum: Kötü elbiselerle Peygamberin  yanına gelmiştim. Resulallah , “Malın var mı?” dedi. “Evet!” dedim. “Ne gibi malın var?” diye sordu. “Her türlü maldan, atlardan develerden, kölelerden ve koyunlardan malım var.” dedim. Resulallah  “Allah sana mal verdiyse üzerinde görünsün.” dedi.

2694. amir b. Şehr amir b. Şehr el-Hemdani. Muhammed b. Sad dedi: Ebu Üsame dedi ki: Bize Mücalid anlattı. O eş-Şabiden o da amir b. Şehrden şöyle dediğini rivayet etti: Hemdan kabilesi Habeşlilerden korunmak için el-Hakl dağına sığınmıştı. İranlılar buraya gelinceye kadar burada sığınmaya devam ettiler. Hemdanlılar Habeşlilerle savaşmaktan bıkmışlardı. Bu sıralarda Resulallah  ortaya çıkmıştı. Hemdan kabilesi bana şöyle dedi: “Ey amir b. Şehr! Sen krallarla oturmuş bir adamsın. Bu Peygamberin  yanına git ve bize iyi haberler getir. Eğer bu Peygamberden razı olarak geri dönersen, biz de ondan razı oluruz. Şayet sevmediğin bir şeyle geri dönersen, biz de onu reddederiz.” Bunun üzerine Medinede bulunan Resulallahın  yanına gidip oturdum. Bu arada bir grup, Peygamberin  yanına geldi ve “Ya Resulallah! Bize nasihatta bulun.” dediler. Resulallah , “Allahtan korkmanızı ve Kureyşin sözünü dinlemenizi, fakat fiillerini yapmamanızı tavsiye ederim.” dedi. Resulallahın  bu sözleri hoşuma gitti. Sonra memleketime geri dönmeye karar verirken dostum olan Necaşiye de uğramak istedim. Ben Necaşinin yanında otururken Necaşinin küçük bir oğlu oradan geçti. Necaşi elinde bulunan bir levhayı çocuğa okuttu. Çocuk levhayı okudu. Ben gülmeye başaldım. Necaşi, “Seni güldüren nedir?” dedi. Ben, “Çocuğun okuduğu metne güldüm.” dedim. Necaşi, “Vallahi İsa b. Meryeme inen ayetlerdendir.” dedi. Ayet ise “Emirler çocuk olursa yeryüzüne lanet iner.” şeklinde idi. Geri döndüğümde aynı sözleri Peygamberden de duydum. Sonra kavmim Müslüman oldu ve ovalara indiler. Resulallah  bu mektubu Umeyr Zu Mürrana yazdı. Resulallah  Malik b. Mürare er-Rühaviyi Yemenlilere gönderdi. Akk Zu Hayvan Müslüman oldu. Akka şöyle denildi: Resulallahın yanına git ve ondan köyün ve malın için eman al. Çünkü Akkın köyü ve köleleri vardı. Akk, Resulallahın yanına geldi ve “Ey Allahın Resulü! Malik b. Mürare er-Rühavi yanımıza geldi. Bizi İslama davet etti. Biz de Müslüman olduk. Benim, içinde mal ve köleler olan bir köyüm vardı. Bunun için bana bir berat yaz.” dedi. Resulallah  şu şekilde bir yazı yazdı: “Bismilllahirahmanirrahim! Muhammed Resulallahtan Akk Zu Hayvana… Eğer köyünde malında ve kölelerinde doğruysan Allahın emanı ve Resulallahın zimmeti vardır.” Yazıyı Halid b. Said yazdı.

2695. Nubayt b. Şurayt Nubayt b. Şurayt el-Eşcai. Kaysü Aylan kabilesindendir. Ebu Seleme b. Nubaytın babasıdır. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Seleme b. Nubayt anlattı; dedi ki: Bana babam anlattı; dedi ki: Babam ve amcamla beraber hacca gitmiştik. Babam bana, “Kırmızı devenin üstünde konuşanı gördün mü? İşte O Resulallahtır.” dedi. Bize Malik b. İsmail haber verdi; dedi ki: Bana Musa b. Muhammed el-Ensari anlattı. O Ebu Malik el-Eşcaiden, o da Nubayt b. Şurayttan şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  el-Cemrenin yanında hutbe verirken ben devenin üstünde babamın arkasında idim. Resulallah  hutbesinde şöyle dedi: “Allaha hamd eder Ondan yardım diler ve Ondan mağfiret dileriz. Allahtan başka ilah olmadığına Muhammedin onun kulu ve Resulü olduğuna şehadet ederiz. Ey insanlar Allahtan korkmanızı tavsiye ederim. Ey insanlar hangi gün haramdır?” “Bu gün!” dediler. “Hangi ay haramdır?” diye sordu. “Bu ay!” dediler. “Hangi şehir haramdır?” diye sordu. “Bu şehir!” dediler. “Ey insanlar! Bu gününüz, bu ayınız bu şehriniz nasıl haram ise kanlarınız ve mallarınız da haramdır.” dedi. Bize Müemmel b. İsmail haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O da Seleme b. Nubayttan şöyle dediğini rivayet etti: Babam Peygamberi görmüştü ve ondan hadis dinlemişti. Ben, “Ey babacığım! Bu sultanın yanına gidip ondan fayda sağlasaydın kavmin de senin emrinde olurdu.” dedim. Babam, “Ey oğulcuğum! Beni ateşe götürecek bir mecliste oturmaktan korkuyorum.” dedi. Babamın şöyle dediğini de duydum: “Resulallahı  kurban gününde bir kırmızı devenin üstünde hutbe verirken gördüm.”

2696. Seleme b. Yezid Seleme b. Yezid b. Meşcea b. el-Mücemmi b. Malik b. Kab b. Sad b. Avf b. Harim b. Cufi b. Sad el-Aşire. Mezhic kabilesindendir. Peygamberin  yanına gelip Müslüman oldu ve ondan rivayet etti.

2697. Arfece b. Şüreyh Arfece b. Şüreyh el-Eşcai. Arfeceye İbn Durayh de deniliyor.

2698. Sahr b. el-Ayle Sahr b. el-Ayle b. Abdullah b. Rebia b. Amr b. amir b. Ali b. Eslem b. Ahmes. Beciledendir. Künyesi Ebu Hazim idi. Bize Veki ve el-Fadl b. Dükeyn haber verdiler; dediler ki: Bize Eban b. Abdullah el-Beceli anlattı. O Osman b. Ebu Hazimden, o da Sahr b. el-Ayleden şöyle dediğini rivayet etti: el-Muğire b. Şubenin halasını alıp Peygamberin  yanına gitmiştim. el-Muğire, Resulallahın yanına gelip halasını sordu ve halasının benim yanımda olduğunu söyledi. Resulallah  beni çağırdı ve şöyle dedi: “Ey Sahr! İnsanlar Müslüman oldukları zaman mallarını ve canlarını emana almış olurlar. Onun halasını geri ver.” Resulallah , Beni Süleyme ait bir suyu bana vermişti. Beni Süleym, Resulallahın yanına geldiler ve ondan suyu sordular. Bunun üzerine Resulallah  beni yanına çağırdı ve şöyle dedi: “Ey Sahr! İnsanlar Müslüman oldukları zaman mallarını ve canlarını emniyete alırlar. Suyu onlara geri ver.” Ben de suyu onlara geri verdim.

