Cem, birliğin ve beraberliğin adıdır. Günümüzde cem erkanının gerçekleştirildiği mekan, cemevleridir. Cemevleri barış, özgürlük, eşitlik, ibadet, sevgi, ikrar verme, yargılama ve karar verme, aynı zamanda Hakk ve halka hizmet evleridir.
Hakk Muhammed Ali muhabbetlerin yapıldığı, dirlik ve birliğin korunup sergilendiği, edeb ve erkanın öğretildiği, güvenin ve sevginin verildiği, Hakka temenna ve Hakkın tecelli edildiği ibadet evleridir.
Ilk Cem, Bezmi Elest yani Kal-u Belada; Yaradan ile yaradılan yani Allah ile melekler arasında ve sonrasında Dünyevi alemde elçileri olan peygamberleri arasında gerçekleşmiştir. Dünyevi alemde insanoğlunun cemi, ana rahminde başlar.
Alevilerin dinsel veya inançsal manada, toplumsal ve kişisel olarak ruhen arınma, temizlenme, sorgu ve sul edildikleri dini mekanlarda veya evlerde gerçekleşmektedir.
Hz.Muhammed Mustafa Allahın katından ayrıldığı zaman, oradan Kırklar Cemi dediğimiz ruhlar alemine katılmıştır. Bu alem, Ehli Beyt alemidir. Kırklar aleminin cemi, Allah kelamının yani ilahi ilminin insanlara diğer bir deyimle zahiriye dönüşümüdür.
Çünkü Allah katında, 90 bin kelam konuşulmuştur. Muhabbet edilen 90 bin kelamdan 30 bini Muhammed Mustafanın şahsında, zahiriye dönüşmüş ve 60 bin kelam ise, Şahı Merdan Alinin şanına bağışlanmasıyla kendisinin sırrı olmuştur.
Dolayısıyla cem, her daim mevcut olmuştur. Bu mevcuiyet, Allah katında Muhammed Mustafa ile başlamış, Kırklar ceminde Şahı Merdan Ali ile tamamlanmış ve Dünyevi alemde Mürşid, Pir, Rehber öncülüğünde manevi olarak insanların olgunlaşmasında katkı sağlamıştır.
Ham yani olgunlaşmamış konumda olan insanların, Yol Ehli olan ilim irfan sahibi Mürşid, Pir, Rehber ve Erenlerin yardımıyla irşad edilip yani eğitilip kemalete kavuşmasıdır.
Elbette ki kendi akıl gücüyle, yeteneğiyle kendini irşad edip kemalete kavuşanların olduğu gibi kimi insanlar da Mürşid, Pir, Rehber ile Erenlerin irşadıyla meydana gelmişler ve gelmektedirler.
Insanların, birlik ve beraberliği açısından; Sosyal yaşamına değer katacak ve pekişmesi anlamında cem olmak önemli bir faktördür. Cem olmak, birden fazla insanların yan yana, cemal cemale gelip gönül muhabbeti yapmak, ilim alış verişinde bulunmak ve bir bütün olarak kötü bilgilerden, alışkanlıklardan arınıp iyi ilme ve ahlağa sahip olmaktır.