350. Esad b. Zürare
[Esad b. Zürare] b. Udüs b. Ubeyd b. Salebe b. Ganm b. Malik b. en-Neccar. Künyesi Ebu Ümamedir. Annesi, Suad (veya el-Füreya) bt. Rafi b. Muaviye b. Ubeyd b. el-Ebcerdir. el-Ebcer, Hudre b. Avf b. el- Haris b. el-Hazrectir. Esad, Sad b. Muazın teyzesinin oğludur. Esadın hepsi Peygambere biat etmiş olan Habibe, Kebşe, el-Füreya adlarında üç kızı vardı. Bu kızların annesi, Umeyre bt. Sehl b. Salebe b. el-Haris b. Zeyd b. Salebe b. Ganm b. Malik b. en-Neccardır. Esadın erkek çocuğu olmadı. Esadın soyu bu kızlarından sürmüştür. Erkek kardeşi Sad b. Zürarenin soyu ise devam etmiştir. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdurrahman b. Abdülaziz haber verdi. O da Hubeyb b. Abdurrahman b. Hubeyb b. Yesafın şöyle dediğini rivayet etti: Esad b. Zürare ve Zekvan b. Abdükays, aralarında hüküm vermesi için Mekkeye Utbe b. Rebiaya gittiler. Ancak oraya varınca Allah Resulünün durumunu işittiler ve onun yanına gittiler. Allah Resulü de onların Müslüman olmalarını istedi ve onlara Kuran okudu. Neticede her ikisi de Müslüman oldular. Utbe b. Rebianın yanına uğramayıp Medineye geri döndüler. Medinede ilk Müslüman olanlar bunlardır. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdülmelik b. Muhammed b. Abdurrahman haber verdi. O da Umare b. Gaziyyenin şöyle dediğini rivayet etti: Esad b. Zürare, Medinelilerden ilk Müslüman olan kişidir. Bundan sonra Esadın da aralarında bulunduğu altı kişi Peygamber ile buluştu. Bu olay, [Medinelilerden altı kişinin İslamı kabul ettikleri] 1. yılda olmuştu. 2. senesinde Ensardan on iki adam Akabede Peygamber ile buluştu ve ona biat ettiler. 3. yılda Ensardan yetmiş kişi Resulallah ile buluştular ve Akabe gecesinde ona biat ettiler. Allah Resulü onlardan on iki temsilci seçtirdi. Esad b. Zürare bu on iki temsilciden biridir. Muhammed b. Ömer dedi ki: Esad b. Zürare aynı zamanda Ensardan Peygamber ile buluşup da Müslüman olan ilk sekiz kişi arasında kabul edilir. İlk altı kişiyle ilgili rivayet bize göre görüşlerin en sağlamıdır. Bunlar Peygamber ile ilk olarak buluşup da Müslüman olanlardır. Bunlardan önce kimse Müslüman olmamıştı. Bize Affan b. Müslim haber verdi; dedi ki: Bize Hammad b. Seleme haber verdi; dedi ki: Bize Ali b. Zeyd haber verdi. O da Ubade b. el-Velid b. Ubade b. es-Samitten şunu rivayet etti: Esad b. Zürare (rh) Akabe gecesinde Allah Resulünün elini tuttu ve şöyle dedi: “Ey insanlar! Muhammede ne üzerine biat ettiğinizi biliyor musunuz? Siz ona, Araplarla ve Arap olmayanlarla, cinlerle ve insanlarla topluca savaşmak üzere biat ediyorsunuz.” Onlar, “Biz savaşanla savaşırız, sulh yapanla sulh içinde oluruz.” dediler. Esad, “Ya Resulallah! Bana [biat için] şart koş.” dedi. Allah Resulü , “Bana, Allahtan başka ilah olmadığına ve benim de Allahın Resulü olduğuma şehadet etmek, namaz kılmak, zekat vermek, dinlemek ve itaat etmek, iş konusunda işin ehliyle cedelleşmemek, kendi nefsinizi ve çoluk çocuğunuzu koruduğunuz şeyden beni de korumak üzere biat