2699. Urve b. Mudarris Urve b. Mudarris b. Evs b. Harise b. Lam et-Tai. Müslüman oldu ve Resulallahın sahabisi oldu. Sonra Kufeye yerleşti. Halid b. el-Velid, irtidat eden Uyeyne b. Hısnı Butahta esir edince onu Mudarris ile beraber Ebu Bekir es-Sıddıkin yanına yollamıştı. Butah ise Beni Temime ait bir sudur. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Zekeriyya anlattı. O amirden rivayet etti; dedi ki: Bana Urve b. Muzarris b. Evs b. Harise b. Lamdan şunu anlattı: Resulallah  zamanında hacca gitti. İnsanlara ancak gece vakti Müzdelifede (Cem) yetişebildi. Gece Arafata Resulallahın  yanına gitti. Oradan ayrılıp Müzdelifeye döndü ve Resulallaha  giderek ona, “Ey Allahın Resulü! Nefsimi uğraştırdım ve bineğimi bitkin düşürdüm. Benim haccım kabul olur mu?” diye sordu. Resulallah , “Kim bizimle sabah namazını Müzdelifede kılarsa, oradan ayrılıncaya kadar bizimle vakfe yaparsa ve Arafattan bundan önce gece veya gündüz ayrılırsa haccını tamamlamış ve kirini temizlemiş olur.” dedi

2700. el-Hülb b. Yezid el-Hülb b. Yezid b. Adi b. Kunafe b. Adi b. Abdüşems b. Adi b. Ahzem et-Tai. İsmi Seleme idi. Peygamberin  yanına geldiğinde kel idi. Peygamber onun başını meshedince saçları çıktı. Bundan dolayı el-Hülb ismini almıştı. el-Hülb, kendisinden hadis rivayet edilen Kabisa b. Hülbün babasıdır.

2701. Zahir Zahir Ebu Miczee b. Zahir el-Eslemi. Şecerenin altında Resulallaha  biat veren kişilerdendi. Kufeye yerleşti.

2702. Nafi b. Utbe Nafi b. Utbe b. Ebu Vakkas b. Üheyb b. Abdümenaf b. Zühre. Nafi, Sad b. Ebu Vakkasın kardeşinin oğludur.

2703. Lebid b. Rebia Lebid b. Rebia b. Malik b. Cafer b. Kilab b. Rebia b. Sasaa. Şairdir. Künyesi Ebu Akildi. Resulallahın  yanına geldi; Müslüman oldu ve memleketine geri döndü. Sonra Kufeye geldi ve buraya yerleşti. Yanında çocukları da vardı. Muaviyenin Hasan -Allah onlara rahmet eylesinile anlaşmak için Nuhayleye geldiği gece vefat etti. Beni Cafer b. Kilab çölünde defnedildi. Çocukları ise bedevi hayatı yaşamak üzere çöle döndüler. Müslüman olduktan sonra Lebid şiir söylemedi. “Allah şiirin yerine bana Kuran-ı Kerimi verdi.” demişti.

2704. Habbe

2705. Seva Halid el- Esedinin çocukları. Bu ikisi Esed b. Huzeymeden idiler. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Cerir b. Hazim anlattı; dedi ki: Bana el-Ameş anlattı. O Sellam b. Şürahbilden, o da Habbe b. Halid ve Seva b. Halidden şöyle dediklerini rivayet etti: Resulallahın  yanına gelmiştik. Peygamber  kendisine ait bir ev yapıyordu. Evini bitirinceye kadar ona yardım ettik. Bize bir şeyler öğretti ve şöyle dedi: “Başınız durdukça hayırdan ümitsiz olmayın. Dünyaya gelen her insan kabuksuz ve kırmızı bir et parçası şeklinde doğar. Sonra Allah ona rızık verir.”

2706. Seleme b. Kays Seleme b. Kays el-Eşcai. Peygamberin  sahabisi oldu. Kufeye yerleşti.

2707. Salebe b. el-Hakem Salebe b. el-Hakem el-Leysi. Müslüman oldu ve Peygamber ile beraber Huneyne katıldı.

2708. Urve b. Ebül-Cad Urve b. Ebül-Cad el-Bariki. Ezd kabilesindendir. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize el-Hasan b. Salih anlattı. O Eşastan, o da eş-Şabiden şöyle dediğini rivayet etti: Şüreyhten önce Kufenin kadılığına Urve b. Ebül-Cad el-Bariki ve Selman b. Rebia bakıyordu. Muhammed b. Sad bir başka hadiste şöyle dedi: Urve, Berazürruzda murabıt idi. Burada 20.000 dirheme bir at almıştı. Bize Said b. Mansur anlattı; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Şebib b. Garkadeden şöyle dediğini rivayet etti: Urve el-Barikinin yanında yetmişe yakın atın olduğunu gördüm. Urve Peygamberden “Kıyamet gününe kadar bereket atların alnına bağlanmıştır.” hadisini rivayet etmişti.

2709. Semüre b. Cündeb Semüre b. Cündeb b. Hilal b. Haric b. Mürre b. Hazn b. Amr b. Cabir b. Huşeyn b. Ley b. Usaym b. Şemh b. Fezare. Ensar ile ittifakı vardı. Peygamberin  sahabisi oldu. Ziyad b. Ebu Süfyan, Kufeye gittiğinde Basra valiliğinin vekaletini Semüreya bırakıyordu. Bize Vehb b. Cerir b. Hazim Ürah haber verdi. O da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Yezid el-Medininin şöyle dediğini duydum: Semüre son hastalığında çok şiddetli bir üşümeye tutulmuştu. Ona ateş yaktım. Bir mangalı önüne bir mangalı arkasına bir mangalı sağına bir mangalı soluna koydum. Buna rağmen üşümesi gitmedi. Semüre şöyle diyordu: “İçimdeki sancıya ne yapabilirim?” Bu hal üzere öldü.

2710. Cündeb b. Abdullah Cündeb b. Abdullah b. Süfyan el-Beceli. O, el-Alakidir. Alaka, Becilenin bir koludur. Bazıları onu babasına nisbet eder ve şöyle der: Cündeb b. Abdullah. Bazıları da onu dedesine nisbet eder ve şöyle der: Cündeb b. Süfyan. Her ikisi de aynı kişiyi ifade eder.

2711. Mihnef b. Süleym Mihnef b. Süleym b. el-Haris b. Avf b. Salebe b. amir b. Zühl b. Mazin b. Zübyan b. Salebe b. ed-Devl b. Sad b. Menat b. Gamid. Ezd kabilesindendir. Mihnef, Kufede Ezd kabilesinin reisiydi. Müslüman oldu ve Peygamberin  sahabisi oldu. Daha sonra Kufeye yerleşti. Ebu Mihnef Lut b. Yahya onun oğullarındandır.

2712. el-Haris b. Hassan el-Haris b. Hassan el-Bekri. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Sellam Ebül-Münzir anlattı. O asım b. Behdeleden, o Ebu Vailden, o da el-Haris b. Hassandan şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  yanına gitmek üzere yola çıkmıştık. Mescide girdiğimizde Mescid insanlarla tıklım tıklımdı. Aniden siyah bir bayrak sallanmaya başladı. Bilal kılıcını kuşanmıştı. “Bu insanlara ne oluyor?” dedim. Resulallah , “Amr b. el-ası bir yere göndermek istiyor?” dediler.

2713. Cabir b. Ebu Tarık Cabir b. Ebu Tarık el-Ahmesi. Becile kabilesindendir. Ebu Hakim b. Cabirin babasıdır. Cabir, Peygamberden rivayet etti.

2714. Ebu Hazim İsmi Avf b. Abdülharis b. Avf b. Huşeyş b. Hilal b. el-Haris b. Rizah b. Kelb b. Amr b. Lüey b. Rühm b. Muaviye b. Eslem b. Ahmes. Becile kabilesindendir. Ebu Kays b. Ebu Hazimin babasıdır. Bize Hişam Ebül-Velid haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O İsmailden, o da Kays b. Ebu Hazimden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  Ebu Hazimi güneş altında hutbe verirken gördü. Ona, “Hutbeni gölgede ver.” dedi.

2715. Kutbe b. Malik Beni Salebedendir. Kutbe, Ziyad b. İlakanın amcasıdır.

2716. Man b. Yezid Man b. Yezid b. el-Ahnes b. Habib b. Cürre b. Zib b. Malik b. Hufaf İbn Usayye b. Hufaf b. İmruülkays b. Bühse b. Süleym b. Mansur. Bize Yahya b. Hammad haber verdi; dedi ki: Bize Ebu Avane anlattı. O Ebül-Cüveyriyeden, o da Man b. Yezidden şöyle dediğini rivayet etti: Ben, babam ve dedem beraber Resulallaha  biat verdik. Davalı olarak yanına gittiğimde Resulallah  beni haksız çıkardı. Resulallah  benim için kız istemeye gitti ve beni evlendirdi. Man b. Yezid Kufeye yerleşti. Mercü Rahit savaşında ed-Dahhak b. Kays el-Fihrinin tarafında yer aldı.

