2542. Ebyad b. Hammal Ebyad b. Hammal el-Meribi. Himyer kabilesindendir. Muhammed b. Sad ve Abdülmünim b. İdris b. Sinan şöyle dediler: Ebyad, Ezd kabilesindendir. Amr b. amirin neslinden olup Meribe yerleşen Ezd kabilesindendir. Bize Musa b. İsmail haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Yahya b. Kays el-Meribi anlattı. O babasından, o Sümame b. Şerahilden, o Sümey b. Kaystan, o Şümeyrden, o da Ebyad b. Hammaldan şöyle dediğini rivayet etti: Ebyad b. Hammal, Resulallahın yanına gelerek ondan el-Milhi (tuzluk) kendisine ikta etmesini istedi. Resulallah da el-Milhi ona verdi. Ebyad gidince bir adam Resulallaha , “Ona ne verdiğini biliyor musun? Ona el-Maül-iddi verdin.” Bunun üzerine Peygamber ona tahsis ettiği yeri geri aldı. Dedi ki: Resulallaha “Erak misvak ağaçlarının bulunduğu hangi yerler koruluk olabilir?” diye sordum. “Deve tırnaklarının ulaşamadığı yerler.” dedi. Bize Abdullah b. ez-Zübeyr el-Humeydi haber verdi; dedi ki: Bize Ferec b. Said anlattı; dedi ki: Bana amcam Sabit anlattı. O babasından, o da dedesi Ebyad b. Hammaldan şunu rivayet etti: Ebyad b. Hammal Resulallahın yanına Medineye gitti. Kendisi ve Kinde asıllı üç kölesi ile beraber Müslüman oldu. Ebyad, Resulallah ile 70 hulle elbise üzerine anlaştı. Resulallahtan Meribdeki el-Milhi ikta olarak istedi. Resulallah el-Milhi ona ikta olarak verdi. Resulallah daha sonra el-Milhi ondan aldı ve el-Cevfte (vadide) yani Murad Cevfinde bulunan batak bir araziyi ona verdi. Bize Abdullah b. ez-Zübeyr el-Humeydi haber verdi; dedi ki: Bize Ferec b. Said anlattı; dedi ki: Bana amcam Sabit anlattı. O babasından, o da dedesi Ebyad b. Hammaldan şunu rivayet etti: Ebyad b. Hammalın yüzünde yara izi vardı. Resulallah onun yüzüne el sürüp dua etti. O yaradan iz kalmadı.
2543. Ferve b. Müseyk Ferve b. Müseyk b. el-Haris b. Seleme b. el-Haris b. ez-Züeyb b. Malik b. Münebbih b. Gutayf b. Abdullah b. Naciye b. Yuhabir. Yuhabir, Malik b. Üded olup Mezhicdendir. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Abdullah b. Amr b. Züheyr anlattı. O Muhammed b. Umare b. Huzeyme b. Sabitten şöyle dediğini rivayet etti: Ferve b. Müseyk el-Muradi 10 yılında Kindeyi terk ederek Resulallaha tabi olmak üzere onun yanına geldi. Şerefli bir adamdı. Sad b. Ubade onu evinde misafir etti. Ertesi gün Mescitte Resulallahın huzuruna çıktı ve “Ben arkamda bıraktığım kavmimin yerine geldim.” dedi. Resulallah , “Kime misafir oldun?” dedi. Ferve, “Sad b. Ubadeye misafir oldum.” dedi. Resulallah “Allah Sad b. Ubadeyi mübarek kılsın.” dedi. Daha sonra Ferve Resulallahın meclislerine katılıp Kuran-ı Kerimi, İslamın farzlarını ve şeriatını öğrendi. Sonra Resulallah onu Murad, Zübeyd ve Mezhice vali tayin etti. Onunla beraber Said b. el-ası zekat memuru olarak gönderdi. Said b. el-as, Resulallah vefat edinceye kadar orada kalmaya devam etti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Abdullah b. Amr anlattı. O Mihcen b. Vehb el-Huzaiden, o da akrabalarından şöyle dediklerini rivayet etti: Resulallah Ferve b. Müseyke 12 ukıyye hediye etti. Ayrıca ona asil bir deve ve Uman işi bir elbise de hediye etti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdullah b. Amr b. Züheyr anlattı. O da Muhammed b. Umare b. Huzeyme b. Sabitten şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah vefat edince Ferve, Müslümanlığında devam etti. Başkaları gibi irtidat etmedi. Yanındaki adamlarıyla irtidat edenlerin üzerine hücum ediyordu. Muhammed b. Sad dedi ki: Hişam b. Muhammed el-Kelbi şöyle dedi: Ferve b. Müseyk şair idi.
