Taun sebebiyle pek çok kişinin ölmesi üzerine ordu komutanları Ömere yazdıkları mektuplarla ellerinde bulunan ve sahiplerine dağıtılması gereken mirasları bildirdiler. Bunun üzerine Ömer, Müslümanları toplayıp onlarla istişarede bulundu ve kendilerine şunları söyledi: “Ben onların geriye ne bıraktıklarını görmek için bulundukları yerleri dolaşmam gerektiği kanaatine vardım. Bana görüşlerinizi bildiriniz.” Hazır bulunanlar arasında o sene islam Dinine girmiş bulunan Kaabul-Ahbar da vardı.
Kaab Ömere: “Ey müminlerin emiri! Sen nereden başlamak istersin?” diye sorunca Ömer: “Iraktan” diye cevap verdi. Bunun üzerine Kaab: “Hayır, öyle yapma, çünkü kötülük on kısımdır, bunların dokuzu doğuda, birisi batıdadır, iyilik de on kısımdır, dokuzu batıda, birisi de doğudadır. Şeytanın boynuzu ve şifa bulmaz her türlü hastalık buradadır” diye söyledi. Ali de şöyle dedi: “Ey müminlerin emiri! Küfe hicretten sonraki hicret içindir. Orası islamın bir kubbesidir. Bir gün gelecek oraya gitmeyi arzulamayacak bir Müslüman kalmayacaktır. Oranın halkı ile Lut kavminden taşlarla intikam alındığı gibi intikam alınacaktır.” Bu sefer Ömer şunları söyledi: “Amevastakilerin mirasları kaybolmak durumundadır. Ben Şamdan işe başlayıp mirasları taksim edeceğim. Ondan sonra içimden geçen şeyleri onlar için yapayım. Daha sonra oradan dönüp diğer yerleri dolaşayım. Yapmak istediklerimi yapayım. ”
Bu şekilde Medineden ayrılan Ömer yerine Ali bin Ebi Talibi vekil tayin etti. Yolunu Eyleden geçirdi. Eyleye yaklaştığında Ömer devesine bindi. Devesinin sırtında ters çevrilmiş bir post vardı. Kendi bineğini ise kölesine vermişti. Eyle halkı onu karşılamaya çıkmıştı. Müminlerin emiri nerede?” diye sorunca Ömer kendisini kastederek: “işte, önünüzde” diye cevap verdi. Bunun üzerine halk onların önünden gitti. Kendisi de Eyleye varıp orada konakladı. Onları karşılayanlar: “Müminlerin emiri Eyleye girip konakladı” diye dönüp yanına geldiler. Ömer sırtı yırtılan gömleğini yıkayıp yama yapması için manastırdaki rahibe vermişti. O da istediği gibi yama yapmış, Ömer gömleğini alıp giymişti. Ancak rahip ona başka bir gömlek daha dikmiş, fakat Ömer onu almamıştı. Ömer maaşları taksim etti. Kışlık ve yazlık bölgeleri tayin etti. Şam Bölgesinin askeri bakımdan ihtiyaç sayılabilecek eksiklerini karşıladı ve gerekli silahlı asker ihtiyacını da temin ettikten sonra bölgeyi dolaşmaya başladı. Abdullah bin Kaysı bütün sahil bölgelerinin başına getirdi. Muaviyeyi görevlendirip Şurahbil bin Haseneyi görevden aldı ve herkesin önünde bunun gerekçesini şöyle açıkladı: “Ben Onu beni kızdıran bir harekette bulunduğu için değil, daha güçlü birini istediğim için görevden alıyorum. ”
Amr bin Utbeyi el-Ehra üzerine tayin etti. Amevasta vefat edenlerin miraslarını paylaştırdı. Mirasçılardan biri diğerinden miras aldı. Kendisi ise bütün ölenlerin miraslarını hayatta kalanların eline ulaştırdı. Haris bin Hişam akrabalarından yetmiş kişi ile birlikte Şama gelmiş, fakat onlardan sadece dört kişi geri dönmüştü. Ömer Medineye Zilkade (3 Kasım – 2 Aralık 639) ayında döndü.
Ömerin Şamda bulunduğu bir sırada namaz vakti girmişti. Çevresinde bulunanlar Ona: “Bilale emretsen de ezan okusa” diye rica ettiler. Ömer emir verince o da ezan okudu. Peygambere Bilalin ezan okuduğunu görmüş olan herkes istisnasız olarak sakalları ıslanıncaya kadar ağlayıp durdu. Aralarında en çok ağlayan ise Ömer idi. Nebie yetişmemiş olanlar da onlar ağladığı ve Resulallahı hatırladıkları için ağlamağa başladılar.
Vakıdi der ki: Ruha; Harran ve Rakka bu yılda iyad bin Ganm tarafından fethedilmiştir. Ayrıca Aynul-Verde diye de bilinen Rasu Ayn de bu yıl Umeyr bin Saad tarafından fethedilmiştir.
Bunların fetihleriyle ilgili açıklamalar daha önce geçmişti.
Bu senenin Zilhicce (3 Aralık 639 – ı Ocak 640) ayında Ömer Makam-ı ibrahimi bu günkü yerine tahvil etmişti. Daha önce makam Beytullaha bitişikti.
Yine bu sene Ömer Kufeye Şureyh bin Haris el-Kindiyi, Basraya da Kaab bin Sur el-Ezdiyi hakim olarak tayin etmiştir.
Bu senenin bölge valileri bundan önceki sene görev yapan valilerin aynısı idiler.
Hac görevi, bu sene de Ömerin emirliği altında ifa edildi.