2837. abis b. Rebia abis b. Rebia en-Nahai. Mezhic kabilesindendir. Ömer b. el-Hattabdan ve Ali b. Ebu Talibden rivayet etti. Sika ve birkaç hadisi olan birisiydi.
2838. Küleyb b. Şihab Küleyb b. Şihab el-Cermi. Beni Kudaadandır. asım b. Küleybin babasıdır. Ömer ve Aliden rivayet etti. Sika ve çok hadisi olan birisiydi. İbn Sad şöyle dedi: Onun hadislerini iyi buluyor ve hadislerini delil olarak gösteriyorlardı.
2839. Zeyd b. Suhan Zeyd b. Suhan b. Hucr b. el-Haris b. el-Hicris b. Sabire b. Hidrican b. İsas b. Leys b. Hudad b. Zalim b. Zühl b. İcl b. Amr b. Vedia b. Lükeyz b. Efsa b. Abdülkays b. Efsa b. Dumi b. Cedile b. Esed b. Rebia b. Nizar. Sasaa onun öz kardeşidir. Bize Yala b. Ubeyd haber verdi; dedi ki: Bize el-Eclah anlattı. O da Ubeyd b. Lahıktan şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah bir seferde idi. Yolcular arasından birisi bineğinden indi ve kervanı sürerken şiir söylemeye başladı. Daha sonra bir başkası bineğinden indi. Resulallah arkadaşları arasında eşitliği sağlamak için bineğinden indi ve “Cündeb ve Cündeb nedir bilir misiniz? En iyi çolak Zeyddir.” dedikten sonra bineğine bindi. Resulallahın ashabı onun yanına yaklaştılar ve “Ya Resulallah! Bu gece senin Cündeb Cündeb nedir bilir misiniz? En iyi çolak Zeyddir. dediğini duyduk.” dediler. Resulallah , “Bu ümmetimde iki adam olacaktır. Bunlardan biri bir vuruş vuracak ki, hak ile batılı birbirinden ayıracaktır. Diğerinin ise eli Allah için kesilecektir. Allah geri kalan vücudunu elinin arkasından gönderecektir.” dedi. Yala dedi ki: el-Eclah şöyle dedi: Cündeb sihirbazı el-Velid b. Ukbenin yanında öldürdü. Zeyd ise Celula savaşında eli kesildi Cemel vakasında ise öldürüldü. Bize Yala b. Ubeyd haber verdi; dedi ki: Bize el-Ameş anlattı. O da İbrahimden şöyle dediğini rivayet etti: Zeyd b. Suhan hadis anlatıyordu. Bir bedevi Zeyde, “Sözlerin hoşuma gidiyor; ama elin beni korkutuyor.” dedi. Zeyd, “Bu sol elimi görmüyor musun?” dedi. Bedevi, “Vallahi, sağı mı yoksa solu mu keserler bilmiyorum.” dedi. Zeyd Allah, “Bedeviler, kafirlik ve münafıklık bakımından hem daha beter, hem de Allahın Resulüne indirdiği kanunları tanımamaya daha yatkındır.” demekle doğru söylemiştir. el-Ameş, Zeydin elinin Nihavend savaşında kesildiğini zikretti. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme anlattı. O Ebüt-Teyyahtan, o da Abdullah b. Ebül-Hüzeylden şöyle dediğini rivayet etti: Kufe heyeti Ömer b. el-Hattabın yanına gitti. Heyetin içinde Zeyd b. Suhan da vardı. O sırada Suriyeden bir adam geldi ve Ömerden yardım istedi. Ömer, “Ey Kufeliler! Siz Müslümanların hazinesisiniz. Basralılar sizden yardım talep edince onların yardımına koştunuz. Suriyeliler sizden yardım talep edince onların yardımına koştunuz.” dedi. Ömer, Zeyd için yolculuk hazırlıkları yapmaya başladı ve Kufelilere, “Zeyde benim gibi davranmazsanız, sizi cezalandırırım.” dedi. Bize Şihab b. Abbad el-Abdi haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Fudayl b. Gazvan anlattı. O el-Eclahtan, o da İbn Ebül-Hüzeylden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattab, Zeyd b. Suhanı davet etti. Onu yolcu ederken emirler gibi bineklerini hazırlattı; sonra insanlara “Zeyde ve Zeydin arkadaşlarına böyle davranın.” dedi. Bize Hişam Ebül-Velid et-Tayalisi ve Yakup b. İshak el- Hadrami haber verdiler; dediler ki: Bize Ebu Avane haber verdi. O Simaktan, o da en-Numan