2544. Kays b. Mekşuh Mekşuhun ismi Hübeyre b. Abdüyağus b. el-Guzeyyil b. Seleme b. Bedda b. amir b. Avbesan b. Zahir b. Murad. Hübeyre b. Abdüyağus, Murad kabilesinin lideri idi. Tedavi maksadıyla ateşle yakıldığı için Mekşuh ismini almıştır. Oğlu Kays b. Mekşuh Mezhic kabilesinin kahramanı idi. Kays, Resulallahın yanına gelmişti. O, Yemende yalancı peygamber el-Esved el-Ansiyi öldüren kişidir.
2545. Amr b. Madikerib Amr b. Madikerib b. Abdullah b. Amr b. Usm b. Amr b. Zübeyd es- Sağir. Zübeyd es-Sağirin adı Münebbih b. Rebia b. Seleme b. Mazin b. Rebia b. Münebbih. Mezhic kabilesindendir. Amr b. Madikerib Arapların kahramanı idi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdullah b. Amr b. Züheyr anlattı. O da Muhammed b. Umare b. Huzeyme b. Sabitten şöyle dediğini rivayet etti: Amr b. Madikerib, Zübeyd kabilesinden on kişi ile Medineye geldi. Atının yularını elinde tutmuş bir halde şehre girdi ve şöyle dedi: “Beni Amr b. amirin bu şehirdeki lideri kimdir?” “Sad b. Ubade!” denildi. Atını yularından çekerek Sadın kapısının önüne geldi. Sad evinden çıkarak onu hoş bir şekilde karşıladı. Onlara ikramda bulunduktan sonra gelen heyeti Peygamberin yanına götürdü. Amr, Peygamberin yanında Müslüman oldu. Burada birkaç gün kaldı. Resulallah , bütün gelen heyetlere verdiği gibi Amra da hediyeler verdi. Amr daha sonra memleketine döndü. Resulallah vefat edince Amr irtidat etti. Daha sonra tekrar Müslüman oldu ve Iraka göçtü. Irakta başta Kadisiyye savaşı olmak üzere birçok savaşa katıldı ve güzel işler yaptı.
2546. Surad b. Abdullah Surad b. Abdullah el-Ezdi. Cüreşte yaşıyordu. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Abdullah b. Amr b. Züheyr anlattı. O Münir b. Abdullah el-Ezdiden şöyle dediğini rivayet etti: Surad b. Abdullah el-Ezdi akrabalarından on kişilik bir grupla Medineye geldi. Ferve b. Amr el-Beyadinin yanına misafir oldular. el- Beyadi onlara ikramda bulundu. Surad, Resulallahın meclislerine katılıyordu. Resulallah Suradı beğendi; onu akrabalarının emiri tayin etti ve Yemende müşriklerle savaşmasını istedi. Surad, Resulallahın emri üzerine Cüreşe geri döndü. Cüreş o zaman korunaklı bir şehir olup oraya sığınmış Yemenli kabileler vardı. Surad, buradaki kabileleri İslama davet etti. Müslüman olanı kendi safına aldı; olmayanlarla savaştı. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Salih anlattı; dedi ki: Musa b. İmran b. Mennah bize şunu anlattı: Resulallah vefat ettiği zaman Cüreş şehrinin valisi Surad b. Abdullah el-Ezdi idi.