2717. Tarık b. el-Eşyem Tarık b. el-Eşyem el-Eşcai. Tarık, Ebu Malikin babasıdır. Ebu Malikin ismi Sad idi. Tarık Ebu Bekir, Ömer ve Aliden -Allah onlardan razı olsun- rivayet etti.

2718. Ebu Meryem es-Seluli İsmi Malik b. Rebia idi. Berid b. Ebu Meryemin babasıdır. Ata b. es-Saibin dediğine göre Peygamberden hadis rivayet etti.

2719. Hubşi b. Cünade Hubşi b. Cünade b. Nasr b. Üsame b. el-Haris b. Muayt b. Amr b. Cendele b. Mürre b. Sasaa b. Muaviye b. Bekir b. Hevazin. Cendel b. Mürrenin annesi Züheyl b. Şeyban b. Salebenin kızı Selul idi. Bunlar annelerinin adıyla bilinmekteydiler. Hubşi Müslüman oldu ve Peygamberin  sahabisi oldu. Alinin katıldığı savaşlara katıldı. Bize Malik b. İsmail haber verdi. O İsrailden, o da Kurre b. Abdullah es-Seluliden şöyle dediğini rivayet etti: Bir adam Hubşi b. Cünadeyi ziyaret etti ve ona “Ali b. Ebu Talib ile beraber olmandan korkuyorum.” dedi. Hubşi, “Ben bir beklenti için Alinin yanında yer almıyorum.” dedi.

2720. Dükeyn b. Said Dükeyn b. Sad el-Hasami. Bazıları onun için İbn Süayd demektedir. Kays b. Ebu Hazim ondan rivayet etti.

2721. Bürme b. Muaviye Bürme b. Muaviye b. Süfyan b. Münkız b. Vehb b. Umeyr b. Nasr b. Kuayn b. el-Haris b. Salebe b. Dudan b. Esed b. Huzeyme. Kendisinden hadis rivayet edilen Kabisa b. Bürmenin babasıdır.

2722. Hureym b. el-Ahram Hureym b. el-Ahram b. Şeddad b. Amr b. el-Fatik b. el-Kuleyb b. Amr b. Esed b. Huzeyme. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Ebu İshaktan, o Şemir b. Atıyyeden, o Hureym b. Fatikten rivayet etti. Yine bize Muhammed b. Abdullah el- Esedi haber verdi; dedi ki: Bize Yunus İbn Ebu İshak anlattı. O Şemirden, o da Hureym b. Fatikten şunu rivayet etti: Hureym, Resulallahın  yanına geldi. Resulallah  ona “Ya Hureym! Sende şu iki özellik olmasaydı sen gerçekten bir erkek olurdun.” dedi. Hureym, “Annem babam sana feda olsun! Nedir bunlar?” dedi. Resulallah  “Saçlarını kesersin ve izarını uzatırsın.” dedi. Bunun üzerine Hureym saçlarını kesti ve izarını uzattı. Muhammed b. Sad dedi ki: Ubeydullah b. Musadan başka kimseler başka bir hadiste şöyle dediler: Hureymın oğlu Eymen b. Hureym, şair, kahraman ve şerefli bir insandı. Eymen bir şiirinde şöyle demektedir: Kureyşin en son sultanına salavat getiren bir adamı öldüremem Onun sultanlığı vardır. Benim ise günahım… Cahillikten ve haddi aşmaktan Allaha sığınırım. Haksız yere bir Müslümanı mı öldüreceğim? Bunu yaparsam, hayatımı boşa geçirmiş olacağım. eş-Şabi, Eymen b. Hureymden rivayet ederek şöyle dedi: Babam ve amcam Bedire katıldılar. Muhammed b. İshak, Musa b. Ukbe, Ebu Maşer ve Muhammed b. Ömerin rivayetlerinde ise şöyle denilmektedir: Bedire sadece Kureyşliler, Ensar ve onların müttefikleri ve mevlaları katılmıştı.

2723. Dırar b. el-Ezver el-Ezverın ismi Malik b. Evs b. Cezime b. Rebia b. Malik b. Malik b. Salebe b. Dudan b. Esed b. Huzeyme. Dırar savaşçı bir adamdı. Müslüman oldu ve Peygamberden sağma hadisini rivayet etti. Yemame savaşında müthiş bir şekilde savaştı. İki ayağı kesilmiş olmasına rağmen dizlerinin üzerinde sürünerek savaşa devam etti. Atlar üzerinden geçmesine rağmen şehid oluncaya kadar savaştı. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Abdullah b. Cafer şöyle dedi: Dırar b. el-Ezver yaralı bir halde Yemamede kaldı. Halid b. el-Velid Yemameden ayrılmadan bir gün önce öldü. Kafiyesi “mim” harfi olan kasidesini bu sırada söyledi. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Bu sözler diğer söylenenlerden daha doğrudur.

2724. Furat b. Hayyan Furat b. Hayyan b. Salebe b. Abdüluzza b. Habib b. Habbe b. Rebia b. Sad b. İcl. Furat, Beni Sehmin müttefiki idi. Kufeye yerleşti ve Beni İcl mahallesinde ev yaptı. Kufede zürriyeti bulunmaktadır.

2725. Yala b. Mürre Yala b. Mürre b. Vehb b. Cabir b. Attab b. Malik b. Kab b. Amr b. Sad b. Avf b. Sakif. Kendisine Yala b. Siyabe de denilmektedir. Sebaye onun annesi ya da ninesidir. Bize Ravh b. Ubade haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O da Ata b. es-Saibden şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Hafs b. Amr ya da Amr b. Hafs es-Sekafinin şöyle dediğini duydum: Yala b. Mürre es-Sekafi, Resulallah , benim safran kokusunu sürdüğümü görünce, “Senin hanımın yok mu?” dedi. “Hayır!” dedim. Peygamber , “Onu yıka! Sonra onu yıka! Sonra onu yıka! Bir daha da onu kullanma.” dedi. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Yala b. Mürre, er-Rıdvan biatine, Hayber gazvesine, Mekkenin fethine, Taif ve Huneyn gazvelerine Resulallah  ile beraber katıldı.

2726. Umare b. Rüveybe Umare b. Rüveybe es-Sekafi. Resulallahtan  güneşin batışından önce namaz kılmayla ilgili hadis rivayet etti.

2727. Abdurrahman b. Ebu Akil Abdurrahman b. Ebu Akil es-Sekafi. el-Haccac b. Yusufun adamlarındandır. Bize Ahmed b. Yunus haber verdi; dedi ki: Bize Züheyr anlattı; dedi ki: Bize Ebu Halid Yezid el-Esedi anlattı. O Avn b. Ebu Cuheyfe es-Süvaiden, o Abdurrahman b. Alkame es-Sekafiden, o da Abdurrahman b. Ebu Akilden şöyle dediğini rivayet etti: Bir heyetle beraber Resulallahın  yanına gittik. Resulallah  evinin önünde develerimizi durdurdu. O ana kadar sevmediğimiz bir adamın yanına girmekten çekiniyorduk. Evinden çıktığımız zaman en sevdiğimiz insanın yanından ayrılıyor gibiydik.

2728. Utbe b. Ferkad Ferkad, Yerbu b. Habib b. Malik b. Esad b. Rifaa b. Rebia b. Rifaa b. el-Haris b. Bühse b. Süleym b. Mansurdur. Utbe, Peygamberin  sahabisi oldu. Saygın bir insandı. Kufeye yerleşti. Bu aileye el-Ferakide denilmektedir. Bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus haber verdi; dedi ki: Bize İsrail anlattı. O Cabirden, o da amirden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab valilerine “Üzerinde Arapça nakış bulunan yüzükleri imha edin.” diye yazdı. Utbe b. Ferkadın yüzüğünde “Utbe el-amil” yazılıydı. Utbenin yüzüğünü de kırdılar. Bize Yezid b. Harun haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme haber verdi. O el- Cüreyriden, o da Ebu Osman en-Nehdiden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab, Utbe b. Ferkadın üzerinde uzun kollu bir gömlek gördü. Gömleği elinin hizasından fazla kısmını kesmek için bir ustura istedi. Utbe b. Ferkad, “Ya Emirül-Müminin! Gömleğimin fazlasını kesmenden utanıyorum. Fazla kısmını ben keserim.” dedi. Bunun üzerine Ömer Utbeyi kendi haline bıraktı.