b. Kudameden şunu rivayet etti: Selman el-Farisinin komutan olduğu bir orduda bulunuyorlardı. Zeyd b. Suhan onlara imamlık yapıyordu. Selman el-Farisi bunu ona emretmişti. Bize Yahya b. Abbad haber verdi; dedi ki: Bize Şube anlattı. O Simak b. Harbdan, o da Milhan b. Servandan şöyle dediğini rivayet etti: Selman, Cuma gününde Zeyd b. Suhana, “Kalk, kavmine hatırlat!” diyordu. Bize Haccac b. Nusayr haber verdi; dedi ki: Bize Ukbe b. Abdullah er-Rifai anlattı; dedi ki: Bize Humeyd b. Hilal anlattı; dedi ki: Zeyd b. Suhan, Osman b. Affana şöyle dedi: Ya Emirül-Müminin! Taraf tuttun, milletin de taraf tuttu. adil ol ki, milletin de adil olsun!” dedi. Bu sözü üç defa tekrar etti. Osman Zeyde, “Sen itaatkar bir adam mısın?” dedi. Zeyd, “Evet!” dedi. Osman, “O zaman sen hemen Şama git.” dedi. Bunun üzerine Zeyd hanımını boşayarak Osmanın emrettiği yere gitti. O zamanın Müslümanları itaat etmeyi, yerine getirilmesi gereken bir yükümlülük (hak) olarak görüyorlardı. Bize Şihab b. Abbad haber verdi; dedi ki: Bize Abdülvehhab es-Sekafi anlattı. O Eyyubdan, o da Gaylan b. Cerirden şöyle dediğini rivayet etti: Cemel vakasında Zeyd b. Suhan baygınlık geçirdi. Onun arkadaşlarından bir grup yanına gitti ve “Ey Ebu Selman! Cenneti müjdeliyoruz!” dediler. Zeyd b. Suhan, “Siz bunu güçlüyken söylüyorsunuz; ama Cehennemden haberiniz yok. Biz, insanların kendi memleketinde akın yaptık. Onların emirlerini öldürdük. Mağdur duruma düşseydik sabredebilir miydik?” dedi. Bize Yezid b. Harun haber verdi; dedi ki: Bize el-Avvam b. Havşeb haber verdi; dedi ki: Bana Ebu Maşer anlattı; dedi ki: Bana Zeyd b. Suhanın aralarında öldüğü kabilenin mensupları anlattılar; dediler ki: Zeyd b. Suhan yaralı olarak savaş alanından götürülürken, “Sana Cenneti müjdeliyoruz.” dediler. Zeyd b. Suhan, “Siz güçlüsünüz diye bunu söylüyorsunuz. Biz onların memleketini işgal ettik. Onların emirlerini öldürdük. Osman da yoldadır. Keşke sınandığımız zaman sabretseydik!” dedi. Zeyd daha sonra, “Elbiselerimi sıkıca bağlayın. Düğmelerini sıkın. Çünkü ben davalı bir insanım. Beni defnederken yanağımı toprağa yapıştırın. Beni defnettikten sonra kabrimin üstünden hemen dağılın.” dedi. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Muhavvelden, o el-Ayzar b. Hureysten, o da Zeyd b. Suhandan şöyle dediğini rivayet etti: Öldüğüm zaman benim kanlarımı yıkamayın. Elbiselerimi üstümden çıkarmayın. Yalnız ayakkabılarımı çıkarın. Beni toprağa sokarak gömün. Ben davalı bir adamım. Kıyamet gününde hesaba çekileceğim. Bize Muhammed b. Abdullah el-Esedi haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O da Musab Ebül-Müsennadan şunu rivayet etti: Zeyd b. Suhan, kanlı elbiseleriyle beraber toprağa gömülmesini istedi. Bize Şihab b. Abbad haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan b. Uyeyne anlattı. O da Ammar ed-Dühniden şöyle dediğini rivayet etti: Zeyd, “Beni kardeşimle beraber bir kabre gömün. Kanlarımızı yıkamayın. Çünkü biz hasmı olan bir kavimiz.” dedi. Şihab b. Abbad şöyle dedi: Seyhan b. Suhan da Cemel vakasında öldürüldü. Kardeşi Zeyd b. Suhan ile beraber aynı kabre gömüldü. Bize Şihab b. Abbad haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Abdullah el-Kirmani anlattı. O Ali b. Hişamdan, o da babasından şöyle dediğini rivayet etti: Zeyd b. Suhan Mushafının kendisiyle beraber defnedilmesini vasiyet etti. Zeyd b. Suhan, sika ve hadisi az olan birisiydi.
