[Hatice] bt. Huveylid b. Esed b. Abdüluzza b. Kusay.
[Hayatı, Nesebi, Peygamber ile Evliliği ve Müslüman Oluşu]
Bize Hişam b. Muhammed b. es-Saib el-Kelbi haber verdi. O babasından, o Ebu Salihten, o da İbn Abbastan şöyle dediğini rivayet etti: O, Hatice bt. Huveylid b. Esed b. Abdüluzza b. Kusay b. Kilab b. Mürre b. Kab b. Lüey b. Galib b. Fihr b. Malik b. Nadr b. Kinanedir. Annesi Fatıma bt. Zaide b. el-Asam b. el- Herem b. Revaha b. Hucr b. Abd b. Mais b. amir b. Lüey b. Galib b. Fihr b. Maliktir.
Fatımanın ise annesi Hale bt. Abdümenaf b. el-Haris b. Munkız b. Amr b. Mais b. amir b. Lüeydir.
Halenin annesi el-Araka olup o, Kılabe bt. Süayd b. Sehm b. Amr b. Hüsays b. Kab b. Lüeydir. Onun da annesi atike bt. Abdüluzza b. Kusay b. Kilab b. Mürre b. Kab b. Lüey b. Galibdir.
Onun da annesi el-Hutya olup o, Rayta bt. Kab b. Sad b. Teym b. Mürre b. Kab b. Lüey b. Galibdir. Onun da annesi Naile bt. Huzafe b. Cümah b. Amr b. Hüsays b. Kab b. Lüey b. Galib b. Fihr b. Maliktir.
Hatice bt. Huveylid daha bekar iken Varaka b. Nevfel b. Esed b. Abdüluzza b. Kusay ile sözlenmiş fakat aralarında nikah gerçekleşmemiştir.
Onunla Ebu Hale Hind b. Nebbaş b. Zürare b. Vakdan b. Habib b. Selame b. Guvay b. Cirve b. Üseyyid b. Amr b. Temim evlenmiştir.
Ebu Hale kabilesi içinde yüksek bir mevkiye sahipti. Mekkeye yerleşmiş olup Abdüddar b. Kusayoğullarıyla anlaşmalı olmuştur. Kureyş, anlaşmalı olduklarıyla kızlarını evlendirirdi.
Haticenin ismi Hind diye bilinen (eşi) Ebu Haleden çocukları dünyaya geldi. Ebu Haleden sonra Atik b. abid b. Abdullah b. Ömer b. Mahzum ile evlendi.
Ondan da Hind adında bir kızı dünyaya geldi. Hind, amcasının oğlu Sayfi b. Ümeyye b. abid b. Abdullah b. Ömer b. Mahzum ile evlendi. Ondan Muhammed adında bir oğlu oldu.
Haticeden dolayı Muhammedden dünyaya gelen çocuklara “Soyu pak olanın oğulları [Beni et- Tahire]” denmiştir. Muhammedin soyu Medinede devam etmiş; fakat daha sonra bu soy kaybolmuştur. Hatice, “Ümmü Hind” diye çağrılırdı.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdurrahman b. Ebüz-Zinad anlattı. O babasından, o Urveden, o da Ayşeden: Haticenin “Ümmü Hind” şeklinde kümyelendiğini rivayet etti. Bize Muhammed b. Amr haber verdi; dedi ki: Bize el- Muğire b. Abdurrahman el-Esedi haber verdi. O da ailesinden şöyle dediklerini rivayet etti:
Hakim b. Hizama Resulallahın mı, yoksa Haticenin mi daha yaşlı olduğunu sorduk “Hatice, Peygamberden on beş sene daha yaşlıydı. Halam Hatice Resulallah daha doğmadan hayız görmeye başlamıştı.” dedi.