2729. Ubeyd b. Halid Ubeyd b. Halid es-Sülemi. Resulallahtan  şu hadisi rivayet etti: Resulallah  iki insanı kardeş yaptı. Bu kardeşlerden birisi daha önce öldü.

2730. Tarık b. Abdullah Tarık b. Abdullah el-Muharibi. Peygamberden şu hadisi rivayet etti: “Biriniz tükürdüğü zaman önüne veya sağına tükürmesin.” Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Ebu Cenab anlattı. O Ebu Sahradan şöyle dediğini rivayet etti: Tarık b. Abdullahın akrabası olan birisi bana Tarıktan rivayetle şunu anlattı: Zülmecaz pazarında gezerken üzerinde kırmızı bir hırka olan genç bir adamı gördüm. Genç adam “Ey insanlar La ilahe illallah deyin kurtuluşa erersiniz.” diyordu. Onun arkasında onun ayaklarına taş atan biri vardı. “Bu adam yalan söylüyor. Onu dinlemeyin.” diyordu. Ben, “Bu adam kimdir?” diye sordum. “Beni Haşimden bir genç. Peygamber olduğunu iddia ediyor. Diğeri ise onun amcası Abdüluzza.(Ebu Leheb)” dediler. Muhammed Medineye hicret ettikten sonra ve insanlar Müslüman olunca bir kervanla Rebezeden Medineye gittik. Beraberimizde bir tane kadın vardı. Medinenin kenar mahallelerine vardığımızda yolda giydiğimiz elbiselerimizi değiştirdik. Bu sırada yolda bir adamla karşılaştık. Adam, “Nereden geldiniz?” dedi. “Rebezeden geliyoruz.” dedik. “Nereye gideceksiniz?” dedi. “Bu şehre geldik.” dedik. “Ne istiyorsunuz?” dedi. “Bu şehrin hurmasından ailemizin ihtiyacını alacağız.” dedik. Yanımızda yuları başında, kırmızı bir devemiz de vardı. “Bu deveyi satıyor musunuz?” dedi. “Evet, satarız.” dedik. “Kaça veririsiniz?” dedi. “Şu kadar sa (ölçü birimi) hurmaya.” dedik ve daha da aşağı inmedik. Adam ellerini çarptı deveyi yularından tutup aldı. O gidince “İyi bir şey yapmadık. Tanımadığımız birisine devemizi verdik.” dedik. Oturan kadın, “Ben bu adamı dolunay yüzlü biri olarak gördüm. Bu adam size zulmetmeyecek ve sizi kandırmayacaktır. Ben ona kefil olurum.” dedi. Biraz sonra yanımıza bir adam geldi ve “Ben Resulallahın elçisiyim. Bu da sizin hurmanız. Bundan yiyin, karnınızı doyurun ve aileleriniz ihtiyaçlarını da alın.” dedi. Biz hurmadan yedik, karnımızı doyurduk ve alacağımızı da aldık. Sonra Medineye yöneldik. Resulallahın  Mescidine vardığımızda Resulallah  minberin üstünde hutbe veriyordu. Hutbesinde şöyle diyordu: “Sadaka verin! Çünkü sadaka sizin için bir hayırdır. Veren el, alan elden üstündür. Sadakaya ilk önce anne, baba, bacı, kardeş sonra akrabalardan başlayın.” Bu sırada Beni Yerbudan bir adam içeri girdi. Ensardan bir adam ayağa kalktı ve şöyle dedi: “Ya Resulallah! Bunlar Beni Yerbutur. Cahiliye zamanında bizden bir adam öldürmüşlerdi. İzin ver onları vuralım.” dedi. Resulallah  şöyle dedi: “Bilmiş olun ki, anne çocuğunu öldürmez! Bilmiş olun ki, anne çocuğunu öldürmez! Bilmiş olun ki, anne çocuğunu öldürmez!”

2731. İbn Ebu Şeyh el-Muharibi Bize el-Fadl b. Dükeyn ve Hişam Ebül-Velid et-Tayalisi haber verdiler; dediler ki: Bize Kays b. er-Rebi anlattı. O İmruülkays el-Muharibiden, o asım b. Buheyrden, o da İbn Ebu Şeyhten şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  bizim yanımıza geldi ve “Ey Muharib milleti! Allah yardımcınız olsun, bana bir kadının hilbesini (ekşimiş sütünü) içirmeyin.” dedi. el-Fadl b. Dükeyn dedi ki: Kays b. er-Rebi şöyle dedi: İmruülkaysa şiraz getirildiği zaman “Bu, bir kadının sağdığı süttür.” diyordu.

2732. Ubeyde b. Halid Ubeyde b. Halid el-Muharibi. el-Eşas b. Süleymin halasının amcasıdır. Bize Hişam Ebül-Velid et-Tayalisi haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O da el-Eşas b. Süleymden şöyle dediğini rivayet etti: Halamdan amcasının şöyle dediğini duydum: Medine sokaklarında yürürken bir insanın, “Eteklerini yukarı kaldır. Bu hem elbiselerin eskimesini engeller, hem de Rabbine daha temiz gelir.” dediğini duydum. Bunun üzerine başımı çevirdim ve Resulallah  olduğunu gördüm. “Ya Resulallah! Giydiğim boz bir hırkadır.” dedim. Resulallah , “Ben senin için bir örnek değil miyim?” dedi. Peygambere  baktım etekleri dizlerinin altında idi. Ebül-Velid dedi ki: Ebül-Ahvas şöyle dedi: Halasının amcasının ismi Ubeyde b. Halid idi.

2733. Salim b. Ubeyd Salim b. Ubeyd el-Eşcai. Sahur ile ilgili hadisi Ebu Bekir es-Sıddıkten rivayet etti. Hayatının son yıllarında Kufeye yerleşti.

2734. Nevfel el-Eşcai Peygamberden “Yatmak istediğin zaman Kafirun suresini oku. Çünkü bu sure, insanı şirkten kurtarır.” hadisini rivayet etti. Kendisi Sühaym b. Nevfelin babasıdır.

2735. Seleme b. Nuaym Seleme b. Nuaym el-Eşcai. Peygambere  sahabi oldu ve Peygamberden hadis duydu. Daha sonraları Kufeye yerleşti. Peygamberden şu hadisi rivayet etti: “Kim Allahı tanırsa ve Allaha şirk koşmazsa Cennete girer.”

2736. Şekel b. Humeyd Şekel b. Humeyd el-Absi. Şuteyr b. Şekelin babasıdır. Rivayet ettiği hadis şudur: Peygamberin  “Allahım! Gözlerimin şerrinden, kulaklarımın şerrinden ve menimin şerrinden sana sığınırım.” dediğini duydum.

2737. el-Esved b. Salebe el-Esved b. Salebe el-Yerbui. el-Esved şöyle dedi: Veda Haccında Peygamberin  “Katil olan ancak kendi nefsini katleder.” dediğini duydum.

2738. Rüşeyd b. Malik Rüşeyd b. Malik es-Sadi. Künyesi Ebu Amire idi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Muarrif b. Vasıl es-Sadi anlattı; dedi ki: Bana 90 yılında kabilemizden bir kadın olan Hafsa bt. Talk anlattı. O da dedem Ebu Amire Rüşeyd b. Malikten şöyle dediğini rivayet etti: Bir gün Resulallahın  yanında idim. Elinde bir tabak hurma olan bir adam Resulallahın  yanına geldi. Resulallah , “Bu sadaka mı, hediye mi?” diye sordu. Adam, “Sadakadır.” deyip oturanlara ikram etti. O sıra Hasan, Resulallahın  önünde oynuyordu. Tabaktan bir hurma alıp ağzına koydu. Resulallah  parmaklarıyla hurmayı Hasanın ağzından çıkardı ve şöyle dedi: “Biz Muhammed ailesi sadakayı yemeyiz.”

