2535 Ve el-Leys şöyle dedi: Bana Yûnus, İbn Şihâb’dan tahdîs etti. O şöyle demiştir: Bana Urvetu’bnu’z-Zubeyr haber verdi ki, kendisi Âişe’ye Yüce Allah’ın şu:
“Eğer yetim kızlar hakkında adaleti yerine getiremeyeceğinizden korkarsanız, sizin için helâl olan (diğer) kadınlardan ikişer, üçer, dörder olmak üzere nikâh edin…” (en-Nisâ: 3) kavlinin tefsirini sordu. Âişe (r.anha) şöyle cevâb verdi: Ey kız kardeşimin oğlu! Âyetteki “Yetimler” ile murâd olunan şu yetîm kızdır ki, o, velîsinin velâyet ve vasiliği altında bulunup, mal hissesinde velîye ortak olur. Ve bu yetimin malı ve güzelliği velîsinin hoşuna gider. Bu sebeble velîsi ona, mehrinde adalet etmeksizin ve başkasının vereceği kadar mehr vermeyerek, onunla evlenmek ister. İşte (bu âyette) o çeşit velîlerin kendi himayeleri altındaki yetime kızlarla, haklarında adâlet ve onların mehrlerini en yüksek mikdârına yükselmedikçe evlenmekten nehyolunup, bunlardan başka kendilerine halâl olan kadınlardan evlenmeleri emrolundu.
Urve dedi ki: Âişe şöyle devam etti: Bu âyet indikten sonra insanlar Rasûlüllah’tan sorup fetva istediler. Bunun üzerine Allah şu âyeti indirdi:
“Senden kadınlar hakkında fetva isterler. De ki: Onlara dâir fetvayı size Allah veriyor: Kendileri için farz yazılmış olanı (mîrâsı) onlara vermediğiniz ve nikahlamalarını da beğenip istemediğiniz yetim kızlar ve (henüz ergin olmayan) küçük çocuklar hakkında, bir de yetimlere karşı adaleti ayakta tutmanız hususunda (işte) Kitâb ‘da okunup duran âyetler! Hayırdan daha ne yaparsanız, şüphesiz Allah onu da hakkıyla bilicidir” (en-Nisâ: 127).
Allah’ın bu âyette “Kitâb’da size karşı okunup duruyor” diye zikrettiği, içinde “Eğer yetîm kızlar hakkında adaleti yerine getiremeyeceğinizden korkarsanız, sizin için helâl olan diğer kadınlardan… nikâh ediniz” buyurduğu âyet, baş taraftaki birinci âyettir.
Âişe dedi ki: Diğer âyetteki, Allah’ın “Nikâhlarını beğenip istemediğiniz yetîm kızlar” kavli de, herhangi birinizin himâyesi altında bulunan yetîm kıza mal ve güzellik az olduğu zaman rağbet göstermemesidir. Bu mal ve güzelliği fakîr olan öksüz kızlara rağbet etmediklerinden dolayı, malına ve güzelliğine rağbet ettikleri yetîm kızları -adalete riâyet etmedikçe- nikâh etmekten yetîm velîleri nehyolundular.
