"Enter"a basıp içeriğe geçin
Filter by Kategoriler
Kuran-ı Kerim
Hadisler ve İslam Tarihi
Alevilik
İncil
Tevrat
Avesta
Mitoloji
Diğer Kitaplar

Yan Yatır Ocağı

Bu ocağın merkezi İzmir Narlıderededir. “Tahtacı” diye anılan Türkmenlerin bağlı olduğu ocaktır. Bu ocak mensuplarının büyükatası Durhasan dede, Adana-Seyhanda vefat etmiştir. Onun soyu, Ağaçeri oymakları ile birlikte, Toroslar üzerinden batıya doğru yayılmışlar.
Yanyatırlılar; Horasanda Hoca Ahmet Yeseviye ikrar verirken, Niyazlarda ve Gülbenklerde sağ yanına doğru eğilerek “Dara” durdukları için, kendilerine Yan yatırlılar denmiş.
Bu ocak mensupları Türkmen boylarından Ağaç Eri oymağının Pirleridirler.
Prof. Faruk Sümere göre: “Tahtacılar, eski Türk boyu olanAğaç Eri Boyundan gelmektedirler.”
Ağaç Eri oymağından bir bölümü Prof. Zeki velidi Toğana göre, İslamlık öncesi 465 yılında Kuzey Kafkasyadan Azerbeycana gelmişler. Anadoluya 1193 yılından sonra geldikleri sanılmaktadır. Bu tarihlerde Elbistan yöresinde ormanlık bçlgede yaşadıkları bilinmektedir. Asıl büyük gurubu ise Moğol istilasından sonra Adana bölgesine geldiler.
Yan yatır2lı dedeler, talipleri olan Ağaç Eri oymakları ile birlikte Adanadan Mersin, Antalya, İsparta, Burdur yolu ile Muğla ve Aydına, oradan da tüm ege bölgesine yayıldılar.
İki ana kola ayrılırlar. Biri Aydın Reşadiye beldesindeki Emiroğulları; diğeri de İzmir narlıderedeki Yan Yatıroğulları koludur.
Araştırmacı Rıza Yetişene göre: Nif dağı (Kemalpaşa) ve Kızılüzüm bölgelerinde kereste işleri ile uğraşarak, göçebe yaşamı sürdürdüler.
Tahtacılar beş büyük kola ayrılırlar. Bunlar: Çaylaklar, Eseliler, Cingözler, Aydınlar ve Üskütlerdir.
Tahtacılar, Osmanlının zorunlu iskanına karşı büyük mücadeleler vermişler. Araştırmacı Ahmet Refik (Anadoluda Türk Aşiretleri) adlı eserinde: “Osmanlı, 1710 yılında Yörüklerin Çaylaklı ve Çıplaklı oymaklarını zorla Kıbrısa sürgüne gönderdi. Ancak bunlardan bir bölümü, gemi kaptanını öldürerek gemiyi ele geçirip geri kaçarak Aydın, Menteşe, Teke Dağlarına sığındılar. Daha sonra çıkarılan bir fermanla, sürgünden vaz geçilerek, afedildiler” diyor.
Bugün İsparta yöresinde yaşayan Tahtacılar, Çaylaklardan gelmektedirler. Çaylakların önemli bir bölümü, İsparta Turan Mahlesinde, Burdur Yukarı Mahallede, Antalya ve Adana İmamoğlu ilçesinde yaşamaktadırlar.
Araştırmacı Naci Kurt Atabeyli, Antalyada onüç Tahtacı oymağı saptanmış. Hala yarı göçebe yaşamı sürdürenleri var. İnançlarına göre iki evlilik yasaktır.
Yanyatırlarda Mürşitlik (Dedelik), soy güdülerek gelmeyebilir. Yedi Dede bir araya gelip, Mürşidi yani baş Dedeyil seçerler. Yine Tahtacılarda, Rehberde ya Dede tarafından atanır, ya da cemaat seçer. Her halükarda Mürşit Seyyidtir. Onsuz cem yapılmaz.