Ezan

Bize Muhammed b. Ömer el-Eslemi haber verdi; dedi ki: Bize Süleyman b. Süleym el-Kari haber verdi. O Süleyman b. Sühaymden, o Nafiden, o da Cübeyrden rivayet etti. [Dedi ki:] Bize ayrıca Abdülhamid b. Cafer anlattı. O Yezid b. Rumandan, o da Urve b. ez- Zübeyrden rivayet etti. [Dedi ki:]Bize ayrıca Hişam b. Said anlattı. O da Zeyd b. Eslemden rivayet etti. Dedi ki: Bize ayrıca Mamer b. Raşid anlattı. O ez-Zühriden, o da Said b. el-Müseyyebden rivayet etti; dediler ki: Resulallah zamanında, ezan emredilmeden önce Resulallahın müezzini “es-Salate camia” (Haydin cemaat namazına!) şeklinde namaza çağırırlardı. İnsanlar toplanırlardı. Kıble Kabeye çevrilince ezan emredildi. Resulallah bu ezan emrini önemsiyordu. Müslümanlar insanları namaza toplayabilmek için bazı şeyler zikrettiler. Onlardan bazıları, “Boru üfürelim.” dediler. Bazıları, “Çan olsun.” dediler. Onlar bunu tartışırlarken, Abdullah b. Zeyd el-Hazreci uyudu. Rüyasında görüyor ki, bir adam yanından geçiyor. Üzerinde iki tane yeşil elbise var; elinde de bir çan bulunuyor. Dedi ki: Ben kendisine, “Bu çanı satıyor musun?” dedim. Adam, “Çana ne yapacaksın?” dedi. Dedim ki: “Onu çalarak insanları namaza toplamak için satın almak istiyorum.” Adam, “Sizin için daha hayırlı olan bir şeyi sana anlatacağım; şöyle dersin: Allahu Ekber, Eşhedu en la ilahe illallah, eşhedu enne Muhammeden Resulallah, hayye ales-sala, hayye alel-felah, Allahu Ekber Allahu Ekber, la ilahe ilellah.” Abdullah b. Zeyd, Resulallaha geldi. Gördüğü rüyayı ona haber verdi. Resulallah , “Bilal ile beraber kalk; sana söylenenleri ona anlat. Bilal bunları ilan etsin.” dedi. O da emredilenleri yaptı. Sonra Ömer geldi ve “Vallahi, onun gördüğünün aynısını gördüm.” dedi. Resulallah , “Allaha hamd olsun; bu daha sağlam oldu.” dedi. [Dediler ki:] Ezan okunmaya başladı. Artık “es-Salate camia” nidası, yeni gelen bir emir ya da ilan edilecek bir fetih haberi söz konusu olduğu zaman söylenmeye başladı. Namaz vakti olmazsa bile “es-Salate camia” denilirdi. Bize Muhammed b. Kesir el-Abdi haber verdi; dedi ki: Bize Süleyman b. Kesir haber verdi; dedi ki: Bize Husayn haber verdi. O Abdurrahman b. Ebu Leyladan, o da Beni Neccardan Abdullah b. Zeyd el-Ensariden rivayet etti; dedi ki: Resulallah ezan hususunda istişarede bulundu. Resulallah , “Doğrusu, insanlara namaz vaktinin geldiğini bildirmeleri için Medinenin tepelerine bazı adamlar göndermeyi düşündüm. Hatta çan çalmayı bile düşündüler.” dedi. Abdullah b. Zeyd evine geldi. Evdekiler ona, “Sana akşam yemeği hazırlayalım mı?” dediler. Abdullah b. Zeyd, “Hiç yemek yiyesim yok. Ben Resulallahın namaz konusunda çok tedirgin olduğunu gördüm.” dedi ve yattı. Rüyasında, Mescidin tavanında duran ve üzerinde yeşil elbiseler bulunan bir adam gördü. Adam ezan okudu, sonra biraz oturdu. Sonra kalkıp namaz kıldı. Resulallah , Abdullah b. Zeyde gördüklerini Bilale öğretmesini emretti. O da emredilenleri yaptı. Ezanı duyduklarında insanlar Mescide yöneldiler. Sonra Ömer b. Hattab geldi ve “Onun gördüğünü ben de gördüm ya Resulallah” dedi. Allahın Elçisi Ömere, “Neden bana gelmedin?” dedi. Ömer, “Ya Resulallah! Birisinin onu benden önce söylemiş olduğunu görünce utandım.” dedi. Bize Ahmed b. Muhammed b. Velid el-Ezraki haber verdi; dedi ki: Bize Müslim b. Halid haber verdi; dedi ki: Bana Abdurrahim b. Ömer anlattı. O İbn Şihabdan, o Salim b. Abdullah b. Ömerden, o da Abdullah b. Ömerden rivayet etti; dedi ki: Resulallah insanları namaz için toplayacak bir şey düşündü. Yanında boru ve benzeri şeyler zikredildi. Resulallah , bundan hoşlanmadı. Yine çan ve benzeri şeylerden bahsedildi. Resulallah bundan da hoşlanmadı. Nihayet Abdullah b. Zeyd denilen bir adama rüyada ezan gösterildi. Aynı gecede Ömere de gösterildi. Ömer, “Sabah olunca Resulallaha haber vereceğim.” dedi. Abdullah b. Zeyd el-Ensari ise geceleyin Resulallahın kapısını çalarak ona haber verdi. Resulallah Bilala emretti; namaz için ezan okudu. İnsanların ne ile namaza çağrılacakları, o gün anlatıldı. [Dedi ki:] Bilal Sabah namazında, “Namaz uykudan daha hayırlıdır (es-Salatu hayrun minen-nevm)” kısmını ilave etti. Resulallah onu da kabul etti. Aslında Abdullah b. Zeyd el-Ensariye gösterilen ezanda bu kısım yoktu.