2547. Namat b. Kays Namat b. Kays b. Malik b. Sad b. Lüey b. Selman b. Muaviye b. Süfyan b. Erhab. Hemdan kabilesindendir. 10 yılında kabilesinden birkaç kişi ile heyet halinde Resulallahın yanına gelmişti.
2548. Huzeyfe b. el-Yeman Huzeyfe b. el-Yeman el-Ezdi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Muhammed b. Salih anlattı; dedi ki: Bize Musa b. İmran b. Mennah şunu anlattı: Resulallah vefat ettiğinde Deba valisi Huzeyfe b. el-Yeman idi.
2549. Sahr el-Gamidi Ezd kabilesindendir.
2550. Kays b. el-Husayn Kays b. el-Husayn Zül-Gussa b. Yezid b. Şeddad b. Kanan b. Seleme b. Vehb b. Abdullah b. Rebia b. el-Haris b. Kab. Mezhic kabilesindendir. Kays b. el-Husayn, Halid b. el-Velid ile beraber Resulallahın yanına gelmişti. Resulallah onu Beni el-Harise emir tayin etti. Ona bir ferman yazdı; on iki ukıyye ve güzel kokular hediye etti. Kays, yanındaki adamlarıyla beraber Yemendeki Necrana geri döndüler. Dört ay sonra Resulallah vefat etti.
2551. Abdullah b. Abdülmedan Abdülmedanın ismi Amr b. ed-Deyyan idi. ed-Deyyanın ismi Yezid b. Katan b. Ziyad b. el-Haris b. Malik b. Rebia b. Kab b. el-Haris b. Kabdır. Mezhic kabilesindendir. Abdullah, Halid b. el-Velid ile beraber Resulallaha gelen heyetin içinde idi. O zaman ismi Abdülhacer idi. Resulallah ona, “Sen kimsin?” dedi. “Ben Abdülhacerim.” dedi. Resulallah , “Bundan sonra senin ismin Abdullahtır.” dedi.
2552. Kardeşi Yezid b. Abdülmedan Yezid b. Abdülmedan b. ed-Deyyan b. Katan b. Ziyad b. el-Haris b. Malik. Saygın ve şair bir kişiydi. Peygamberin yanına gelen heyetin içindeydi. İbn Sad dedi ki: Hişam b. el-Kelbi şöyle dedi: Lider ya da idareci olan kimseye ed-Deyyan deniliyordu.
2553. Yezid b. el-Muhaccel el-Muhaccelin adı, Muaviye b. Hazn b. Mevele b. Muaviye b. el- Haris b. Malik b. Kab b. el-Haris b. Kabdır. Mezhic kabilesindendir. Halid b. el-Velid ile Necrandan gelen heyetin içinde idi. Halid, bu heyeti kendi evinde misafir etti. Babasının el-Muheccel ismini almasının sebebi vücudundaki bir beyaz şeritten dolayıdır. Bir grubun veya bir manganın reisi oldu.
2554. Şeddad b. Abdullah Şeddad b. Abdullah el-Kanani. Beni el-Haris b. Kabdandır. Halid b. el-Velid ile beraber gelen heyetin içinde idi.
2555. Abdullah b. Kurad Beni el-Haris b. Kabdendir. Halid b. el-Velid ile beraber Necrandan gelen heyetin içinde idi. Resulallah ona 10 ukıyye hediye verdi. Sonra hemşehrileriyle beraber memleketine geri döndü. Dört ay geçtikten sonra Resulallah vefat etti.
2556. Züra Zu Yezen Himyerdendir. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Ömer b. Muhammed b. Suhban anlattı. O Zamil b. Amrdan, o da Şihab el- Havlaniden şöyle dediğini rivayet etti: Züra b. Zu Yezen Müslüman oldu. Resulallah ona şöyle bir mektup yazdı: “Muhammed, Allahtan başka ilah olmadığına ve kendisinin kulu ve peygamberi olduğuna şehadet eder. Sonra Malik b. Mürare er-Rühavi bana, senin Himyerden ilk Müslüman kimse olduğunu ve müşrikleri öldürdüğünü anlattı. Hayırları bekle ve ümitvar ol.”