2739. el-Fücey b. Abdullah el-Fücey b. Abdullah b. Hundüc b. el-Bekka b. amir b. Rebia b. amir b. Sasaa el-amiri. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Ukbe b. Vehb b. Ukbe el-amiri el-Bekkai anlattı; dedi ki: Babamın el-Fücey el-amiriden şunu anlattığını duydum: el-Fücey Resulallahın yanına geldi ve “Ölü olan hayvanın hangi kısmı bize helal olur?” dedi. Resulallah  “Yemeğiniz nedir?” dedi. Biz, “Yemeğimiz, öğlen bir kadeh, akşam bir kadeh.” dedik. Ukbe bunu bana “sabah bir kadeh ve akşam bir kadeh” şeklinde tefsir etti. Resulallah , “Bu sizin durumunuz, açlık durumudur.” dedi. Bu halde oldukları için ölü hayvanı onlara helal saydı.

2740. Attab b. Şümeyr Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Abdüssamed b. Cabir b. Rebia ez-Dabbi anlattı. O Mücemmi b. Attab b. Şümeyrden, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Peygambere  “Ya Resulallah! Benim ihtiyar babam ve kardeşlerim var. Onların yanına gideceğim. Temenni ederim ki, Müslüman olurlar ve onları senin yanına getiririm.” dedim. Peygamber , “Müslüman olursa kendileri için iyi olur. Hallerinde devam ederlerse İslam büyüktür.” dedi.

2741. Zül-Cevşen ed-Dıbabi Bize Hişam b. Muhammed b. es-Saib el-Kelbi şöyle dedi: Zül-Cevşenin ismi Şürahbil b. el-Aver b. Amr b. Muaviyedir. Muaviyenin ismi ise ed-Dıbab b. Kilab b. Rebia b. amir b. Sasaadır. Başkası şöyle dedi: Onun ismi Cevşen b. Rebia el-Kilabidir. O Hüseynin katline şahit olan Şemir Zül-Cevşenin babasıdır. Şemirin künyesi Ebüs-Sabiğadır. Bize Yezid b. Harun haber verdi; dedi ki: Bize Cerir b. Hazim haber verdi; dedi ki: Ebu Bize İshak es-Sübeyi anlattı; dedi ki: Cevşen b. Rebia el-Kilabi müşrik iken Resulallahın  yanına geldi ve ona bir at hediye etmek istedi. Resulallah  onun hediyesini kabul etmedi. Resulallah , Zül-Cevşene “Bu atı Bedirin en güzel zırhına karşılık satar mısın?” dedi. Zül-Cevşen, “Hayır!” dedi. Resulallah , “Ey Zül-Cevşen! İslamın öncülerinden olmak ister misin?” dedi. Zül-Cevşen, “Hayır!” dedi. Resulallah , “Neden olmak istemiyorsun?” dedi. Zül-Cevşen, “Senin kavmin seni yalanladı, seni topraklarından sürdü ve seninle savaştı. Ben şu anda beklemedeyim. Bu mücadelede sen galip gelirsen sana inanır ve sana tabi olurum. Onlar galip gelirse sana tabi olmam.” dedi. Resulallah , “Ey Zül-Cevşen! Ölmezsen yakın bir zamanda onlara galip geleceğimi göreceksin.” dedi. Zül-Cevşen şöyle dedi: Biz Dariyyede iken Mekke taraflarından bir atlı geldi. “Mekkede haberler nasıldır?” dedik. Adam, “Muhammed Mekkelileri yendi.” dedi. Zül-Cevşen, İslamı kabul etmediğine ve Resulallahın çağrısına icabet etmediğine hayıflandı. Bize Abdullah b. Muhammed b. Ebu Şeybe haber verdi; dedi ki: Bize İsa b. Yunus anlattı. O babasından, o dedesinden, o da Zül-Cevşen ez-Dıbabiden şöyle dediğini rivayet etti: Bedir savaşından sonra Resulallahın  yanına geldim ve “Ya Resulallah! Sana İbnül- Karhayı getirdim. Onu al.” dedim. Resulallah , “Hayır! Eğer istersen Bedir zırhlarından el- Muhtar (seçkin) ile takas ederim.” dedi. Ben “Bugün bir atı bir zırhla değiştiremem.” dedim. Abdullah b. Muhammed b. Ebu Şeybeden başka birisi bu hadisi, İsa b. Yunustan, o babasından, o dedesinden, o da Zül-Cevşen ez-Dıbabiden şöyle tamamladı: Resulallah  Bedir savaşını bitirdikten sonra el-Karha ismindeki atımın tayını Resulallaha getirdim ve “Ey Muhammed! Sana el-Karhanın tayını getirdim.” dedim. Resulallah , “Ona ihtiyacım yok.” dedi. Sonra, “Ey Zül-Cevşen! Müslüman olmayacak mısın?” dedi. “Hayır!” dedim. Sonra Peygambere : “Senin akrabaların seninle uğraşıyor.” dedi. Resulallah , “Bedirde nasıl yenildiklerini duymadın mı?” dedi. Zül-Cevşen, “Evet, duydum.” dedi. Zül-Cevşen Peygambere , “Mekkeyi alıp orada ikamet etmeye başlarsan sana tabi olurum.” dedi. Resulallah , “Yakında bunu da duyacaksın.” dedi. Sonra Bilala dedi ki: “Bu adamın heybesini al ve hurma ile doldur.” dedi. Zül-Cevşen oradan ayrılınca Resulallah  Zül-Cevşen için, “Beni amirin en önemli kahramanlarındandır.” dedi. Zül-Cevşen ailesinin yanına döndüğünde bir atlı geldi. Zül-Cevşen atlıya, “İnsanlar neler yapıyor?” dedi. Adam, “Vallahi, Muhammed Mekkelilere galip geldi ve şu anda Mekkede oturmaktadır.” dedi. Zül-Cevşen, Ben deli bir adamım. O zaman Müslüman olsaydım Hire şehrini ikta olarak Muhammedden isterdim ve bana verirdi.” dedi.

2742. Galib b. Ebcer Galib b. Ebcer el-Müzeni. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Mansurdan, o Ubeyd b. el-Hasandan, o Abdurrahmandan, o da Galib b. Ebcerden şöyle dediğini rivayet etti: Bir kıtlığa maruz kalmıştık. Aileme yedireceğim bir şeyim kalmamıştı. Sadece semiz eşeklerim vardı. Resulallah  da evcil eşekleri haram kılmıştı. Resulallahın  yanına gittim ve “Ya Resulallah! Kıtlığa maruz kaldık. Elimdeki eşeklerin dışında aileme yedirecek bir şeyim kalmadı. Sen de evcil eşekleri haram saydın.” dedim. Resulallah , “Git ailene semiz eşeklerini yedir. Ben köyün nahırcısından dolayı evcil eşekleri haram saydım.” dedi.

2743. amir Ebu Hilal b. amir el-Müzeni.

2744. el-Ağar el-Müzeni el- Cüheni diyenler de vardır. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Şube haber verdi. O da Amr b. Mürreden şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Bürdenin şöyle dediğini duydum: Cüheyneden el-Ağar isminde bir adamın Resulallahın sahabisi olduğunu duydum. el-Ağar el- Cüheni, Peygamberin  “Ey insanlar tövbe edin! Ben günde 100 kere tövbe ederim.” dediğini iddia ediyordu.

2745. Hani b. Yezid Hani b. Yezid b. Nehik b. Düreyd b. Süfyan b. ed-Dabbab. Beni el-Haris b. Kabdandır. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Kays b. er-Rebi anlattı. O el-Mikdam b. Şüreyhten, o babasından, o da dedesi Hani b. Yezidden şöyle dediğini rivayet etti: Hani b. Yezid, Beni el-Haris heyeti ile beraber Resulallahın  yanına gelmişti. O zaman künyesi Ebül-Hakem idi. Peygamber ona “Bunlar neden sana Ebül-Hakem demektedirler?” diye sordu. Hani, “Aralarında anlaşmazlık olduğu zaman yanıma gelirler. Aralarında hakem olduğum için bana bu künyeyi verdiler.” dedi. Resulallah , “Senin oğlun var mı?” dedi. Ben, “Evet, var!” dedim. “Hangisi daha büyük?” diye sordu. Ben, “Şüreyh!” dedim. Peygamber , “Sen Ebu Şüreyhsin!” dedi.

