Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Utbe b. Cebire anlattı; dedi ki: el-Husayn b. Abdurrahman b. Amr b. Sad b. Muaz, Mahmud b. Lebidin, “Osman b. Affanı kendisine ait dişi bir katırın üzerinde, [başında] iki tane saç örgüsüyle ve üzerinde de iki sarı elbise olduğu halde gördüğünü” bana anlattı. Bize Yezid b. Harun ve Muhammed b. İsmail b. Ebu Füdeyk haber verdiler; dediler ki: Bize İbn Zib, el- Esved b. Süfyanın mevlası Abdurrahman b. Sadın şöyle dediğini haber verdi: “Osman b. Affanı Zevrayı inşa ederken kırçıl bir dişi katırın üzerinde, sakalı sarıya boyanmış olarak gördüm.” İbn Ebu Füdeyk “Kırçıl bir dişi katırın üzerinde” ifadesini kullanmadı. O ifadeyi Yezid kullandı. Bize Halid b. Mahled haber verdi; dedi ki: Bana el-Hakem b. es-Salt, babasının şöyle dediğini anlattı: Osman b. Affanı kına ile boyanmış ve üzerinde siyah bir aba ile hutbe okurken gördüm. Bize Yezid b. Harun haber verdi; dedi ki: Bize Şerik b. Abdullah haber verdi; dedi ki: Bana Hatibilerden bir ihtiyar (veya alim), babasının şöyle dediğini anlattı: Minberde iken Osmanın üzerinde beyaz bir gömlek gördüm. Bize Hüşeym b. Beşir haber verdi; dedi ki: Bize Husayn, Ömer b. Cavandan naklen el-Ahnef b. Kaysın şöyle dediğini haber verdi: Osman b. Affanın üzerinde sarı renkli [hırka veya aba benzeri] bir dış giysi gördüm. Bize Halid b. Mahled haber verdi; dedi ki: Bize İshak b. Yahya b. Talha, Musa b. Talhanın şöyle dediğini haber verdi: Osman b. Affanı üzerinde açık sarı renkli iki elbise olduğu halde gördüm. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Abdullah b. Muhammed b. Sabit b. Aclan, Süleym Ebu amirin şöyle dediğini haber verdi: Osman b. Affanın üzerinde fiyatı 100 dirhem olan Yemen yöresine ait bir hırka gördüm. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize İbn Ebu Sebre, Mervan b. Ebu Said b. el- Muallanın şöyle dediğini anlattı: Bana el-Arec, Muhammed b. Rebia b. el-Harisin şöyle dediğini anlattı: Allah Resulünün sahabeleri, hanımlarına korundukları ve güzel göründükleri giysiler konusunda onlara cömert davranıyorlardı. Muhammed sonra şöyle diyor: Osman b. Affanın üzerinde fiyatı 200 dirhem olan yün ve ibrişimden dokunmuş bir rida gördüm. [Osman] dedi ki: “Bu [aslında eşim] Naileye aittir. Giymesi için bunu ona verdim. Ben sadece onu memnun etmek için bunu giyiyorum.” Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Amr b. Abdullah b. Anbeseye, Urve b. Halid b. Abdullah b. Amr b. Osmana ve Abdurrahman b. Ebüz-Zenada Osmanın özelliklerini sordum. [Bu hususta] onların arasında herhangi bir ihtilaf görmedim. Şöyle dediler: O ne kısa, ne de uzun bir adamdı. Güzel yüzlü, zarif cildi olan, sakalı büyükçe, esmer tenli, omuz başları iri, geniş omuzlu, saçı gür birisiydi. Sakalını sarıya boyardı. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Vakıd b. Ebu Yasir şunu haber verdi: Osman dişlerini altınla bağlardı. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Vakıd b. Ebu Yasir, Ubeydullah b. Darenin şöyle dediğini haber verdi: Osmanın idrarı üzerine akıyordu. [İdrarını tutamıyordu. Ubeydullah] onu tedavi edip gönderdi. [ Osman o özrü sırasında] her [vakit] namaz için abdest alıyordu. Bize Man b. İsa haber verdi; dedi ki: Bize Süleyman b. Bilal haber verdi; dedi ki: Bize Cafer b. Muhammed, babasının “Osman sol eline yüzük taktı.” dediğini haber verdi. Bize Kabisa b. Ukbe haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan, Ömer b. Saidin şöyle dediğini haber verdi: Osman b. Affan bir çocuğu dünyaya geldiği zaman onu, daha bir bez parçası içinde iken getirtir ve koklardı. Ona “Niçin böyle yapıyorsun?” denildiği zaman, “Şayet ona bir şey -ki sevgiyi kast ediyordu- isabet ederse onun için benim kalbime bir şey düşmesini arzu ediyorum.” diye cevap verirdi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize İshak b. Yahya, amcası Musa b. Talhanın