964. Huzeyme b. Sabit
Huzeyme b. Sabit b. el-Fakih b. Salebe b. Saide b. amir b. Gayyan b. Hatme. Hatmenin adı ise, Abdullah b. Cüşem b. Malik b. Evsdir. Huzeymenin annesinin adı da, Kübeyse bt. Evs b. Adi b. Ümeyye b. amir b. Hatmedir. Huzeyme b. Sabitin Abdullah ve Abdurrahman adlarında çocukları olup bunların anneleri, Cemile bt. Zeyd b. Halid b. Malik olup Kavkaloğullarındadır. Umare b. Huzeyme adında bir çocuğu daha olup bu çocuğunun annesinin adı ise, Safiyye bt. amir b. Tume b. Zeyd el- Hatmidir. Huzeyme b. Sabit ile Umeyr b. Adi b. Hareşe, Hatmeoğullarının putlarını kırıyorlardı. Huzeyme b. Sabit, iki kişinin şahitliğine denk bir şahitlik hakkına sahiptir. Bize Muhammed Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Mamer anlattı. O ez-Zühriden, o a Umare b. Huzeyme b. Sabitten, o da Resulallahın arkadaşı olan amcasından şöyle dediğini rivayet etti: Nebi , bedevi Araplardan olan bir adamdan bir at satın aldıktan sonra onun parasını vermek için adamın arkasına düştü. Resulallah hızlı yürüyünce adam yavaşladı. Bazı adamlar da o atın Resulallah tarafından satın alındığını bilmediklerinden adama yetişerek o atın pazarlığını yapmaya başladılar. Hatta bazıları, Resulallahın aldığı fiyattan da fazla bir fiyat teklif ettiler. Bunun üzerine Arabi, “Eğer bu atı almış isen al, değilse onu satacağım.” diye seslendi. Resulallah adamın bu sözlerini duyunca, ayağa kalktı. Adamın yanına varınca Resulallah , “Ben bu atı senden almamış mıydım?” dedi. Arabi ise, “Hayır vallahi ben onu sana satmamıştım.” dedi. Resulallah , “Evet ben bu atı senden satın almıştım.” deyince halk Resulallah ile Arabinin etrafında toplanmaya başladı. Bu sırada ikisi karşılıklı birbirlerine cevap vermeye çalışıyordu. Bu sırada Arabi, “Atı sana sattığıma dair bir şahit getir.” dedi. Müslümanlardan oraya gelmiş olanlar Arabiye, “Yazıklar olsun sana! Resulallah ne söylediyse mutlaka doğrudur.” dediler. Sonunda Huzeyme b. Sabit gelerek Resulallah ile Arabinin cevaplaşmalarını dinledi. Arabi yine, “Sana bu atı sattığıma dair bir şahit getir.” deyince Huzeyme, “Bu atı Resulallaha sattığına ben şahitlik ederim.” dedi. Bunun üzerine Resulallah Huzeyme b. Sabite yönelerek “Ne ile şahitlik ediyorsun?” dedi. O da, “Seni tasdik etmekle ey Allahın Resulü!” dedi. Bundan böyle, Resulallah , Huzeymenin şahitliğini iki kişinin şahitliğine denk kabul etmeye başladı. Muhammed b. Ömer dedi ki: Bu hadisi bize rivayet eden Huzeyme b. Sabitin kardeşinin adı bize söylenmedi. Huzeymenin iki kardeşi olup bunlardan birisine Vahvah denilmekte olup soyu devam etmemiştir. Diğeri ise, Abdullah olup bunun geride kalan çocukları vardı. Bunların da annesi, Huzeymenin annesi olan Kübeyse bt. Evs b. Adi b. Ümeyye el-Hatmidir. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana asım b. Süveyd anlattı. O da Muhammed b. Umare b. Huzeymeden şunu rivayet etti: Resulallah , “Ey Huzeyme! Yanımızda bulunmadığın halde neye göre şahitlik ediyorsun?” dedi. O da, “Ey Allahın Resulü! Ben sema alemiyle ilgili verdiğin haberler konusunda seni tasdik ederken, söylediklerini nasıl tasdik etmeyeyim?” dedi. Bu nedenle Resulallah , onun şahitliğini iki kişinin şahitliği derecesinde kabul etmiştir. Bize Hüşeym haber verdi; dedi ki: Bize Zekeriya anlattı. O eş-Şabi ve Cübeyrden, o da ed-Dahhaktan şunu rivayet etti: Nebi. , Huzeyme b. Sabitin şahitliğini iki kişinin şahitliği derecesinde kabul etmiştir. