İyi ad hoş kokulu yağdan,
Ölüm günü doğum gününden iyidir.
Yas evine gitmek, şölen evine gitmekten iyidir.
Çünkü her insanın sonu ölümdür,
Yaşayan herkes bunu aklında tutmalı.
Üzüntü gülmekten iyidir,
Çünkü yüz mahzun olunca yürek sevinir.
Bilge kişinin aklı yas evindedir,
Akılsızın aklıysa şenlik evinde.
Bilgenin azarını işitmek,
Akılsızın türküsünü işitmekten iyidir.
Çünkü akılsızın gülmesi,
Kazanın altındaki çalıların çatırtısı gibidir.
Bu da boştur.
Haksız kazanç bilgeyi delirtir,
Rüşvet karakteri bozar.
Bir olayın sonu başlangıcından iyidir.
Sabırlı kibirliden iyidir.
Çabuk öfkelenme,
Çünkü öfke akılsızların bağrında barınır.
“Neden geçmiş günler bugünlerden iyiydi?” diye sorma,
Çünkü bu bilgece bir soru değil.
Bilgelik miras kadar iyidir,
Güneşi gören herkes için yararlıdır.
Bilgelik siperdir, para da siper,
Bilginin yararı ise şudur:
Bilgelik ona sahip olan kişinin yaşamını korur.
Tanrı’nın yaptığını düşün:
O’nun eğrilttiğini kim doğrultabilir?
İyi günde mutlu ol,
Ama kötü günde dikkatle düşün;
Tanrı birini öbürü gibi yaptı ki,
İnsan kendisinden sonra neler olacağını bilmesin.
Boş ömrümde şunları gördüm:
Doğru insan doğruluğuna karşın ölüyor,
Kötü insanın ise, kötülüğüne karşın ömrü uzuyor.
Ne çok doğru ol ne de çok bilge.
Niçin kendini yok edesin?
Ne çok kötü ol ne de akılsız.
Niçin vaktinden önce ölesin?
Birini tutman iyidir,
Öbüründen de elini çekme.
Çünkü Tanrı’ya saygı duyan ikisini de başarır.
Bilgelik, bilge kişiyi kentteki on yöneticiden daha güçlü kılar.
Çünkü yeryüzünde hep iyilik yapan,
Hiç günah işlemeyen doğru insan yoktur.
İnsanların söylediği her söze aldırma,
Yoksa uşağının bile sana sövdüğünü duyabilirsin.
Çünkü sen de birçok kez
Başkalarına sövdüğünü pekâlâ biliyorsun.
Bütün bunları bilgelikle denedim:
“Bilge olacağım” dedim.
Ama bu beni aşıyordu.
Bilgelik denen şey
Uzak ve çok derindir, onu kim bulabilir?
Böylece, bilgelik ve çözüm aramaya, incelemeye, kavramaya,
Kötülüğün akılsızlık, akılsızlığın delilik olduğunu anlamaya kafa yordum.
Kimi kadını ölümden acı buldum.
O kadın ki, kendisi tuzak, yüreği kapan, elleri zincirdir.
Tanrı’nın hoşnut kaldığı insan ondan kaçar,
Günah işleyense ona tutsak olur.
Vaiz diyor ki, “Şunu gördüm:
Bir çözüm bulmak için
Bir şeyi öbürüne eklerken
–Araştırıp hâlâ bulamazken–
Binde bir adam buldum,
Ama aralarında bir kadın bulamadım.
Bulduğum tek şey:
Tanrı insanları doğru yarattı,
Oysa onlar hâlâ karmaşık çözümler arıyorlar.”
Bilge insan gibisi var mı?
Kim olup bitenlerin anlamını bilebilir?
Bilgelik insanın yüzünü aydınlatır,
Sert görünüşünü değiştirir.