Alevi inancının temeli, Hakk Muhammed Ali ve ahlak ilkesi ise, Eline Diline Beline sahip olmaktır.
Allah Muhammed Ali üçlemesi
Allah, her şeye kadir olan ilahi kudrettir.
Hz.Muhammed Mustafa; Allahın resulü ve vahy yolu ile gelen Kuran-ın tebliğcisi, islam dininin denetçisidir.
Şahı Merdan Ali ise; Islam dininin uygulayıcısı ve koruyucusudur.
Aleviler, Allah Muhammed ya Ali diye çağırdıklarında
Allah ile yaradanı; Şüphesiz yer ile gögün, gece ile gündüzün, bütün canlı ve cansız varlıkların, nesnelerin ve en büyük sanat eseri olan evreni, dünyayı, insanı, tüm canlı ve cansız varlıkları yaratan ilahi kudrettir.
Dünyadaki bütün dengeleri sağlayan tek mimar ve illahi güç olan yüce Allahtır. Insanın yapısından tutalım evreneden kainata kadar, canlı cansız ne varsa hepsi birer delil niteliğindedir. Herşey Allahıın varlığına delildir.
Hz.Muhammed Mustafa, Cenab-ı Allahın resulü-peygamberidir. Insanları dünyevi alemde doğru yola davet eden, doğru yolu gösteren, insanların üzerindeki Dünya ve Hakikat aleminin manevi işleri hakkında Allah ile kullar arasında elçilik yapandır. Dolayısıyla ilahi emirleri adalat sitemi içinde ilahi irade ile tebliğ etme, yaşama ve yaşatma sorumluluğu ile görevlendirilmiştir.
Ya Şahı Merdan Ali derken de Muhammed Mustafaın vasisi, islamın savunucusu, dini önder, On Iki Imamın atası ve Veliullahtır. Peygamberlik devrinin kapanmasından sonra insanlara rehberlik, önderlik eden Allahın dünyevi alemde ki temsilcisi ve Onu temsil eden ulu evliyadır.
Insan alemine kol kanaat germek, yardım etmek, sevgi-dostluk ve muhabbet göstermek, yakınlık duymak, bütün manevi işlerin hükümlülüğünü üstlenmek, ilahi adalet çerçevesi içinde yürütmek, insanların meşru önderi, zalimlerin düşmanı ve mazlumların dostudur.
Dolayısıyla Aleviler Allaha, Onun son peygamberi Muhammed Mustafaya, Veliullahı Şahı Merdan Aliye sonsuz sevgi ve saygı duyarlar. Sevgi, saygı ve bağlılıklarını, Allah Muhammed Ali üçlemesini birliyerek ifade ederler.
Özü itibariyle yüce Allah, Muhammed Mustafayı ile Şahı Merdan Aliyi kendi nurundan yarattığını ve üçünün „bir“ nur olduğu inancıdır. Bu nedenledir ki Alevilikte, Allah Muhammed Aliye saygı ve bağlılık ana ilke olmuştur.
Allah Muhammed Ali inancı
Inanç bir bütündür; Şartlara bağlanmadığı gibi, zaman limitine de hapis edilemez. Bu bütünlük, Allah Muhammed Ali ve talipliktir. Dolayısıyla Allaha iyi bir kul ve iyi bir insan olmak için; Eline Diline Beline sahip olmaktır. Eline Diline Beline sahip olmak, Dört Kapının Kırk Makamını aşmak gerekir.
Alevi inancının ahlak ilkesi
Eline Diline Beline sahip olmak için, Dört Kapının kırk makamını aşmak gerekir.
Kırk makam evrelerini başarıyla geçebilen bir insanoğlu, akıl boyutunda kemaletin olgunluğuna erişmiş demektir.
Dolayısıyla topluma faydalı, doğayı sahiplenmiş ve Allahın da hüsnü rızasınız kazanmış iyi bir insandır.
Olgun, erdemli, kamil yani bir bütün olarak iyi bir insan olmak için edep, erkan ve ilim gerekir. Edep, erkan kapısı Muhammed Mustafa ve ilim kapısı ise, Şahı Merdan Alidir. Diğer bir manada zahir ilmine, edebine, erkanına sahip olmak ve batın ilminin sırlarına, yüceliğine erişmektir yani her insan, kendi kadir gecesini yakalamalıdır.
Dünyevi alemde güzel ahlağa sahip olmak için, Muhammed Mustafanın ahlağına ve zahir ile batın ilmine erişmek için de Şahı Merdan Alinin ilmine talip olmak gerekir. Çünkü Muhammed Mustafa, ahlak piridir ve Şahı Merdan Ali ise, ilim piridir. Bu iki sıfatın birlenmiş hali, Mürşidlik sıfatıdır.
Muhammed Ali ve ilim irfan sıfatlarının birleşimi, ikrar ve irşad kapısı olarak, insan alemine bağışlanmıştır.
Alevi inancında, kötülüklerden arınmak; Hakk Meydanında, Mürşid-Pir huzurunda ve toplumun şahitliğinde irşad olup ikrarbend olmaktır. Bunun manası, iyi insan olmaya gayret emek için söz vermektir.
Bu arınmışlık, barış ile huzur içinde yaşamanın dini olan islam ahlağıyla ve Kamil-i Insan ilmiyle mümkündür.
Dolayısıyla Muhammed Ali ve Ehli Beyti ne kadar islam ise, Aleviler de o kadar islamdır.
Yol, Hakk Muhammed Ali yoludur ve Hakk Muhammed Ali yolu, insanlık yoludur. Yolun amacı ise, iyi insan olmaya gayret etmektir.