2746. Ebu Sebre İsmi Yezid b. Malik b. Abdullah b. ez-Züeyb b. Seleme b. Amr b. Zühl b. Merran b. Cufi b. Sad el-Aşiredir. Mezhic kabilesindendir. Heyseme b. Abdurrahman b. Ebu Sebrenin dedesidir. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Ebu İshaktan, o da Heysemeden şöyle dediğini rivayet etti: Dedem Medineye geldiğinde babam doğdu. Dedem babama “Aziz” ismini verdi ve bu durumu Peygambere  bildirdi. Peygamber  “İsmi Abdurrahman olsun.” dedi. Bize Hişam Ebül-Velid et-Tayalisi haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O da Ebu İshaktan şöyle dediğini rivayet etti: Heysemenin şöyle dediğini duydum: Babam doğduğu zaman dedem ona “Aziz” ismini verdi. Dedem Peygamberin  yanına gittiğinde bu durumu Peygambere  zikretti. Peygamber onun adı “Abdurrahman olsun.” dedi.

2747. el-Misver b. Yezid el-Misver b. Yezid el-Esedi. Bize Abdullah b. ez-Zübeyr el-Humeydi haber verdi; dedi ki: Bize Mervan b. Muaviye el- Fezari anlattı; dedi ki: Bize Yahya b. Kesir el-Kahili el-Esedi anlattı. O da Misver b. Yezid el- Esediden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  namazda bir ayeti okumadan atladı. Bir adam, “Ya Resulallah! Filan ayetleri okumadın.” dedi. Resulallah , “Bana hatırlatsaydın ya!” dedi.

2748. Beşir b. el-Hassasıyye İsmi Zahm b. Mabed es-Sedusidir. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Ubeydullah b. İyad es-Sedusi haber verdi; dedi ki: Ebu İyad b. Lakit es-Sedusinin konuşurken şöyle dediğini duydum: Beşir b. el- Hassasıyyenin karısı Leylanın şöyle dediğini duydum: Resulallah  ona Beşir ismini verdi. Daha önce ismi Zahm idi.

2749. Nümeyr Ebu Malik Nümeyr Ebu Malik el-Huzai. Bize Veki b. el-Cerrah haber verdi. O İsam b. Kudameden, o Malik b. Nümeyr el-Huzaiden, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahı  namazda sağ elini sağ dizinin üstünde koyup namazda parmağıyla işaret ettiğini gördüm. dedi.

2750. Ebu Ramse et-Teymi İsmi Habib b. Hayyan idi.

2751. Ebu Ümeyye el-Fezari Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Şerik anlattı. O da Ebu Cafer el-Ferradan şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Ümeyye el-Fezarinin şöyle dediğini duydum: Resulallahı  kan aldırırken hacamat yaptırırken gördüm.

2752. Huzeyme b. Sabit Huzeyme b. Sabit b. el-Fakih el-Hatmi. Ensardandır. Künyesi Ebu Umare idi. O ZüşŞehadeteyndir. Ali b. Ebu Talib ile beraber Kufeye geldi. Sıffinde 37 yılında ölünceye kadar Ali b. Ebu Talib ile beraber kaldı. Zürriyeti vardır.

2753. Mücemmi b. Cariye Mücemmi b. Cariye b. amir b. Mücemmi b. el- Attaf b. Dubaya b. Zeyd. Beni Amr b. Avften idi. Kufeliler onun Peygamber zamanında bir ya da iki suresi hariç Kuran-ı Kerimi ezberlediğini rivayet ettiler. Muaviye b. Ebu Süfyanın hilafeti zamanında vefat etti. Zürriyeti yoktur.

2754. Sabit b. Vedia Sabit b. Vedia b. Hızam. Beni Amr b. Avften idi. Peygamberden bazı hadisler rivayet etti. Hayatının son günlerinde Kufeye yerleşti.

2755. Sad b. Bahir Sad b. Bahir b. Muaviye. Kendisine Sad b. Habte de denilen kişidir. Becile kabilesinden olup Beni Amr b. Avfın müttefikidir. Uhud savaşında küçük görüldü. Kufeye yerleşti. Kufede vefat etti. Zeyd b. Erkam namazını kıldırdı ve üzerine beş kere tekbir getirdi. Oğlu Huneys b. Sad b. Habte, Kufedeki Şehar Suc Huneys çarşısının sahibidir. Diğer oğlu Kadı Ebu Yusuf adıyla bilinen Yakup İbn İbrahim b. Habib b. Sad b. Habtedir.

2756. Kays b. Sad Kays b. Sad b. Ubade b. Düleym. Beni Saide b. Kab b. el-Hazrecdendir. Künyesi Ebu Abdülmelik idi. Ali b. Ebu Talib onu Mısıra vali tayin etti; sonra azletti. Bunun üzerine Kays Medineye geldi. Daha sonra Ali ile beraber Kufeye gitti. el-Hamisin güvenlik merkezinin amiri idi. Bize Yala b. Ubeyd haber verdi; dedi ki: Bize el-Eclah anlattı. O Ebu İshaktan, o da Yerim b. Saddan şöyle dediğini rivayet etti: Kays b. Sadı el-Hamisin güvenlik merkezi amiri iken gördüm. Sonra Dicle nehrine geldi ve abdest aldı. İki topuğunu meshetti. Parmak izlerini topuklarının üzerinde görüyor gibiydim. Daha sonra öne geçip cemaate imamlık yaptı. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Kays, Ali ölünceye kadar beraberinde kalmaya devam etti. Daha sonra el-Hasan b. Ali ile beraber oldu. el-Hasan, Kaysı Şama gidecek olan ordusunun başına getirdi. el-Hasan, Muaviye ile barışınca Kays Medineye döndü. Muaviyenin hilafetinin son yıllarında ölünceye kadar Medinede kaldı.

2757. en-Numan b. Beşir en-Numan b. Beşir b. Sad. Beni el-Haris b. el-Hazrecdendir. Annesi ise Revahanın kızı Amre idi. Beni el-Haris b. el-Hazrecden Abdullah b. Revahanın kız kardeşidir. en-Numanın künyesi Ebu Abdullah idi. en-Numan Resulallah  Medineye geldikten sonra Medinede doğan ilk Ensari idi. Resulallah  Medineye geldikten on dört ay sonra doğdu. Bu rivayet Medine ehline göredir. Kufeliler ise onun hakkında çok rivayet vererek doğumunu bu tarihten önceye götürmektedirler. Çünkü bir rivayetinde “Resulallahı duydum.” demesi, doğumunun bu tarihten önceye gittiğine delalet etmektedir. en-Numan Muaviye b. Ebu Süfyanın Kufe valiliğini yapıp burada bir müddet kaldı. O, Osman taraftarıydı. Muaviye onu Kufe valiliğinden azledince Suriyeye geldi. Yezid b. Muaviye ölünce en-Numan b. Beşir, İbnüz-Zübeyri desteklemeye başladı. Bu sıra Hıms valiliğini yapıyordu. ed- Dahhak b. Kays 64 yılının Zilhicce ayında Mervan b. el-Hakemin halifeliği zamanında Mercü Rahit savaşında öldürülünce en-Numan b. Beşir Hımstan kaçtı. Hıms ehli peşine düştüler. Onu yakalayıp başını kestiler ve Kelbi asıllı karısının kucağına attılar. Bize Abdullah b. Bekir es-Sehmi haber verdi; dedi ki: Bize Hatim b. Ebu Sağire anlattı. O da Simak b. Harbdan şöyle dediğini rivayet etti: Muaviye, en-Numan b. Beşiri Kufeye vali tayin etti. en-Numan bu dünyada duyduğum en iyi hatipti.

2758. Ebu Leyla İsmi Bilal b. Büleyl b. Uhayha b. el-Cülah. Beni Amr b. Avftan idi. Abdurrahman b. Ebu Leylanın babasıdır. Ebu Leylanın Kufenin Cüheyne mahallesinde evi vardı.