Bize Ali b. Muhammed b. Abdullah el-Kureşi haber verdi. O da Ebu Amr el-Medeniden rivayet etti; dedi ki: Bize Talha b. Abdullah et-Teymi haber verdi. O Ebül-Bahteri el-Huzaiden, o Ebüz-Zübeyrden o Said b. Cübeyrden, o da İbn Abbastan şunu rivayet etti:
Mekkeli kadınlar Receb ayına rastlayan bir bayramda toplanmışlardı. Bu bayramı yüceltmek için yapmadık bir şey bırakmadılar. Kadınlar bir adam şeklinde olan putlarından birinin yanında bulunduğu sırada, o anda birisi onlara yaklaştı ve yüksek bir sesle şöyle dedi: “Ey Teymalı kadınlar! Yakında Ahmed adında bir nebi zühur edecek, o Allahın risaletiyle gönderilecektir. Hangi kadın ona eş olma imkanını bulursa bunu yapsın!” Bunun üzerine kadınlar onu taşladılar ve bu sözlerinden dolayı onu çok kötülediler. Ona karşı sert çıkıştılar. Hatice de bu sözlerden dolayı kızgınık gösterdi. Fakat oradaki kadınların ona gösterdikleri tepkiyi göstermedi.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O Musa b. Şeybeden, o Umeyre bt. Abdullah b. Kab b. Malikten, o Ümmü Sad bt. Sad b. Rebiden, o da Yala b. Ümeyyenin kız kardeşi Nefise bt. Ümeyyeden şunu işittiğini rivayet etti:
Hatice, onurlu bir kadın olup zengindi ve ticaretle uğraşırdı. Şama kervanlar gönderir ve her Kureyşli gibi ticaret yapardı. Erkekleri işte çalıştırmak için ücretle tutar ve karına ortak ederdi. Resulallah Mekkede yirmibeşine ulaşınca insanlar arasında “Emin” sıfatıyla anılıyordu. Hatice bt. Huveylid bu sırada ona haber gönderip kölesi Meysere ile birlikte ticaret için Şama göndermek istediğini bildirdi. Ona, “Ben sana kendi kavminin ödediğinin iki mislini ödeyeceğim.” dedi. Resulallah bunu kabul etti. Resulallah, Busra pazarına gitti, orada alış-verişte bulundu. Hatice daha önce kazandığın kat kat fazlasını kazandı. Resulallaha da kat kat fazla ödemede bulundu. Resulallah kendisine söylenenden daha fazlasını kazandı.
Nefise, Haticeye “Beni gizlice ona göndersen de onunla evlenmeni kendisine bildirsem!” deyince bu iş gerçekleşti. Hatice amcası Amr b. Esed b. Abdüluzza b. Kusaya gelmesi için haber gönderince, o da geldi. Peygamber, Haticenin amcalarının bulunduğu eve geldi ve orada bulunan amcalarından biri nikahını kıyıp evlendirdi. Amr b. Esed bu konuda şunu söyledi: “Bundan sonra sırtı yere gelmez.” Resulallah onunla evlendi. Bu da onun Şamdan dönmesinin hemen akabinde gerçekleşmişti. O sırada Resulallah yirmi beş yaşındaydı.
Haticenin Kasım ve Abdullah adında iki oğlu oldu. Bunlardan Kasımın lakabı Tahir, Abdullahın ise Tayyib idi. Tayyib, İslam geldikten sonra dünyaya geldiği için bu şekilde isimlendirilmişti. Haticenin Zeyneb, Rukayye, Ümmü Külsum ve Fatıma isminde kız çocukları oldu. Selma, Ukbenin kölesiydi ve Haticenin yanına gelirdi. Her çocuk arasında bir sene vardı. O kadın çocukları emziriyordu. Doğumundan önce bunun için hazırlık yapıyordu.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Abdullah b. Müslim haber verdi. O babasından, o Muhammedden, o da Cübeyr b. Mutimden şöyle dediğini haber verdi. Yine bize İbn Ebüz-Zinad anlattı. O Hişam b. Urveden, o da Ayşeden rivayet etti. Ayrıca bize İbn Ebu Habibe haber verdi. O Davud b. el-Husayndan, o da İkrimeden, o da İbn Abbastan şunu rivayet etti:
Haticenin amcası Amr b. Esed onu Resulallah ile evlendirdi. Çünkü Haticenin babası Ficar savaşında ölmüştü.”
Muhammed b. Ömer şunu dedi:
“Bu haber arkadaşlarımız nezdinde üzerinde ittifak olunan bir haberdir. Bu konuda aralarında ihtilaf yoktur.”
Bize Hişam b. Muhammed b. es-Saib haber verdi. O babasından, o Ebu Salihten, o da İbn Abbastan şöyle dediğini rivayet etti:
Hatice, Peygamber ile evlendiği sırada yirmi sekiz yaşında idi. Mihr olarak da on iki ukıyye verdi. Diğer hanımlarının mihri de bu şekilde idi.
Muhammed b. Ömer şöyle dedi: Biz ve yanımızda bulunan ilim ehli kimseler deriz ki:
Hatice Fil senesinden on beş yıl önce dünyaya geldi. Resulallah ile evlendiğinde de kırk yaşında idi.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O el-Münzir b. Abdullah el-Hizamiden, o Musa b. Ukbeden, o da ez- Zübeyrin azatlısı Ebu Habibeden şöyle dediğini rivayet etti. Hakim b. Hişamın şöyle dediğini işittim:
Resulallah Hatice ile evlenirken, Haticenin yaşı kırk, kendisinin yaşı da yirmi beş idi. Hatice benden iki yaş daha büyüktü. O, Fil olayından on beş sene, ben de on üç sene önce dünyaya geldim.”
