Ceme ibadetine katılmaya niyet edildiğinde, şu husulara dikkat edilmelidir. Ibadete niyet, evde ve ev halkı ile başlar. Öncelikle dış yani bedeni temizlik yapılır. Bedeni temizlik banyo veya duş alınacak, temeiz giysiler giyilecek sonrasında önce eşi olmak üzere ev halkından rızalık, helallik alınacak ve “Niyet ettim Allah rızası için cemevine ibadet etmeye, ey yüce Allahım! dileğimi, niyetimi kabul etmeni dilerim” deyip cemevine gidilir.
Öneclikle şunu belirtelim ki, evde bedensel-fiziksel temizlik yapıldıktan sonra manevi temizlik yani ruhu, özü temizlemek ise, cemevinde toplumla birlikte Pirin huzurunda, Hakk meydanında özünü ele alıp dara gelerek kötülükten arıdırma hizmeti yerine getirilir. Bu erkan, aynı zamanda ikrarını tazelemek demektir.
Ikinci önemli husus ise, Cem ibadetine eli boş gidilmez. Elde, Rıza lokması ile gidilmelidir. Lokmadaki amaç kazancını, alınteri olan emeğini oradaki canlarla, toplumla paylaşmak ve paylaşmayı sağlamaktır.
Cemevi, Alevilerin ibadet ettiği kutsal mekanıdır. O mekanda, zahir ve batın ibadeti yapılır. Cemevi kapısı, zahir ve batın ilmini temsil eder. Cemevi kapısının eşiği, ibadetin birinci basamağını ifade ettiği için kutsaldır.
Hz.Muhammed Mustafa, “Ben ilmin şehriyim, Ali kapısıdır” buyurmuştur.
Bu hadisten de anlaşılacağı gibi ilim şehri, Muhammed Mustafa‘dır. Ilim şehrinin kapısı ise, Şahı Merdan Alidir ve Sırat-el Mustakim yani Doğru yoldur. Kapıya secde, Eyvallahtır diğer bir deyimle teslimiyettir. Kapıya niyaz olmadaki maksat Ilim şehrine, Şahı Merdan Alinin kapısından girip Muhammed Mustafa‘nın ilmine, Şahı Merdan Alinin feyzine ve faziletine erişmektir.
Eşik duası
“Eşiğine koymuşum ben can ile ser.
Hem eşiğinden benim niyazım budur.
Lütf edip ben fakire kılasın nazar” diyerek,
Kapının dört tarafına niyaz edilir.
Kapının dışı Şeriat, iç kısmı Tarikat, Marifet ve Hakikat makamlarını temsil eder.
Dolayısıyla kapının üst eşiği Muhammed Mustafayı, kapının alt eşiği Seyyide Fatma-tüz Zehra anayı, sağ ve sol yanları İmam Hasanı ile Pir İmam Hüseyini ve kapının kilidi ise, Şahı Merdan Aliyi temsil eder.
Kapıdan içeri girildiğinde, orada oturan Hakk ile hakikat dostlarına “Hu, aşk olsun erenler” diyerek selam verilir. Çünkü orada Hakk aşıkları, yol pirleri vardır. Yolun Mürşidi, Muhammed Mustafa ve Pir ise, Şahı Merdan Alidir. O meydanda muhabbet vardır, ibretler ve marifet erbabı kimseler vardır.
Aleviler, cemevi ve kutsal mekanların eşik ile kapısına Allah Muhammed Ali diyerek niyaz olmaları, “Her mülkün sahibinin Allah Muhammed Ali olduğu” bilincine sahip olduklarını gösterir.
Kapının eşiği, üstü, sağı, solu diğer bir deyimle kapının kendisi Ehli Beyti temsil eder ve bundan ötürü kapının eşiğine basılmaz. Dolayısıyla kilit açılıp içeri girildiğinde ordaki pir, kırklar meydanı zahiri ilimden batını ilime geçiş yolunun kapısı olan Şahı Merdan Aliyi temsilen Mürşid-i Kamil ve Elesti bezminde yani ruhlar alemide Cebraile rehberlik yaptığı için Muhammed Mustafa‘ya ilk talip olan Cebrail, Seyyide Fatma-tüz Zehra ana, İmam Hasan-ül Mücteba, Pir İmam Hüseyn-i deşti Kerbela ve Kırklar meydanı bulunmaktadır.
Alevi inancının temeli Kırklar Meclisine dayandığı için cemevinin meydanı, kırklar meydanını temsil eder ve meydanın orta noktası ise, dar meydanını temsil eder. Bu meydan, özünü eline alıp dara duran kimseleri maksadına, amacına ulaştıran doğru yoldur.
Pir İmam Hüseyini temsilen, Pir makamına kapıdan içeri girildiği zaman üçkere „Allah Muhammed Aliyi“ zikrederek yere niyaz olmak üzere, Pirin huzuruna varılır ve Pire niyaz olunur. Pirin huzurundan ayrılırken de arka üstü geri gerisine kendisine gösterilen yere geçip yerini alır.
Pire sırt dönülmez ve Pir makamıyla her zaman cemal cemale olunmalıdır. Çünkü Pir makamı, Hakki le hakikatın ilmini tesil ettiği için, Hakk ile hakikate sırt veya yüz dönülmez. Ilim, aydınlığı temsil ettiğinden ötürü aydınlığa sırtını dönmek cemalini ilim karanlığa çevirmek anlamında algılanır ki bunu da hiç kimse istemez.