Hakikat, Hakk sözcüğünün kökünden türemiş; Işin özü, aslı manasına gelir. Hakikat bir olduğu için, açık kapı yoktur.
Hakikat Şeriat, Tarikat, Marifet ölçüsü Sırr-ı Hakikattır. Aklın en yüksek seviyede olgunlaşıp ilahi sırr-a aşina olmasıdır. Hakikatin karşıtı, batıldır. Şeriat batıl ve Batın ise, hakikattir.
Bu konuda Mevlana; “Şeriat bir muma benzer, yol gösterir. Fakat ele, mum almakla yol alınamadığı gibi ele mum almasan da yol alınmış olamaz. Yola düştün mü şu gidişin, tarikattir ve dilediğine eriştin mi bu, hakikattir. Bunun için, hakikatler meydana çıkarsa şeriatler batıl olur“ buyurmaktadır.
* Hakk bir, hakikat birdir.
* Hakk ve hakikatin yolu, tekdir.
* Yolun sahibi, Muhammed Alidir.
* Yolun Rehberi, Muhammed Mustafanın Ehli Beytidir.
* Ilim şehri, Muhammed Mustafa ve kapısı, Şahı Merdan Alidir.
* Insanları ilim şehrinin kapısına götürecek gerçek klavuz, Fatma-tüz Zehra Ananın evlatları olan Imamlardır.
Şahı Merdan Ali, ilimdir ve Muhammed Mustafa ise, ilmin edebidir. Edepsiz ilim olmadığı gibi, ilimsiz edep de olamaz.
Hakikate varmanın yolu, Mürşid ve Pir ile mümkündür.
Alevi inancının temeli, Batın alemde gerçekleşmiş olan Kırklar cemine dayanmaktadır.
Kırklar ceminde Mürşid, Muhammed Mustafa ve Pir ise, Şahı Merdan Alidir. Zahiri alemde Pir makamının sahibi ise, İmam Hüseyindir.
Alevilikte en üst inanç kapısı Mürşidlik kapısıdır, bir sonrası Pirlik kapısıdır, bir sonrası Rehberlik kapısıdır ve bir sonrası Taliplik (yol evladı) kapısıdır.
Mürşid; Yolun ilim irfanıyla irşad eden, doğru yol gösterendir. Alevi tasavvufunda manevi hizmet rehbersiz yapılmaz. Çünkü tasavvuf hem nefsi hem de ruh terbiyesidir. Yol taliplerinin eğitilmeye muhtaç olan kişinin ilk işi, kendine yol gösterecek bir Mürşid bulması gerekir.
Pir; Muhammed Ali soyundan gelen, irşad ve manevi hizmeti yerine getirmekle mükellef olan Alevi inanç önderidir.
Pir, toplumun manevi hizmetiyle yükümlüdür. Taliplerin, toplumun sorunlarını her haliyle çözen ve cevap bulandır. Toplumu, yaptığı muhabbetiyle hoş eden, eğiten, doğru yolu gösteren, Hakkın doğru yolunda yürümelerini sağlayandır. Dolayısıyla önderdir, yapıcıdır, muhabbetçidir ve adaletli davranandır.
Sonuç itibariyle hangi kapıya varılırsa varılsın tüm kapılar, ilim ve irfana açılır dolayısıyla açılan kapı, Muhammed Ali kapısıdır.
Varabilene ve varmak istiyene aşk olsun