2840. Abdullah b. Şeddad Abdullah b. Şeddad b. el-Had el-Leysi. Ömerden ve Aliden rivayet etti. Bize Muhammed b. Abdullah el-Ensari haber verdi; dedi ki: Bize İbn Avn anlattı; dedi ki: Abdullah b. Şeddad, Hamzanın kızının anne bir kardeşidir. Hişam b. Muhammed b. es-Saib şöyle dedi: Abdullah b. Şeddad b. el-Hadın annesi Selma bt. Umeys el-Hasamiyye Esma bt. Umeysin kız kardeşidir. Selma, Hamza b. Abdülmuttalibin karısıydı ve onun kızı Umareyi doğurmuştu. Hamza b. Abdülmuttalib Uhud savaşında şehid olunca Şeddad b. el-Had onunla evlendi ve Abdullah b. Şeddadı doğurdu. Abdullah b. Şeddad Alinin ashabından idi. Abdullah, Ömerden de rivayet etti. Bize Süfyan b. Uyeyne haber verdi. O İsmail b. Muhammed b. Ebu Vakkastan şunu rivayet etti. Abdullah b. Şeddad b. el-Hadın şöyle söylediğini duydu: Ben en arka saflardayken Ömerin Yusuf suresini okurken, “Ben sadece gam ve kederimi Allaha arzediyorum.” ayetine geldiğinde ağlama sesini duydum. Muhammed b. Ömer ve başkaları şöyle dedi: Abdurrahman b. Muhammed b. el-Eşas zamanında Haccac b. Yusufa karşı ayaklanan kurra kişiler arasında Abdullah b. Şeddad da vardı. Abdullah b. Şeddad, Düceyl vakasında öldürüldü. Abdullah sika, fakih ve hadisi çok olan birisiydi. Abdullah katı bir Şii idi.
2841. Ribi b. Hiraş Ribi b. Hiraş b. Cahş b. Amr b. Abdullah b. Bicad b. Abdülmelik b. Galib b. Kutaya b. Abs b. Bağid b. Reys b. Gatafan b. Sad b. Kays b. Aylan b. Mudar. Hişam b. Muhammed b. es-Saibin babasından rivayet ederek şöyle dedi: Peygamber , Hıraş b. Cahşa mektup yazdı. Hıraş Peygamberin mektubunu parçaladı. Ribi b. Hıraş, Ömer, Ali ve Hareşe b. el-Hurdan rivayet etti. Haccac dedi ki: Şubeye “Ribi, Aliye yetişti mi?” diye sordum. “Evet, Ribi Aliden rivayet etti; ancak Aliden duyduğunu söylemedi.” dedi. Ribi b. Hiraş, el-Haccac b. Yusufun valiliği zamanında el-Cemacim olayından sonra vefat etti. Ribinin zürriyeti yoktur. Kardeşi Mesud b. Hiraşın ise zürriyeti vardır. Mesud ve -ölümünden sonra konuşan- diğer kardeşleri Rebi b. Hiraş da Ömerden rivayet etti. Ebu Nuaym ise şöyle dedi: Ribi Ömer b. Abdülazizin hilafeti zamanında vefat etti. Sika ve salih hadisleri olan birisiydi. Ribi 101 yılında vefat etti.
2842. Abaye b. Ribi Abaye b. Ribi el-Esedi. Ömer ve Ali b. Ebu Talibden rivayet etti. Hadisi az olan biriydi. Allah ona rahmet eylesin.
2843. Vehb b. el-Ecda Vehb b. el-Ecda el-Hemdani el-Harifi. Ömerin şöyle söylediği duydu: “Bir insan hacca geldiği zaman Kabeyi yedi kez tavaf etsin.” Vehb, Aliden de rivayet etti. Hadisi az olan birisiydi.
2844. Nuaym b. Dicace Nuaym b. Dicace el-Esedi. Ömer, Ali ve Ebu Mesud el- Ensariden rivayet etti. Hadisi azdı.
2845. Şüreyh b. Hani Şüreyh b. Hani b. Yezid b. Nehik b. Düreyd b. Süfyan b. ed-Dıbab. Beni el-Haris b. Kabdandır. Ömer, Ali, Sad b. Ebu Vakkas ve Ayşeden rivayet etti. Bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus haber verdi. O Züheyrden, o el-Hasan b. el-Hurdan, o da el-Kasım b. el-Muhaymireden şöyle dediğini rivayet etti: Şüreyh b. Hani el-Harisi bana hadis rivayet etti. Ondan daha faziletli bir Harisi görmedim. Dediler ki: Şüreyh, Ali b. Ebu Talibin ashabından idi. Alinin katıldığı bütün olaylara katıldı. Sika birisiydi. Hadisleri vardı. İhtiyar birisiydi. Sicistanda Ubeydullah b. Ebu Bekre ile birlikte öldürüldü.