ettiniz.” dedi. Onlar, “Evet!” dediler. Ensardan biri kalkıp, “Evet! Bu senin hakkındır, ya Resulallah! Fakat bize ne var?” dedi. Allah Resulü , “Cennet ve yardım var.” dedi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Muaz b. Muhammed haber verdi. O Yahya b. Abdullah b. Abdurrahman b. Sad b. Zürarenin şöyle dediğini rivayet etti: Harice b. Zeyd b. Sabitin annesi Ümmü Sad bt. Sad b. er-Rebiin şöyle dediğini işittim: Zeyd b. Sabitin annesi en-Nevvar bana şunu haber verdi: Esad b. Zürareyi Allah Resulü Medineye gelmeden önce, Sehl ve Süheyl kardeşlerin hurma kurutulan yerlerinde inşa ettikleri mescitte beş vakit namaz ve Cuma namazı kıldırdığını görmüş. Bu iki kardeş, Rafi b. Ebu Amr b. aiz b. Salebe b. Ganm b. Malik b. en-Neccarın oğullarıdır. Allah Resulü Medineye gelince bu mescid kendisine gösterildi. O da burada namaz kıldı ve orada bugünkü mescidi (Mescid-i Nebevi) inşa etti. Muhammed b. Ömer dedi ki: Musab b. Umeyr, Allah Resulünün emriyle, bu mescitte beş vakit namazı ve Cuma namazlarını cemaatla kıldırıyordu. Musab, Peygamber ile birlikte hicret etmek üzere Mekkeye gidince, insanlara namazı Esad b. Zürare kıldırdı. Esad b. Zürare, Umare b. Hazm ve Avf b. Afra Müslüman olunca Beni Malik b. en-Neccarın putlarını birlikte kırmışlardı. Bize Ubeydullah b. Musa haber verdi; dedi ki: Bize İsrail haber verdi. O Mansurdan, o Muhammed b. Abdurrahman b. Sad b. Zürareden şöyle dediğini rivayet etti: Esad b. Zürare, boğaz iltihabı hastalığına yakalandı. Allah Resulü kendisine gelip şöyle dedi: “Dağlama yap. Sana karşı kendimi kınamak istemiyorum.” Senin yüzünden nefsimi kınamam.” Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Züheyr haber verdi. O Ebüz-Zübeyrden, o Amr b. Şuaybdan, o da Peygamberin bir sahabisinden şöyle dediğini rivayet etti: Allah Resulü boğaz iltihabı hastalığı sebebiyle Esad b. Zürarenin boğazını iki defa dağladı ve şöyle dedi: “Bundan dolayı nefsimde bir sıkıntı kalsın istemiyorum.” Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O Rebia b. Osmanda, o Ebüz-Zübeyrden, o da Cabirden şöyle dediğini rivayet etti: Esad, boğaz iltihabı hastalığına tutulmuştu. Allah Resulü onu dağladı. Bize el-Fadl b. Dükeyn haber verdi; dedi ki: Bize Süfyan haber verdi. O Ebüz-Zübeyrden, o da Cabirden şöyle dediğini rivayet etti: Allah Resulü , onu boğaz iltihabı hastalığı sebebiyle koldan kan alınan damardan iki defa dağladı. Bize Yakup b. İbrahim b. Sad ez-Zühri haber verdi. O babasından, o Salih b. Keysandan, o İbn Şihabdan, o da Ümame b. Sehl b. Huneyften şunu rivayet etti. Allah Resulü Esad b. Zürareye hasta ziyaretine gitti. Esadın yüzünde ve vücudunda kırmızılık vardı. Esadın yanına girince, “Allah Yahudilere lanet etsin. Onlar, Muhammed o hastalığı ondan kaldırsa ya! derler. Halbuki ben, ne onun için, ne kendim için bir şeye malik değilim. Ebu Ümamenin durumu hakkında beni kınamayın.” dedi. Sonra Esadın dağlanmasını emretti. Dağlandı. Dağlama sebebiyle boğazı sertleşti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize İbrahim