2759. Kardeşi Amr b. Büleyl Amr b. Büleyl b. Uhayha b. el-Cülah. Beni Amr b. Avftan idi.

2760. Şeyban Ebu Hübeyrenin dedesidir. Şeyban, Ensardan idi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Hafs b. Gıyas anlattı. O Ebu Hübeyre Yahya b. Abbaddan, o da dedesi Şeybandan şöyle dediğini rivayet etti: Mescide gelip bir köşesinde oturdum. Resulallah  benim öksürmemi duydu ve “Ebu Yahya mı?” dedi. Ben de “Evet, Ebu Yahya!” dedim. Resulallah , “Haydi yemek yemeye gidelim.” dedi. “Ben oruçluyum.” dedim. Resulallah , “Ben de oruçlu olmak isterdim. Müezzinimiz tan ağarmadan önce ezan okudu. Herhalde gözlerinde bir bozukluk vardır.” dedi.

2761. Kays b. Ebu Gareze el-Ensari

2762. Hanzale b. er-Rebi Hanzale b. er-Rebi el-Katib. Beni Temimin bir kolu olan Beni Useyyid b. Amr b. Temimdendir. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Bir keresinde Peygambere  bir kitap yazdı ve bundan dolayı el-Katib lakabını almıştı. Araplar arasında yazı yazmayı bilenler nadirdi.

2763. Kardeşi Riyah b. er-Rebi Peygamberden  rivayet etti.

2764. Makıl b. Sinan Makıl b. Sinan el-Eşcai. 63 yılının Zilhicce ayında Harre savaşında öldürüldü.

2765. Adi b. Amire Adi b. Amire el-Kindi. Kufeye yerleşti. Resulallahtan  rivayet etti. Kays b. Ebu Hazim ondan rivayet etti. Ömer b. Abdülazizin arkadaşı Adi b. Adi b. Amirenin babasıdır.

2766. Mirdas b. Malik Mirdas b. Malik el-Eslemi. Kays b. Ebu Hazim ondan rivayet etti.

2767. Abdurrahman b. Hasene Abdurrahman b. Hasene el-Cüheni.

2768. Abdullah Ebül-Muğire Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Ebu İshaktan, o el- Muğire b. Abdullahtan, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: İnsanlara bir şeyler anlatan bir adamın yanına geldim. Bu adam Peygamberi tavsif ediyordu. O ana kadar Peygamberi görmemiştim. Arafatta yol kenarında durdum. Kafileler bir bir geçmeye başladı. Kalabalık bir kafile geçiyordu. O kafilenin ortasında bulunan Peygamberi tanıdım. Resulallah  yanıma yaklaşınca kafiledeki bir adam bana, “Yolcuların yolundan çekil!” dedi. Resulallah  ise “Adamı bırakın! Derdi nedir anlayalım.” dedi. Resulallahın devesinin yularını tuttum ve şöyle dedim: “Beni Cennete götürecek ve ateşten uzaklaştıracak bir amel söyle!” dedim. Resulallah , “Bunun için mi bunu yaptın?” dedi. “Evet!” dedim. Resulallah , “O zaman devenin yularını tut!” dedikten sonra şunu söyledi: “Allaha ibadet et. Ona ortak koşma. Namazını kıl, Ramazan orucunu tut, Haccını yap. İnsanlardan beklediğin şeyi onlar için yap. Senin için yapmalarını istemediğin şeyi de sen onlara yapma.” dedi. Sonra, “Devemin yularını bırak.” dedi.

2769. Ebu Şehm Bize el-Ala b. Abdülcebbar el-Attar haber verdi; dedi ki: Bize Yezid b. Ata anlattı. O Beyandan, o Kays b. Ebu Hazimden, o da Şehmden şöyle dediğini rivayet etti: Medinede boş gezen bir adamın yanından bir cariye geçti. Adam elini uzatıp cariyeyi kolundan tuttu. Bunu yapan adam ertesi gün Peygamberin  yanına gitti. O sırada Peygamber insanlardan biat alıyordu. Resulallah  adamı elinden tutarak, “Dünkü hareketi yapan sen misin?” dedi. Adam, “Ya Resulallah! Bir daha bunu yapmayacağım.” dedi. Resulallah , “O zaman tamam!” dedi ve ona biat verdi.

2770. Ebül-Hattab Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize İsrail anlattı; dedi ki: Bana Süveyr anlattı; dedi ki: Resulallahın ashabından olan Ebül-Hattaba vitir namazı ile ilgili soru soruldu. Ebül-Hattab, “Gecenin yarısında vitir namazını kılmayı severim. Çünkü Allah bu zamanda yedinci semadan dünya semasına iner ve şöyle der: Günahkar olup da mağfiret isteyen var mı, dua eden var mı? Fecr ortaya çıktığı zaman semaya yükselir.”

2771. Hariz veya Ebu Hariz. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bana Kays b. er-Rebi anlattı; dedi ki: Bana Osman b. el-Muğire anlattı. O da Ebu Leyla el-Kindiden şöyle dediğini rivayet etti: Bu evin sahibi Hariz veya Ebu Hariz bana şunu anlattı: Resulallahın  yanına vardım ki, o sırada Resulallah  Minada insanlara hitap ediyordu. Elimi cübbesinin üstüne koydum. Cübbesi, yünlü koyun derisi gibi idi.

2772. er-Resim Bize Ubeydullah b. Muhammed b. Ebu Şeybe el-Absi anlattı; dedi ki: Bize Abdurrahim b. Süleyman er-Razi anlattı. O Yahya b. Gassandan o İbnür-Resimden, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  yanına geldik ve tulumlara konan meşrubatları sorduk. Resulallah  bizleri bu meşrubatlardan içmekten menetti. Sonra tekrar Resulallahın yanına geldik ve “Ya Resulallah! Bizim memleketimizin havası bozuktur.” dedik. Bunun üzerine Resulallah , “İstediğiniz kaplarla için. Kim kaplardaki meşrubatları içerse veya başkasına içirirse günah işlemiş olur.” dedi.

2773. İbn Silan Bize Abdullah b. Muhammed b. Ebu Şeybe haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. el-Hasan el-Esedi anlattı; dedi ki: Bize Halid et-Tahhan anlattı. O Beyandan, o Kaystan, o da İbn Silandan şöyle dediğini rivayet etti: Peygamberin  yanında idim. Başını göğe doğru kaldırdı ve şöyle dedi: “Mübarek Allahım! Onlara fitneler gönderirsin.”

2774. Ebu Zabye Resulallah  ona hediye vermiştir.

2775. Ebu Selma Resulallahın  çobanı idi. Bize Süleyman b. Abdurrahman ed-Dımaşki haber verdi; dedi ki: Bize el-Velid b. Müslim anlattı; dedi ki: Bize Abdullah b. el-Ala ve İbn Cabir anlattılar; dediler ki: Bize Ebu Sellam el- Esved anlattı. O da Resulallahın çobanı Ebu Selmadan şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın şöyle dediğini duydum: “Ne güzel! ne güzel! La ilahe illallahu Vallahu Ekber, el- Hamdulillah ve Sübhanellah! Müslüman bir insanın salih olarak vefat eden çocuğu, mizanda ne de ağır şeylerdir!”

2776. Beni Tağlibden Bir Adam O adam Harb b. Hilal es-Sekafinin ana tarafından dedesidir. Bize Said b. Mansur haber verdi; dedi ki: Bize Cerir b. Abdülhamid anlattı. O Ata b. es- Saibden, o Harb b. Hilal es-Sekafiden, o da Beni Tağlibden bir adam olan dedesinden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  yanına geldim. İslamın esaslarını bana öğretti. Hepsini ezberlemiştim. Sadece öşrü anlayamadım. Bu yüzden “İnsanlara öşür mü koyacağım?” diye sordum. Resulallah , “Müslümanlara öşür yoktur. Öşür Yahudilere ve Hristiyanlara vardır.” dedi. Cizyenin öşrünü kasdediyordu.

2777. Talha b. Musarrif el-İyaminin dedesi Bize Yezid b. Harun haber verdi. O Osman b. Miksem el-Bürriden, o Leysten, o Talha b. Musarrif el-İyamiden, o da dedesinden şöyle dediğini rivayet etti: “Resulallahın  başını böyle meshettiğini gördüm.” Yezid bu anlatırken bütün eliyle meshi vasfetmişti. İlk önce başının ön kısmını, sonra başının arkasını, sonra ellerini boyunun üstü ve kulaklarının alt kısmına gezdirerek sakalının alt kısmını da meshetti. Yezid şöyle dedi: Ben bunu esas alırım.