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Mamer anlattı. O ez-Zühriden, o Urveden, o da Ayşe şöyle dediğini rivayet etti:
Şüphesiz ki ilk Müslüman olan kimse Haticedir.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O İbn Vehbden, o da Nafi b. Cübeyr b. Mutimden şöyle dediğini rivayet etti:
Şüphesiz ilk Müslüman olan kimse Haticedir.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O İbn Ebu Zibden, o da ez-Zühriden şöyle dediğini rivayet etti:
Resulallah ve Hatice, Allahın dilediği bir zamana kadar gizlice namaz kılmaya devam ettiler.
Bize Yahya b. el-Fürat el-Kazzaz haber verdi; dedi ki: Bize Said b. Huseym el-Hilali anlattı. O Esed b. Ubeyde el-Beceliden, o İbn Yahya b. Afiften, o da dedesi Afif el- Kindiden şöyle dediğini rivayet etti:
Cahiliye döneminde Mekkeye gelmiştim. Ailem için Mekkenin elbise ve kokularından satın almak istiyordum. Abbas b. Abdülmuttalibe misafir oldum. Güneşin yükseldiği bir vakitte Abbasın yanında bulunduğum bir sırada Kabeyi seyre dalmıştım. O anda bir genç geldi ve Kabeye yaklaştı. Başını kaldırıp gökyüzüne baktı ve sonra ayakta durmuş vaziyette Kabeye yöneldi. O esnada başka bir genç geldi ve o da onun sağında durdu. Çok geçmemişti ki, bir kadın geldi ve o da arkalarında durdu. Genç adam eğilince diğer genç de eğildi; derken kadın da eğildi. Genç adam doğrulunca ardında diğer genç de doğruldu; derken kadın da doğruldu. Daha sonra genç adam eğilip secdeye gitti, öbür genç de secdeye gitti. Arkasından kadın da secdeye gitti. Ben, “Ey Abbas! Ben büyük bir işe şahit oluyorum.” dediğimde, Abbas, “Büyük bir iş!” dedi ve “Bu gencin kim olduğunu biliyor musun?” diye sordu. Ben “Hayır!” deyince, “Bu yeğenim Muhammed b. Abdullah b. Abdülmuttalibdir.” dedi. Daha sonra “Pekiyi, şu gencin kim olduğunu biliyor musun?” deyince ben, yine “Hayır!” cevabını verdim. “O da yeğenim Ali b. Ebu Talib b. Abdülmuttalibdir.” dedi. “Pekiyi, bu kadının kim olduğunu biliyor musun?” deyince ben yine “Hayır, bilmiyorum!” cevabını vedim. “O da yeğemin Muhammedin eşi Hatice bt. Huveyliddir.
Şüphesiz ki, gördüğün şu yeğenim bize Rabbinin göklerin ve yerin Rabbi olduğunu, kendisine üzerinde bulunduğu şu dini emrettiğini söylüyor. Allaha yemin olsun ki, yeryüzünde şu üç kişiden başka bu dine tabi olmuş kimseyi bilmiyorum.” dedi. Afif bu konuda şunları söylemiştir: “O andan sonra bu dine tabi olmuş dördüncü kimse olmayı arzu ettim.”
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O da Muhammed b. Salih ve Abdurrahman b. Abdülazizden şöyle dediklerini rivayet etti:
Hatice, Ramazanın onuncu gününde hicretten üç yıl önce altmış beş yaşındayken vefat etti.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Mamer b. Raşid anlattı. O ez-Zühriden, o Urveden, o da Ayşeden şöyle dediğini rivayet etti:
Hatice, namaz farz kılınmadan önce vefat etti. Bu da hicretten üç yıl önceydi.
Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize el- Münzir b. Abdullah el-Hizami haber verdi. O Musa b. Ukbeden, o da ez-Zübeyrin azatlısı Ebu Habibeden şöyle dediğini rivayet etti. Hakim b. Hizamdan şöyle dediğini işittim:
Hatice bt. Huveylid nübüvvetin 10. senesinde Ramazan ayında altmış beş yaşındayken vefat etti. Onun cenazesini evinden alıp Hacuna defnettik. Kabre inip de onu defneden Resulallah oldu. O sırada daha cenaze namazı farz kılınmamıştı. Ebu Halide [Hakim Hizam] bunun ne zaman olduğu sorulunca, “Hicretten üç sene kadar önce, Haşimoğullarının bundukları mahalden(Şib-i Ebu Talib) çıkmalarından kısa bir süre sonra oldu.” dedi.
Resulallahın evlendiği ilk oydu. İbrahim b. Mariye hariç bütün çocukları ondan dünyaya geldi.
Ebu Hale et-Teymiden dünyaya gelen çocuğu Hindden dolayı Hatice, Ümmü Hind diye künyelenmişti.