2557. el-Haris b. Abdükülal
2558. Nuaym b. Abdükülal
2559. en-Numan Kaylu Zu Ruayn Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Ömer b. Muhammed b. Suhban anlattı. O Zamil b. Amrdan, o Şihab b. Abdullah el-Havlaniden şunu rivayet etti: Abdükülalın oğulları el-Haris ve Nuaym, en-Numan Kaylu Zu Ruayn, Meafir ve Hemdan Müslüman oldular. Resulallah , Übey b. Kabı çağırarak onlara şöyle bir mektup yazmasını istedi: “Gönderdiğiniz elçi Medineye yanımıza geldi. Sizin mesajlarınızı bize bildirdi. Müslüman olduğunuzu ve müşrikleri öldürdüğünüzü bize söyledi. Allah sizleri hidayete erdirdi. İyi işler yaparsanız, Allaha ve Resulüne itaat ederseniz, namaz kılar ve zekatı verirseniz ganimetlerden Allah ve Resulünün hissesi olan beşte biri ve müminlere farz kılınan zekatı verirseniz kurtulursunuz.”
2560. Malik b. Mürare Malik b. Mürare er-Rühavi. Rüha, Mezhic kabilesinden bir batındır. Resulallah Malike bir mektup verdi ve bu mektubunu Himyer krallarına götürmesini istedi. Resulallah, Muaz b. Cebeli Yemene gönderdiğinde yanında Malik de vardı. Onlara sahip çıkılmasını da yazdı.
2561. Malik b. Ubade Malik, Resulallahın Muaz b. Cebel ile Yemene gönderdiği ve onlar için mektup yazıp onları tavsiye ettiği elçilerdendir.
2562. Ukbe b. Nemir Ukbe de Resulallahın Muaz b. Cebel ile beraber Yemene gönderdiği elçilerdendi. Resulallah Züra Zu Yezene bir mektup göndererek bu elçilere sahip çıkmasını istemişti. Gönderdiği bu elçilerine sakayı toplayıp
2563. Abdullah b. Zeyd Abdullah da Resulallahın Muaz b. Cebel ile beraber Yemene gönderdiği elçilerdendi.
2564. Zürare b. Kays Zürare b. Kays b. el-Haris b. İdy b. el-Haris b. Avf b. Cüşem b. Kab b. Kays b. Sad b. Malik b. en-Neha. Mezhic kabilesindendir. 11 yılında Muharrem ayının ortasında Resulallahın yanına gelen en- Neha heyeti içinde idi. 200 kişi olarak gelmişlerdi. el-Hadesin kızı olan Remlenin evine misafir olduktan sonra Resulallahın huzuruna çıktılar. Yemen valisi olan Muaz b. Cebele biat vererek ve Müslümanlığı kabul etmiş olarak gelmişlerdi. Zürare Resulallaha , “Ya Resulallah! Bu yolculuğum esnasında acayip bir rüya gördüm.” dedi. Resulallah , “Ne gördün?” dedi. Zürare, “Memlekette bıraktığım bir eşek alacalı bir oğlak doğurdu.” dedi. Resulallah ona “Hamile olan bir cariyeni geride bıraktın mı?” dedi. Zürare, “Evet ey Allahın Resulü! Hamile olan bir cariyemi bırakıp geldim.” dedi. Resulallah , “Senin cariyen bir çocuk doğurdu ve çocuk senin çocuğundur.” dedi. “Niye alacalıdır?” diye