b. Muhammed b. Abdurrahman b. Sad b. Zürare haber verdi. O da Yahya b. Abdullah b. Abdurrahman b. Sad b. Zürareden şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Ümame (r) üç kızını Allah Resulüne vasiyet etti. Böylece onlar Allah Resulünün ailesinden oldular. O kızlar Allah Resulü ile birlikte onun hanımlarının evlerini dolaşıyorlardı. Onların adı, Kebşe, Habibe ve el-Faria idi. (Bu sonuncusu el-Füreyadır.) Bunlar Esadın kızlarıydı. Bize Abdullah b. İdris haber verdi; dedi ki: Bana Muhammed b. Umare haber verdi. O – Enes b. Malikin hanımı- Zeynep bt. Nübeyt b. Cabirden şöyle dediğini rivayet etti: -Abdullah b. İdrisin “Esad b. Zürare” olduğunu söylediği- Ebu Ümame annemi ve teyzemi Allah Resulüne vasiyet etti. Ebu Ümame, Allah Resulüne kendisine er-Rias denilen ve içinde altın ve inci bulunan bir süs eşyası vermişti. Allah Resülü bu süs eşyalarını anneme ve teyzeme takmış. Zeynep diyor ki: Ben ailemin yanında bu eşyaların bir kısmını gördüm. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bana Mamer b. Raşid anlattı. O ez-Zühriden, o -Esad b. Zürarenin kızının oğlu olan- Ebu Ümame b. Sehl b. Huneyften şöyle dediğini rivayet etti: Resulallah , -Akabe gecesinde temsilcilerin başı olan- Ebu Ümame Esad b. Zürare b. Udüsü ziyaret etti. Yüzünde ve vücudunda kırmızılık vardı. Allah Resulü kendisine hasta ziyareti için geldi. “Bu ne kötü bir ölüdür!” dedi. “Yahudiler “Muhammed bu hastalığı ondan kaldırsa ya!” diyorlar. Halbuki ben ne senin için, ne de kendim için bir şeye malik değilim. Ebu Ümame hakkında beni kınamayın.” dedi. Allah Resulü bu hastalık sebebiyle onun dağlanmasını istedi ve vücudundaki kırmızılıktan dolayı dağlandı. Boğazı halka şeklinde dağlanmıştı. [Ravi] dedi ki: Ebu Ümame bundan sonra az bir müddet yaşadı ve bu hastalık sebebiyle de vefat etti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdurrahman b. Ebür-Rical haber verdi; dedi ki: Esad b. Zürare, hicretten sonraki 9. ay olan Şevval ayı başlarında vefat etti. O sırada Allah Resulünün mescidi (Mescid-i Nebevi) inşa ediliyordu. Vefatı Bedir savaşından hemen önceydi. Beni en-Neccar Allah Resulüne gelip, “Bizim temsilcimiz vefat etti. Bize bir temsilci tayin et.”dediler. Allah Resulü , “Ben sizin nakibinizim.” dedi. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi. O İbrahim b. Muhammed b. Abdurrahmandan, o Yahya b. Abdullah b. Abdurrahmandan, o kendi ailesinden rivayet etti; dediler ki: Esad b. Zürare vefat edince, Allah Resulü cenazesinde bulundu; onu gasletti, biri hırka olmak üzere onu üç elbise ile kefenledi; üzerine cenaze namazı kıldı. Allah Resulünün, cenazenin önünde yürüdüğü görüldü. Ve onu Baki mezarlağına defnetti. Bize Muhammed b. Ömer haber verdi; dedi ki: Bize Abdülcebbar b. Umare haber verdi. O da Abdullah b. Ebu Bekir b. Muhammed b. Amr b. Hazmdan şöyle dediğini rivayet etti: Bakia ilk defnedilen kişi Esad b. Züraredir. Muhammed b. Ömer dedi ki: Bu, Ensarın sözüdür. Muhacirler diyorlar ki: Bakia ilk defnedilen kişi, Osman b. Mazundur.