İlem eyyühel-aziz! Bütün kainatı ihata eden bir nurdan hiç bir şey gizlenemez. Ve gayr-ı mütenahi bir daire-i kudretten birşey hariç kalamaz. Ve illa, gayr-ı mütenahinin tenahisi lazım gelir.
Ve keza, hikmet-i İlahiye herşeye değeri nisbetinde feyiz veriyor. Ve herkes bardağına göre denizden su alabilir.
Ve keza, mukaddir olan Kadir-i Hakimin büyüğe olan teveccühü, küçüğe olan teveccühüne mani olamaz
Ve keza, maddeden mücerred zahir ve batın olan muhit bir nazara, en büyük şey gibi, en küçük birşeyi mazhar ve mahal olduğu sanat nisbetinde büyür. Ve küçük şeylerin nevileri büyük olurlar.
Ve keza, azamet-i mutlaka şirketi asla kabul etmez.
Ve keza, fevkalade bir suhulet ile, harika bir süratle, muciz bir itkan ve intizam ile cud-u mutlaktan akan asardan anlaşılıyor ki, mikrop gibi en küçük ve daha küçük havai, mai, türabi hayvanlar boş zannedilen alemin yerlerini doldurmuşlardır.
İlem eyyühel-aziz! Nefsine olan muhabbeti icab ettiren nefsin sana olan kurbiyeti ise, Halıkına muhabbetin daha fazla olmalıdır. Çünkü, nefsinden o daha karibdir. Evet, senin fikrin, ihtiyarın idrak edemedikleri sendeki mahfiyat, Halıkın nazarı ve ilmi altındadır.
İlem eyyühel-aziz! alemde tesadüf yoktur. Evet, bilhassa bahar mevsiminde, küre-i arz bahçesinde, bütün ağaçların dallarında, çiçeklerin yapraklarında, mezruatın sümbüllerinde hikmet bülbülleri, hikmet ayetlerini tağannüm ve terennüm ile inşad ettikleri iman kulağıyla, basiret gözüyle dinlenilirse, tesadüf şeytanları bile kabul ile hayran olurlar.
İlem eyyühel-aziz! Tevhid ile bütün eşyayı Vahid-i Ehade isnad etmediğin takdirde, alemde bulunan bütün efradın mazhar oldukları tecelliyat-ı İlahiye adedince ilahları kabul etmek mecburiyetindesin. Evet, gözünü şemsten yumduğun ve timsalleriyle irtibatını kestiğin zaman, timsallerine makes olan şeylerin adedince hakiki şemslerin vücudunu kabul etmeye mecbur olursun.
İlem eyyühel-aziz! Sen bazı vecihlerden fenaya gittiğin zaman, Halık-ı Rahman-ı Rahimin ilminde, meşhudunda, malumunda baki kalmaklığın, senin bekan için kafidir.
Yahu, herşeyi Sahib-i Hakikisine ver veya ona isnad et. Onun ismiyle al ki rahat edesin. Ve illa, bu kadar eşyayı vücuda getirip nizam ve intizamlarını temin edecek o kadar ilahları kabule muztar kalacaksın.