2778. Ebu Merhab Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize es-Sevri anlattı. O İsmail b. Ebu Halidden, o eş-Şabiden, o da Ebu Merhabdan şöyle dediğini rivayet etti: Abdurrahman b. Avfı Resulallahın  kabrinde bulunan dört kişiden biriymiş gibi görüyorum. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Bu hadis bizce bilinmemektedir. Ebu Merhab da tarafımızdan bilinmemektedir. Bu konuda doğru olan hadis şudur: Bizde ve bizim memleketimizde Mamerin ez-Zühriden, o da Said b. el-Müseyyebden anlattığı şöyledir: Resulallahı yıkayanlar dört kişidir. Bunlar el-Abbas, Ali, el-Fadl ve Şukran idi. Allah onlara rahmet eylesin ve onlardan razı olsun.

2779. Kays b. el-Haris Kays b. el-Haris el-Esedi. Kays b. er-Rebiin dedesidir. Bize Bekir b. Abdurrahman haber verdi; dedi ki: Bize İsa b. el-Muhtar anlattı. O Muhammed b. Abdurrahman b. Ebu Leyladan, o Humeyda b. eş-Şemerdelden, o da Kays b. el-Haristen şöyle dediğini rivayet etti: Kays b. el-Haris Müslüman olduğunda sekiz hanımı vardı. Resulallah  bu sekiz kadından dört tanesini seçmesini emretti.

2780. el-Feletan b. asım el-Feletan b. asım el-Cermi. asım b. Kilab el-Cerminin dayısıdır.

2781. Amr b. el-Ahvas Ebu Süleymannın babasıdır. Süleymanın annesi ise Ümmü Cündüb el-Ezdiyyedir. Ümmü Cündüb, Resulallahtan  şeytan taşlamada kullanılacak taşların sapanda atılacak taş büyüklüğünde olması gerektiği hadisini rivayet etmiştir.

2782. Nukade el-Esedi Abdullah b. Halef b. Amire b. Mürey b. Sad b. Malik b. Malik b. Salebe b. Dudan b. Esedin oğludur. Peygamber , Nukadeyi bir adama, kendisine bir devesini meniha (mevsimlik geçimlik) olarak vermesi için gönderdi. Fakat adam bunu reddetti.

2783. el-Müstevrid b. Şeddad el-Müstevrid b. Şeddad b. Amr. Beni Muharib b. Fihrdendir. Bize Abdullah b. Nümeyr ve Muhammed b. Ubeyd haber verdiler; dediler ki: Bize İsmail b. Ebu Halid anlattı. O Kays b. Ebu Hazimden, o da Beni Fihrden olan el-Müstevridden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  şöyle dediğini duydum: “Ahirete nazaran dünya, bir insanın parmağını deryaya batırması gibidir. Deryaya parmağını batıran insan parmağıyla ne getirebilir ki?” Abdullah b. Nümeyr şöyle dedi: Bununla bilinmeyenleri kasdediyordu. Muhammed b. Sad dedi ki: el-Müstevrid Resulallahtan bazı hadisler rivayet etti. Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Resulallah  vefat ettiği zaman el-Müstevrid daha çocuktu. Sonra Kufeye yerleşti. Kufeliler ondan bazı hadisler rivayet etti.

2784. Muhammed b. Safvan Peygamberden bazı hadisler rivayet etti. eş-Şabi, tavşanla ilgili hadisi ondan rivayet etti.

2785. Muhammed b. Sayfi aşure ile ilgili Peygamberden hadis rivayet etti.

2786. Vehb b. Hanbeş Vehb b. Hanbeş et-Tai.

2787. Malik b. Abdullah Malik b. Abdullah el-Huzai. Hadisi şudur: Peygamberin  arkasında namaz kıldım. Onun gibi namazı doğru kıldıran bir imam görmedim. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Abdülvahid b. Ziyad anlattı; dedi ki: Bize Mansur b. Hayyan el-Esedi anlattı; dedi ki: Bize Süleyman b. Bişr el-Huzai anlattı. O da dayısı Malik b. Abdullah el-Huzaiden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  ile beraber bir gazveye katıldım. Resulallahtan hafif bir şekilde namazı kıldıran bir imama rastlamadım.

2788. Ebu Kahil el-Ahmesi Becile kabilesindendir. İsmi Kays b. aiz. Ebu Kahil şöyle dedi: Peygamberi bir devenin üstünde hutbe veriyorken gördüm. Devenin yularını bir Habeşi tutuyordu.

2789. Amr b. Harice Amr b. Harice b. el-Müntefik el-Esedi.

2790. es-Sunabih b. el-Aser es-Sunabih b. el-Aser el-Ahmesi. Becile kabilesindendir.

2791. Malik b. Umeyr Künyesi Ebu Safvan idi. Bize Yezid b. Harun ve Amr b. el-Heysem Ebu Katan haber verdiler; dediler ki: Bize Şube haber verdi. O da Simak b. Harbden şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Safvan Malik b. Umeyr el-Esedinin şöyle dediğini duydum: Resulallah  Medineye hicret etmeden önce Mekkeye gitmiştim. Resulallah  benden iki sürval(fistanın altına giyinen uzun don parçası satın aldı.

2792. Umeyr Zu Mürran Mücalid b. Said el-Hemdaninin dedesidir. Resulallah  ona mektup göndermişti. Kufeye yerleşti.

2793. Ebu Cuhayfe es-Süvai İsmi Vehb b. Abdullah idi. Beni Süvae b. amir b. Sasaadandır. Peygamberden bazı hadisler rivayet etti. Muhammed b. Sad dedi ki: Peygamber  vefat ettiğinde Ebu Cuhayfenin ergenlik çağına girmediğini söyleyenleri duydum. Peygamberi gördü ve ondan hadis duydu. Bişr b. Mervannın valiliği sırasında Kufede vefat etti.

2794. Tarık b. Ziyad Tarık b. Ziyad el-Cufi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Şerik anlattı. O Simaktan, o Alkame b. Vailden, o da Tarık b. Ziyad el-Cufiden şöyle dediğini rivayet etti: “Ya Resulallah! bizim bağımız ve hurmalığımız vardır. Onların suyunu sıkıyoruz.” dedim. Resulallah , “Yapmayın!” dedi. Ben, “Hastalarımız için yapıyoruz.” dedim. Resulallah , “O zaman o bir ilaçtır.” dedi. Bize Affan b. Müslim haber verdi. O Hammad b. Selemeden bu isnadla şunu söyledi: O, Tarık b. Süveyddir.

2795. Ebüt-Tufeyl Ebüt-Tufeyl amir b. Vasile el-Kinani. Muhammed b. Sad dedi ki: Sabit b. el-Velid b. Abdullah b. Cümayın şöyle dediği bana haber verildi: Babam Ebüt-Tufeyl bana şunu demişti: Resulallahın son sekiz yılına yetişmiştim ve Uhud yılında doğdum. Muhammed b. Sad dedi ki: Ebüt-Tufeyl Peygamberi gördü ve onun vasıflarını anlattı.

2796. el-Cuhdüme Bana Muhammed b. es-Salt anlattı; dedi ki: Bana Mansur b. Ebül-Esved anlattı. O Ebu Cenabdan, o İyaddan, o da el-Cuhdümeden şöyle dediğini rivayet etti: Resulallahın  başında kına örtüsü varken namaza çıktığını gördüm.

2797. Yezid b. Neame Yezid b. Neame ed-Dabbi. Hatim b. İsmailden bana haber verildi. O İmran b. Müslimden, o Said b. Selmandan, o da Yezid b. Neame ed-Dabbiden şöyle dediğini rivayet etti. Yezid b. Neame Resulallaha yetişmişti. Resulallah  şöyle dedi: “Bir adam birisini kardeş edindiyse ismini, babasının ismini ve kimlerden olduğunu sorsun. Çünkü bunları bilmek dostluğu pekiştirir.”

2798. Ebu Hallad Ebu Halladın sohbet meclisi vardı. Yahya b. Said b. Ebandan bana haber verildi. O Ebu Ferveden, o -sohbet meclisi olan- Ebu Halladdan şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah  şöyle dedi: “Mümin bir insana bu dünyada çok zühd, ama az konuşma verildiğini gördüğünüz zaman ona yaklaşın. Çünkü o kişi sonunda hikmeti bulur.”