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Zekeriya anlattı; dedi ki: amirden şöyle dediğini duydum: Resulallahın , şahitliğini iki kişinin şahitliği derecesinde kabul ettiği kişi, Huzeymedir. Ravi dedi ki: Resulallah adamın birinden bir şey satın aldı. Adam, “Dediklerine ilişkin şahitlerini getir!” deyince Huzeyme, “Ben sana şahitlik ederim ey Allahın Resulü!” dedi. Resulallah “konuyla ilgili ne bilgin var?” dedi. O da, “Senin doğru sözden başka bir şey söylemeyeceğini biliyorum. Dinimizle ilgili olarak bu dediklerinden daha önemli olanlarına inandık.” dedi. Bunun üzerine Resulallah onun şahitliğini kabul etti. Bize Amr b. asım el-Kilabi haber verdi; dedi ki: Bize Hemmam b. Yahya anlatı; dedi ki: Bize Katade anlattı; dedi ki: Adamın biri, Resulallahtan bir hak talep etti. Resulallah ise, onun kendisinde herhangi bir hakkının olmadığını söyledi. Bunun üzerine Huzeyme de, Resulallahın haklı olduğuna ve adamın kendisinde hiç bir hakkının olmadığına şahitlik etti. Resulallah kendisine, “Sen bizi görmüş müydün?” dedi. Huzeyme de, “Hayır, ancak senin yalan söylemediğini biliyorum.” dedi. Ravi dedi ki: “Böylece, Huzeymenin şahitliği iki kişinin şahitliğine denk kabul edilmeye başlandı.” Bize Osman b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Yunus b. Zeyd anlattı. O ez-Zühriden, o İbn Huzeymeden, o da amcasından şunu rivayet etti: Huzeyme b. Sabit, rüyada Resulallahın alnı üzerine secde ettiğini görünce, bunu Resulallaha haber verdi. Bunun üzerine, Resulallah da “Uzanarak rüyanı gerçekleştir.” dedi. O da Resulallahın alnı üzerine secde etti. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme anlattı. O Ebu Cafer el-Hatmiden, o da Umare b. Huzeyme b. Sabitten babasının şöyle dediğini rivayet etti: Rüyamda sanki Nebinin alnı üzerinde secde ediyordum. Ona rüyamı anlattım. “Ruh, ruh ile karşılaşmaz.” dedi ve Nebi , başını örtüyle böyle sarmaladı. O da alnını Nebinin alnının üzerine koydu. Muhammed b. Ömer dedi ki: Beni Hatmenin sancağı fetih günü Huzeyme b. Sabitin elindeydi. Huzeyme, 37 yılında Sıffin savaşında Ali b. Ebu Talibin (r) yanındayken şehid oldu. Geride kalan çocukları vardı. Kendisi, “Ebu Umare” olarak künyelendirilirdi.
965. Umeyr b. Habib
Umeyr b. Habib b. Hubaşe b. Cüveybir b. Ubeyd b. Gayyan b. amir b. Hatme. Annesi, Ümmü Umare olup, Cemile bt. Amr b. Ubeyd b. Gayyan b. amir b. Hatmedir. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme anlattı. O Ebu Cafer el-Hatmiden, o babasından, o da dedesi Umeyr b. Habib b. Humaşeden rivayet etti. Affan hadisinde şöyle dedi: Humaşe dedi ki: “İman artar ve eksilir.” Kendisine, “İman nasıl artar ve eksilir?” diye sorulduğunda, “Allahı hatırlayıp Ona karşı gelmekten korktuğumuz zaman işte bu imanın artması demektir. Ondan gaflet edip Onu unuttuğumuz ve vaktimizi boşa harcadığımız zaman ise, bu onun eksilişi demektir.” dedi. Affan dedi ki: Daha sonra ben Hammaddan (şek içinde) veya “Umeyr b. Habibden rivayet edilmiştir.” dediğini duydum: Ben de, “babasından, o da dedesinden” dedim. O, “babasından, o da dedesinden” dedi.
966. Umare b. Evs
Umare b. Evs b. Halid b. Ubeyd b. Ümeyye b. amir b. Hatme. Annesi, Gatafanın bir kolu olan Beni Salebeden Safiyye bt. Kab b. Maliktir. Umarenin, “Ebu Vasıl” künyesiyle bilinen Salih ile Reca ve amir adında çocukları olup bunların anneleri, ümmü veleddir. Yine Ömer, Ziyad ve Ümmü Huzeyme adında başka çocukları da olup bunların anneleri de ümmü veleddir. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Kays b. er-Rebi anlattı; dedi ki: Bize Ziyad b. Ilaka anlattı. O da Umare b. Evs el- Ensariden şöyle dediğini rivayet etti: Bir yatsı namazını kılarken, namaz içinde olduğumuz halde, adamın birisi mescidin kapısında durarak, “Namaz yönü Kabeye doğru çevrilmiştir!” diye seslendi. Bunun üzerine imamımız Kabeye doğru döndü veya yöneldi. Erkekler, kadınlar ve çocuklar da o şekilde yöneldiler.