sordu. Resulallah , “Yanıma yaklaş!” dedi. Ona yakalaşınca, “Senin kimseye göstermediğin sedef hastalığın var mıdır?” diye sordu. “Evet. Seni hak üzere gönderene yemin ederim ki, bunu kimse bilmiyordu. Senden başkası buna muttali olmamıştır.” dedi. Resulallah , “Gördüğün rüya budur.” dedi. Zürare, “Bir de en-Numan b. el-Münziri, üzerinde iki küpe, iki kol bileziği ve iki sedef bilezik olduğu halde gördüm.” dedi. Resulallah , “en-Numan Arapların kralıdır. En güzel elbisesi ve gösterişi ile ortaya çıkmıştır.” dedi. Zürare, “Bir de yerden çıkan dişsiz bir koca karı gördüm.” dedi. Resulallah , “Bu, dünyanın geri kalan halidir.” dedi. Zürare, “Bir de yerden çıkan ve oğlum Amr ile benim arama giren bir ateş gördüm. “Leza leza! Bana kör ve gören yemeklerinizi ailenizi ve mallarınızı bana yedirin.” diyordu.” dedi. Resulallah şöyle dedi: “Bu ahir zamanda ortaya çıkacak bir fitnedir.” “Ey Allahın Resulü! Fitne nedir?” diye sordu. “İnsanlar liderlerini öldürecekler. Bir başın parçaları gibi çarpışacaklar.” dedi. Resulallah parmaklarını birbirine geçirerek şöyle devam etti: “Kötülük yapan iyi yaptığını zanneder. Müminin kanı diğer mümin için su içmek gibi basit olur. Eğer oğlun ölürse sen bu fitneyi göreceksin. Eğer sen ölürsen oğlun bu fitneyi görecektir.” Zürare, “Ya Resulallah! Dua et ki, ben bu fitneye yetişmeyeyim.” dedi. Resulallah , “Allahım! Bu fitneye yetişmesin.” diye dua etti. Zürare öldü. Oğlu Amr ise kaldı. Amr, Kufede Osmanın hilafetini reddedenler arasındaydı.
2565. Ertat b. Kab Ertat b. Kab b. Şerahil b. Kab b. Salaman b. amir b. Harise b. Sad b. Malik b. en-Neha. Peygamberin yanına geldi ve Müslüman oldu. Resulallah ona bir sancak bağladı. Bu sancağını Kadisiyyede taşıyordu. Kadisiyyede ölünce kardeşi Düreyd b. Kab sancağı aldı ve o da öldürüldü.
2566. el-Erkam b. Yezid el-Erkam b. Yezid b. Malik b. Abdullah b. el-Haris b. Bişr b. Yasir b. Cüşem b. Malik b. Bekir b. Avf b. en-Neha. Peygamberin yanına geldi ve Müslüman oldu.
2567. Veber b. Yuhannis Yemendeki Ebnadandı. Peygamberin yanına geldi ve Müslüman oldu. Daha sonra Peygamberin yanından ayrılıp Yemendeki Ebnanın yanına gitti. en-Numan b. Büzürcün kızlarına konuk olunca, kızlar da Müslüman oldular. Feyruz b. ed-Deylemiye mektup yazdı; Müslüman oldu. Veber, Merkebuza mektup yazdı; o da Müslüman oldu. Merkebuzun oğlu Ata b. Merkebuz Sanada Kuran-ı Kerimi cem eden ilk kişiydi. Bazan da 10 yılında Yemende Müslüman oldu ve bu durumunu Resulallaha bildirdi.