2846. Ebu Halid el-Valibi Valibe, Beni Esed b. Huzeymenin bir koludur. Ömer ve Aliden rivayet etti. Bize Abdullah b. Nümeyr haber verdi. O el-Ameşten, o Malik b. el-Haristen, o da Ebu Halid el-Valibiden şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin yanına gitmek üzere yola çıktım. Yanımda ailem de vardı. Bir eve konuk olduk ve yüksek sesle Kuran-ı Kerim okumaya başladım. Bize Muhammed b. Ubeyd haber verdi. O Fıtrdan, o da Ebu Halid el-Valibiden şöyle dediğini rivayet etti: Biz kıyama durmuş, öne geçmesi için Ali b. Ebu Talibi bekliyorduk. Ali, gelince bizlere “Sizleri ayakta durmuş halde görüyorum.” dedi. Yani “İmamınızı görmeden niye kıyama geçtiniz?” dedi.
2847. Kays Kays Ebül-Esved b. Kays el-Abdi. Halid b. el-Velid ile beraber Hire musalahasına katıldı. Ömerden Cuma ile ilgili bir hadis rivayet etti. Ali b. Ebu Talibden de rivayet etti.
2848. el-Mustezil b. el-Husayn el-Mustezil b. el-Husayn el-Bariki. Ezd kabilesindendir. Ömer ve Aliden rivayet etti. Bize amir el-Akadinin babası Abdülmelik b. Amr haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Şebib b. Garkadeden, o da Ezd kabilesinden el-Müstezil b. el- Husayn el-Barikiden şöyle dediğini rivayet etti: Ömer b. el-Hattabın şöyle dediğini duydum: “Kabenin Rabbine yemin ederim ki, Arapların ne zaman helak olacaklarını bildim. Ne zaman ki, Resulallaha sahabi olmayan ve Cahiliye dönemini iyi tahlil etmeyen birisi Arapların idarecisi olursa Araplar helak olurlar. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Şerik anlattı. O Şebib b. Garkadeden, o da el-Mustezil b. el- Husayn el-Barikiden şöyle dediğini rivayet etti: Bizden bir adam ölmüştü. Aliye haber gönderdik ama geç geldi. Onun namazını kılıp defnettik. Defin işi bitince Ali geldi. Kabrin önünde durdu ve adam için dua okudu. el-Mustezil sika fakat hadisi az olan biriydi. Allah ona rahmet eylesin.
2849. Kays el-Harifi Hemdan kabilesindendir. Ömer ve Aliden rivayet etti. Bize el-Hasan b. Musa, Ahmed b. Abdullah b. Yunus ve Malik b. İsmail haber verdiler; dediler ki: Bize Züheyr anlattı; dedi ki: Bize Ebu İshak anlattı. O da -Harifilerin lideri olan- Kaystan şöyle dediğini rivayet etti: Ömerin yanına gidip şöyle dedim: Ailem göç etmek istiyor. Ömer, İbn Ebu Rebiaya mektup yazarak, “Onlar için göç hazırlığı yap ve onları taşı.” dedi. Bu mektup üzerine İbn Ebu Rebia onları taşıdı. Bize Yezid b. Harun haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan anlattı. O Ebu Haşim el-Kasım b. Kesirden, o da Kays el-Harifiden şöyle dediğini rivayet etti: Alinin minberde şöyle dediğini duydum: “Resulallah bu ümmetin imamı idi. Resulallahtan sonra Ebu Bekir imam oldu. Üçüncü imam Ömer oldu. Ömerden sonra biz Müslümanları bir fitne sardı. Allah sonumuzu hayır etsin.”
2850. Ziyad b. Hudeyr Ziyad b. Hudeyr el-Esedi. Beni Malik b. Malik b. Salebe b. Dudan b. Esed b. Huzeymenin bir ferdidir. Ömer, Ali ve Talha b. Ubeydullahtan rivayet etti. Bize Kabisa b. Ukbe ve Yahya b. adem haber verdiler; dediler ki: Bize Süfyan anlattı. O da İbrahim b. el- Muhacirden şöyle dediğini rivayet etti: Ziyad b. Hudeyrin şöyle dediğini duydum: Ben İslamda ilk öşür alan kişiydim. Kabisa bu hadise şunu ekledi: “Kimden öşür alıyordunuz?” dedim. “Tağlib Hristiyanlarından.” dedi. Dediler ki: Ziyad b. Hudeyrin Kufede, -Kufedeki el- Cemaa mescidinin İmamı olan- oğlu Kari Ebu Havaleden zürriyeti vardı.