7746- Bize Ebu Bekir b. Ebi Şeybe dahi rivayet etti.
Dedi ki: Bize İsmail b. Uleyye rivayet etti.
Bize İsbak b. İbrahim de rivayet etti.
Dedi ki: Bize İsa b. Yunus haber verdi, iler iki ravi Ebu Hayyandan bu isnadla yukarkilerin hadisi gibi rivayette bulunmuşlardır. Yalnız İbn Uleyyenin hadisinde İbn İdrisin dediği gibi «Üzüm»; İsanın hadisinde ise İbnu Müshirin dediği gibi «Kuru üzüm» denilmiştir.
Bu hadisi Buhari «Kitabul-Eşribe», «Kitabut-Tefsir» ve «Kitabul-itisam»da tahric etmiştir.
Hadis-i şerif: İbn Maceden gayri diğer sahih sahipleri de tahric etmişlerdir. Ömerin şarabın haram kılınması inmiştir. Sözünden muradı Maide süresindeki şarab ayetidir. Hattabi diyor ki: «Ömer ın bu hadisde şarab yapılan beş şeyi sayması, onun zamanında bu isimler meşhur olduğu içindir. Bunlar Medinede umumi olarak bulunmuyorlardı. Buğday, kıymetli bal da onun gibi hatta daha nadir bulunuyordu, Ömer kendilerinden sarab yapılan şevlerin bilinenlerini saymış; pirinç ve saire gibi bu manada olanlpn da onlar mesabesinde tutmuştur.» Ömerin üç şey hakkında Resulallahın beyanatta bulunmuş olmasını istemesi, onun beyanı ictibad mahzurundan salim olduğu içindir. Zira içtihadda hata olabilir. Müctehid hata ettiği takdirde dahi bir ecir kazanırsa da. iki ecirden mahrum olur. Nasla amel ise. mahz-ı isabettir. Ömer ın saydığı üç şeyden biri. dedenin mirasçı olmasıdır. Dedenin kardeşi hacbedip etmemesi, kardeşle mahcub olun olmaması ve alacağı mirasın miktarı hususunda ashab-ı kiram çok ihtilaf etmişlerdir. Meselenin tafsilatı fıkıh kitaplarındadır.
İkincisi kelale meselesidir. Kelale evladı ve babası olmayan kimsedir İbn Abbasdan bir rivayete göre sadece evladı olmayandır. Bazıları kelalenin üç manaya geldiğini söylerler. Bunlar:
1- Evladı ve babası olmayan,
2- Çocuğu doğmayan, geriye babası kalmayan ve
3- Evlat ile baba tarafından akrabadır.
Üçüncüsü: Riba bablarından bazılarıdır. ömerin sozündeı bunların bazılarını bildiği anlaşılmaktadır.