2568. Feyruz b. ed-Deylemi İran kralı Kisranın Seyf b. Zu Yezen ile beraber Yemene gönderdiği İranlı Ebnadandır. Bu İranlı Ebna Habeşlileri Yemenden kovdular ve Yemene hakim oldular. Feyruz b. ed-Deylemi Resulallahın Peygamberliğini duyunca onun yanına geldi ve Müslüman oldu. Peygamberden hadis işitti ve ondan rivayet etti. Bazı hadisçiler, “Feyruz b. ed-Deylemi bize anlattı.” derler. Bazıları sadece “ed-Deylemi” der. İkisi aynı kişidir. Feyruz ed-Deylemiyi kasdetmektedirler. Bu durumu teyid eden ise rivayet ettiği hadisin aynı olmasıdır. Hadisçiler isminde ihtilaf etmişlerdir. Bize Ebu asım ed-Dahhak b. Mahled eş-Şeybani haber verdi. O Abdülhamid b. Caferden, o Yezid b. Ebu Habibden, o Mersed b. Abdullah el-Yezeniden, o da ed-Deylemiden şöyle dediğini rivayet etti: “Ya Resulallah! biz soğuk bir yerde yaşıyoruz. Soğuğa karşı buğdaydan elde ettiğimiz bir şarabı içiyoruz.” dedim. Resulallah , “Bu içtiğiniz şarap sarhoş ediyor mu?” dedi. “Evet!” dedim. Resulallah , “O zaman bunu içmeyin.” dedi. Resulallah üç defa “Sarhoş ediyor mu?” diye tekrarladı. Ben üçünde de “Evet!” dedim. Resulallah , “Öyleyse onu içmeyin.” dedi. Sonunda, “Ya Resulallah! İnsanlar onu içmekten vazgeçmezler.” dedim. Resulallah , “Vazgeçmezlerse onları öldür.” dedi. Muhammed b. Sad dedi ki: Yukarıdaki hadisi aynı şekilde Muhammed b. Ubeyd et-Tanafisi, Muhammed b. İshaktan, o Yezid b. Ebu Habibden, o Mersed b. Abdullah el-Yezeniden, o da ed-Deylemiden bize haber verdi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize İbn Ebu Sebre anlattı. O İshak b. Abdullahtan, o Ebu Vehb el-Ceyşaniden, o Ebu Hıraştan, o ed-Deylemi el-Himyeriden rivayet etti: Feyruz ed-Deylemi aynı şekilde Resulallahtan kader ile ilgili bir hadis rivayet etmişti. Feyruzun künyesi Ebu Abdullah idi. Abdülmünim b. İdris şöyle dedi: ed-Deyleminin çocukları Beni Dabbeye intisab ettiler. “Cahiliye döneminde başımıza bir esaret geldi.” dediler. Feyruz, Yemende peygamberlik iddia eden el-Esved b. Kab el- Ansiyi öldüren kişiler arasında idi. Resulallah , “el-Esvedi salih kul Feyruz ed-Deylemi öldürdü.” dedi. Feyruz, Osman b. Affannın hilafeti zamanında Yemende vefat etti.
2569. Dazeveyh Ebnadandır. Yaşlı bir adamdı. Resulallah hayatta iken Müslüman oldu. Yemende peygamberlik iddia eden el-Esved el-Ansiyi öldüren kişiler arasında o da vardı. Kays b. Mekşuh, el-Esvedin akrabalarından korktuğu için el-Esvedi Dazeveyhin öldürdüğünü iddia etti. Kays b. Mekşuh el-Esvedin akrabalarını razı etmek için Dazeveyhi de öldürdü. Ebu Bekir es-Sıddık, el-Muhacir b. Ebu Ümeyyeye bir mektup yazarak Kays b. Mekşuhu bağlanarak yanına göndermesini istedi. Kays, onu bağlayarak Ebu Bekire gönderdi. Ebu Bekir, “Salih adam olan Dazeveyhi öldürdün!” dedi ve onu öldürmeye niyet etti. Fakat Kays bunu yapmadığına dair yemin etti ve “Ey Resulallahın halifesi! Benim savaş hilelerim vardır. Beni bırak ki, sana hizmet edeyim.” dedi. Ebu Bekir, Kaysı Iraka gönderip “Sadece savaş hakkında fikri alınsın; fakat idari bir görev verilmesin.” dedi.
2570. en-Numan Sebe Yahudilerindendi. Resulallahın yanına gelip Müslüman olduktan sonra memleketine döndü. el-Esved el-Ansi bunu duyunca yanına çağırıp en-Numanı parçalayarak öldürdü.