şöyle dediğini haber verdi: Osmanı Cuma günü üzerinde sarı renkli iki elbiseyle çıkarken gördüm. Minbere oturur, müezzin ezan okurken o da insanlarla konuşur; fiyatları, istikballerini ve hastalarını sorardı. Sonra müezzin sustuğunda ucu çengelli demir asasına dayanarak ayağa kalkar ve asası elinde iken hutbeyi okurdu. Sonra tekrar bir daha oturur, insanlarla konuşmaya başlar, ilk seferde sorduğu gibi onlara sorular sorardı. Sonra ayağa kalkar hutbeye devam ederdi. [Hutbeyi bitirdikten] sonra, bir taraftan müezzin kamet getirirken o, [minberden] inerdi. Bize Hişam b. Abdülmelik Ebül-Velid et-Tayalisi haber verdi; dedi ki: Bize Hüşeym haber verdi; dedi ki: Bana Muhammed b. Kays, Musa b. Talha b. Ubeydullahın şöyle dediğini haber verdi: Müezzin ezan okurken Osman b. Affanın insanlarla konuştuğunu gördüm. Fiyatlar ile haberler [olaylar] hakkında onlara sorular soruyor ve bilgi alıyordu. Bize Muhammed b. Rebia haber verdi; dedi ki: Bize Ümmü Gurab, Bünanenin şöyle dediğini haber verdi: Osman abdest aldıktan sonra [mendil veya benzeri bir şeyle] kurulanırdı. Bize Muhammed b. Rebia haber verdi; dedi ki: Bize Ümmü Gurab, Bünanenin “Osman yağmurun altında ıslanırdı.” dediğini haber verdi. Bize Muhammed b. Rebia haber verdi; dedi ki: Bize Ümmü Gurab, Bünanenin şöyle dediğini haber verdi: Osman boy abdesti aldığı zaman elbiselerini ona götürdüğümde bana şöyle derdi: “Bana bakma! Çünkü bana bakman, sana helal değildir.” Bünane dedi ki: Ben onun eşinin [kölesi] idim. Bize Muhammed b. Rebia haber verdi; dedi ki: Bize Ümmü Gurab, Bünanenin şöyle dediğini haber verdi: Osman beyaz sakallı idi. Bize Ebu Üsame Hammad b. Üsame haber verdi; dedi ki: Bize Ali b. Mesade, Abdullah er-Ruminin şöyle dediğini haber verdi: Osman gece abdestini kendi başına alırdı. [er-Rumi] dedi ki: Ona “Bazı hizmetçilere söylersen onlar sana [abdest almanda yardım konusunda] yeterli olurlar.” denildi. Osman cevaben, “Hayır, gece onların dinlenmesi içindir.” dedi. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Vüheyb b. Halid haber verdi; dedi ki: Bize Halid el- Hazza haber verdi; dedi ki: Bize Ebu Kılabe, Enes b. Malikten naklen Peygamberin şöyle buyurduğunu haber verdi: “Ümmetimden haya duygusuna en sadık olan Osmandır.” Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Süleym b. Ahdar haber verdi; dedi ki: Bana İbn Avn, Muhammedin şöyle dediğini haber verdi: Onlardan Hac menasikini en iyi bilen [Osman] b. Affan, ondan sonra da [Abdullah] b. Ömer idi. Bize Ravh b. Ubade ve Affan b. Müslim haber verdiler; dediler ki: Bize Hammad b. Seleme haber verdi; dedi ki: Bize Abdullah b. Osman b. Huseym haber verdi; dedi ki: Bize İbrahim haber verdi; dedi ki: Bize İkrime, İbn Abbasın “Şimdi o adamla, doğru yolda yürüyerek adaleti emreden kimse hiç eşit olur mu?”ayeti hakkında şöyle dediğini haber verdi: O [doğru yolda yürüyerek adaleti emreden kimse ifadesi ile kast edilen kişi] Osman b. Affandır. Bize arim b. el-Fadl haber verdi; dedi ki: Bize Vüheyb b. Halid haber verdi; dedi ki: Bize Yunus b. Ubeyd, el-Hasanın şöyle dediğini haber verdi: Osmanın, mescitte ridasını yastık yaparak uyuduğunu gördüm. Bize Ahmed b. Muhammed b. el-Velid el-Ezraki haber verdi; dedi ki: Bize Müslim b. Halid ez-Zenci haber verdi; dedi ki: Bana Abdurrahim anlattı; dedi ki: Bana Hişam b. Urve, babasının şöyle dediğini anlattı: Osman b. Affan, vasiyetinde kelime-i şehadeti yazmadı. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Amr b. Osman b. Hani, Ubeydullah b. Darenin şöyle dediğini nakletti: Osman, hem Cahiliye hem İslam döneminde ticaret yapan bir adamdı. Malını, kardan belirli bir hisse karşılığında [bir ortağa] verirdi. Bize Muhammed b. Ömer ve Şibl b. el-Ala haber verdiler; dediler ki: Bize el-Ala b. Abdurrahman, babasından “Osmanın kendisine mudarebe akdiyle kazancın yarısı karşılığında mal verdiğini” haber verdi.