Mervanın babası Hakem, Hakemin babası Ebul-Hakem, Onun babası Ebul As, Onun babası Ümeyye, Onun da babası Abduşemstir. Annesi Alkamenin kızı Aminedir. Alkame Safvanın oğlu olup Safvanın babası da Kinaneli Umeyyedir.
Mervan Hicretin ikinci yılında dünyaya gelmiştir. Babası Hakem, Mekkenin fetih yılında islama girmişti. Resulallah , babasını kendisinin bazı haberlerini dışarıya sızdırdığı için Taife sürmüştü. Bir gün Peygamber Hakem, kendisini taklit ediyormuş gibi sağa-sola eğilerek yürürken görünce: “Böyle olasın” diye beddua etmiş ve ölünceye kadar bu halde kalmıştı.
Resulallah vefat edince Osman, Ebu Bekirin yanına giderek amcası olması hasebiyle Hakemin Taiften geri çağrılmasını istemiş, ancak Ebu Bekir bu isteği yerine getirmemişti. Ebu Bekirin vefatından sonra Ömer halife olunca yine aynı konuda Onunla konuşmuş, Ömer de bu teklifi kabul etmemişti. Fakat Osman kendisi halife olunca Hakemi geri getirmiş ve: “Resulallah Onu Medineye getireceğine dair bana vaatte bulunmuştur.” demişti. işte Osmanın Hakemi geri çağırması halkın uygun görmediği uygulamalarından biri olmuştu.
Hakem Osmanın halifeliği döneminde vefat edince Osman, cenaze namazını kıldırdı. Hakeme ve Onun soyundan gelenlere de lanet edilmesi konusunda pek çok haber rivayet edilmiştir. Bu haberleri Hafız zikretmiş, fakat bunların senedi hakkında olumsuz görüşler belirtilmiştir.
Mervan kısa boylu, kırmızı tenli, kısa boyunlu idi. Künyesi Ebul Hakem ve Ebu Abdülmelik idi. Bir günde yüz köle azat etmiş ve Muaviyenin defalarca Medine valiliğini yapmıştır. Valiliğe geçtiği zaman Aliye küfretmekte aşırı gider idi. Ancak azledilip Said bin As vali olunca Ona küfretmekten vazgeçti.
Muhammed bin Ali el-Bekre Mervan ile Said hakkında soru sorulunca şöyle dedi: “Mervan içten içe, Said ise açıktan açığa bize karşı daha iyi idi.”
Mervanın Sahihte tahric edilmiş hadiseleri vardır. Hasan ve Hüseyn Onun arkasında namaz kılar ve namazlarını da iade etmezlerdi. Bayram hutbesini namazdan önceye alan ilk kişi Odur.
Mervan ölünce oğlu Abdülmelik bin Mervana öldüğü gün beyat edildi.
Ona ve çocuklarına Benuz-Zerka (Zerkaoğulları) deniliyordu. Onları zemmetmek ve ayıplamak isteyen bu deyimi kullanırdı. ez-Zerka Mevhibin kızı olup Mervan bin Hakemin baba bir ninesi oluyordu. Bu kadın fahişelerin evine giden yerleri gösteren, bayrak sahibi kadınlardan birisi idi. Bu bakımdan onlar bu büyük anneleri dolayısıyla zemmedilirlerdi. Zerkanın Hakemin babası olan Ebul As bin Ümeyye ile evlenmeden önce böyle olması muhtemeldir, çünkü Ebul As Kureyşin eşrafındandı. O bakımdan kendisinin evlenmiş olduğu bir kadının böyle bir iş yapması söz konusu olmazdı. Doğrusunu Allah daha iyi bilir.