Alevilik;
* Hakk Muhammed Ali yoludur,
* Islamın özü, onun aydınlık ve çağdaş yüzüdür,
* Mana itibariyle özünde islam dinini redetmeyen, toplumun inançsal, kültürel ve sosyal yaşamını da özünde taşıyarak sevgili, hoşgörülü, barışcıl, adaletli ve Evrensel bir inançtır.
Bilindiği gibi inanların yaşamında, hayatında tartışılan ve tartışılmayan değerler vardır. Alevi inancını var eden manevi değerler vardır. Bu manevi değerler, tartışılmaz ve taviz verilemez.
Dolayısıyla Aleviliği Evrensel inanç konumuna getiren esas ilke, Alevi inancı yargılamaz sorugular. Sorgulama, araştırma, kendini irşad ederek tamamlamaktır.
Ancak günümüzde doğru ile yanlış, birbirlerine o kadar yakın ki hangisinin doğru ve hangisinin yanlış olduğunu anlamak mümkün değildir. Bunun için de okunan kaynak önemlidir.
Aleviliğin tanımı…
Alevilik, Allah Muhammed Ali kutsallığını kalbinde taşımak.
Büyük bir itikat ve inançla; Allaha, Muhammed Mustafa‘ya, Şahı Merdan Aliye, Muhammed Mustafa‘nın iki kutsal emaneti olan Kuran-ı Kerim ve Ehli Beytine, Aleviliğin edebiyatı ve felsefesi olan islamiyetin özüdür.
Özde yapılmak istenen değişikliklere evet demeyen, doğruları esas alıp, mazlumla bir olup, zalime karşı koyan, Hakkın emirlerine gönülden sadık kalan, her türlü karanlık ve bağnaz düşünceye-düzene karşı koyan, Kırklar Meclisinde, “büyüğümüzde bir küçüğümüzde bir” teziyle, bir nazarda görülen insanı, inanç merkezine oturtup, insan hakları temelinin atıldığı Kırklar Meclisi, bugünkü Dünya insan hakları cemiyetine de ışık olmuş bu güzel düşünceye sahip çıkarak, Allahın cemalinden yaratıp kutsal kıldığı insanı, bu kutsallık Kırklar ceminde daha da pekiştirilip, Dört Kapı Kırk Makam ile Kamil-i Insan şeklini veren felsefeyle tevalla ve teberra ikrarına-ilkelerine bağlı kalmaktan geçer.
Şahı Merdan Alinin adeletinden ayrılmayan, Temelinde insan sevgisi bulunan, her dine, inanca, mezhebe saygı duyan ve hoş görüyle bakan, Dil, din, ırk, renk farkı gözetmeyen, Eline Diline Beline sahip olma ilkelerini şart koşan ve bunu musahiplik kurumu ile gerçekleştiren, gelmek isteyen inançlı insanları çatısı altına alarak manevi ihtiyaçlarını gideren, insanları yaşadıkları toplumda kendi istekleriyle kendi kendilerini yarğılamalarını sağlayan, eşitlikçi, katılımcı, paylaşımcı düşünceyi savunan Evrensel inanç sistemidir.
Şeriatın bağnaz kurallarına bağlı olmayan ve onu red eden, Islam dinini kendine göre, Sünni ve Şii inancının dışında yorumlayan; Aslı doğruluk, kemali dostluk, cevheri merhamet, görüşü eşitlik, hazinesi bilgi, Meyvesi sevgi hamuruyla yoğrulmuş , Insan-i Kamil yani erdemli insan yaratmayı öngören, Korkuyu aşıp sevgiyle Allaha yönelen, Enel Hakk ile insanın özünde tanrıyı gören, Yaradan ile yaradılan ikiliğinden Varlık birliğine yani Vahdet-i vucuta varan, Ahlaklığı yaşamının temeline koyan, insanı yücelten, Hamurunda, hem ilahiliğin hem de irfaniliğin mayası bulunan, Kişinin ahlak ve karekterli yaşam ilkelerini belirleyen, Dini, biçim ve şekil olarak değil, inanç olarak algılayan, Dini, bağımsız bir irade gücü ve batıni özelliğiyle evrimleştiren, Akıl ile mantık bütünlüğünde birleştiren ve tüm bunları Kırklar Ceminden alınan ilhamla yürüten Canların Evrensel inanç sistemidir.
Alevi inancında, hayatın amacı; Insanın ham ervahlıktan çıkarak Insan-i Kamil olup, tekrardan öze masumiyet sıfatında geri dönmek olarak tanımlar.
AABFnin Alevilik nedir tanımı…
31 Mayıs 1998 tarihinde, Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu tarafından yapılmış olan Alevi inancının tanımı.
Alevilik; Allah Muhammed Ali kutsallığını kalbinde taşıyan, Alinin adeletinden ayrılmayan, temelinde insan sevgisi bulunan, her dine, mezhebe, inanca sayğı duyan ve hoş görüyle bakan, dil, din, ırk, renk farkı gözetmeyen, eline diline beline sahip olma ilkelerini şart koşan ve buna Musahiplik kurumu ile gerçekleştiren, gelmek isteyen inançlı insanları çatısı altına alarak manevi ihtiyaçlarını gideren, insanları yaşadıkları toplumda kendi istekleriyle kendi kendilerini yarğılamalarını sağlayan, eşitlikçi, katılımcı, paylaşımcı düşünceyi savunan, şeriatın bağnaz kurallarına bağlı olmayan ve onu red eden, Islam Dini,ni kendine göre -Sünni inancının dışında- yorumlayan; Aslı doğruluk, kemali dostluk, cevheri merhamet, görüşü eşitlik, hazinesi bilgi, meyvesi sevgi hamuruyla yoğrulmuş, Insan-i Kamil yani erdemli insan yaratmayı öngören, korkuyu aşıp sevgiyle Tanrıya yönelen, Enel Hakk ile insanın özünde Tanrıyı gören, yaradan ile yaradılan ikiliğinden Vahdet-i vucuta (Varlık Birliği) varan, ve ahlaklığı yaşamının temeline koyan, insanı yücelten, hamurunda hem ilahiliğin hem de irfaniliğin mayası bulunan, kişinin ahlak ve karekterli yaşam ilkelerini belirleyen, Dini şekil ve bicim olarak değil inanç olarak algılayan, dini bağımsız bir irade gücü ve batıni özelliğiyle evrimleştiren, akıl ve iman bütünlüğünde birleştiren ve tüm bunları kırklar Ceminden alınan ilhamla yürüten Canların inanç sistemidir.
Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu PROGRAMI (31 Mayıs 1998)